Folklor, Mifologiya, Etnoqrafiya aləmini gözəlləşdirir.
Bu canım var olduqca mən Quranın köləsiyəm, Məhəmməd Mustafanın yolundakı torpağam. Mən haqda başqa şeylər deyən olarsa, Həm onu söyləyəndən, həm o sözdən uzağam. (4, s.2) «Məsnəvi» ərəb sözüdür, lüğəvi mənası «cüt-cüt, iki-iki
qafiyələnmiş beyt» deməkdir. Ədəbiyyatda hər beytdəki misraları
öz arasında qafiyələnən iri həcmli şeir növü – poema hesab olunur.
Mövlanənin «Məsnəvi»si isə bu ədəbi janrda zirvə sayıldı-
ğı üçün «məsnəvi» deyəndə ilk ağıla gələn də həmin əsər olur.
6 hissədən və təqribən 25618 beytdən ibarət olan bu əsər və
onun müəllifi haqqında Şərqin böyük söz ustadlarından sayılan
Əbdürrəhman Cami həzrətləri belə yazır: «Mövlanə kimi böyük
bir təfəkkür insanının sahib olduğu mənəvi yüksəkliyi isbat etmək
üçün «Məsnəvi» kifayətdir. O böyük insanın vəsfi və üstünlüyü
haqda daha nə söyləyə bilərəm ki? O, peyğəmbər deyil, ancaq kita-
bı var». (4, s.55)
Mövlanə «Padşahın bir kənizə aşiq olması, kənizin pulla alın-
ması, sonra kənizin xəstələnməsi, xəstəliyin uzun çəkməsi» fəslində
söyləyir:
Bu dünyada Şəms təkin, qərib görmək yalandır, Şəmsdən başqa yalandır, çünki canlar alandır. Şəms əyər xaricdəsə, bir fərd deyə bilərik, O fərdi hər zaman, biz təsvir edə bilərik. Lakin bu Şəmsə isə varlıq olmuşdur əsir, Onun bənzəri yoxdur, zehnimizdədir bu sirr. Təsəvvürdə onun zatı, şərifinin həcmi yox. Necə təsvir olunsa da, bir fərd onun kimi yox.
