b. İzafi mütəşabehlər Bunlar alimlərin izah etməyə, təvil etməyə səy göstərdikləri
mütəşabehlər olub öz içərisində iki yerə ayrılır: Ləfzi mütəşabehlər
və mənəvi mütəşabehlər.
Ləfzi mütəşabehlər də qərib və müştərk sözlər olmaq üzrə iki
qismə ayrılır. Əbəsə surəsinin 31-ci ayəsindəki “əbbən” kəlməsi
qərib sözlərə misal verilə bilər. Müştərək sözlərə gəlincə Quranda
bəzi sözlər vardır ki, bunlar birdən çox mənaya gəlir. Buna misal
olaraq Saffat surəsindəki “yəmin” sözünü verə bilərik. Bu söz “sağ əl”, “qüvvət” və “and” kimi müxtəlif mənalarda işlədilir.
Mənəvi mütəşabehlər ayələrin mənalarında olur. Bu ayələrin
mənaları açıq olmadığı üçün bunlar bir çox mənaya gələ bilər. Al-
lahın varlığına və qüdrətinə işarə edən ayələrlə kainat haqqındakı
bəzi həqiqətləri dilə gətirən ayələr mənəvi mütəşabihlərə daxildir.
Aşağıdakı:
Birinin suyu çox şirin, digərininki isə olduqca şor (acı) olan iki dənizi qovuşduran, aralarında (bir-birinə qarışmamaq üçün) maneə və keçilməz sədd qoyan Odur! 124 (Suları şirin və acı olan) iki dənizi O qovuşdurdu (bir-birinə qovuş- maq üçün açıb buraxdı).Amma onların arasında maneə vardır, bir-birinə qatışmazlar (özləri üçün müəyyən edilmiş həddi aşmazlar) 125 ayələri
124 Furqan, 25/53
125 Rəhman, 55/19-20
