7.2. Təbiətdən istifadəyə görə ödəmələrin ekoloji-iqtisadi məzmunu və formaları Təbiətdən istifadədə Ödəmələr təbii ehtiyatlar üzərindəki
mülkiyyətin iqtisadi realizə formasıdır. Bütövlükdə, ödəmələr təbii
ehtiyatlardan istifadəyə (resurs ödəmələri) və ətraf təbii mühiti
çirkləndirməyə görə (emissiya ödəmələri) tətbiq edilir.
Təbiətdən istifadədə haqq ödəmək, iqtisadi mexanizmin
bir elementi kimi, bir sıra funksiyaları yerinə yetirir:
- təbii ehtiyatlardan istifadədə qənaətə həvəs yaradır;
- ətraf mühitə atılan zərərli maddələrin miqdarının
azalmasına təsir göstərir, yaxud da qarşısını tamam alır;
- təbii ehtiyatlardan istifadədə təsərrüfatçılığın sosial- iqtisadi
şəraitini yaxşılaşdırır;
- təbii ehtiyatlar yığımının artırılmasını stimullaşdırır;
115
- təbiətdən
səmərəli istifadə üçün pul vəsaitinin
toplanmasına şərait yaradır və təbiəti mühafizə
tədbirlərinin maliyyələşdirilməsi mənbəyi yaradır.
Təbii
ehtiyatlardan
istifadəyə
görə
ödəmələr
aşağıdakılardan ibarətdir:
