Firuddin cəFƏrov hasil fəTƏLİyev

Ət və balıq sənayesi məhsullarının istifadəsi. Məlum olduğu 
kimi heyvan mənşəli məhsullar öz tərkibinə görə dənlilərdən ha-
zırlanan  məmulatlardan  daha  qiymətlidir.  Buna  görə  də  onların 
zənginləşdirilməsi  üçün  ət  və  balıq  sənayesinin  tullantılarından 
istifadə oluna bilər. 
Rusiya  Tibb  Elmlər  Akademiyasının  Qida  İnstitutunda  sal-
laqxana qanı və yağsızlaşdırılmış süddən zülal zənginləşdiricisinin 
alınma texnologiyası işlənmişdir. Onun kimyəvi tərkibi aşağıdakı 
kimidir  (  %-lə):  zülal  maddələri  –  63,3;  laktoza  –  32,4;  mineral 
maddələr – 0,95; su – 4,0. 
Zülal  maddələri  lizin  və  histidinlə  zəngindir.  Mineral  mad-
dələrin tərkibinə isə kalsium – 245 mq %, dəmir – 16 mq %, fosfor 
– 235 mq % daxildir. 
Xəmirə bu zənginləşdiricilərdən 5 % qatılması məsləhət görü-
lür.  Bu,  çörəyin  zülal  və  mineral  dəyərinin,  onun  keyfiyyətinə 
zərər gətirmədən artırılmasına imkan verir. 

---

82
 
Zülalın  vacib  mənbəyi  balıq  sənayesinin  tullantılarıdır  ki, 
bunlardan da balıq unu hazırlanır.  
Bir  sıra  ölkələrdə  (Hindistan,  İsveçrə,  Çili  və  s.)  çörək 
məmulatlarını  zəngin-ləşdirmək  üçün  (əsas  unun  kütləsinə  görə) 
balıq qida unundan 10%-dək istifadə olunur.  
Rusiyada balıq ununu xırda təzə balıqdan və donmuş balıqdan 
alır və onun kimyəvi tərkibi aşağıdakı kimidir (%-lə): zülali mad-
dələr – 78-88, nəmlik – 12, yağlar – 0,5. Onda kalsiumun miqdarı 
4 %, fosfor – 2%-ə qədər olur və digər makro və mikro elementlər 
də vardır.  
Ancaq  bu  preparatların  baha  olması,  onlardan  ancaq  xüsusi 
təyinatlı çörəklərin bişirilməsində istifadə olunmasını labüd edir.