Geologiyasi

5.32-rasm. Tutashish metodi bo’yisha struktura xaritasini tuzish
(M.A.Jdanov, 1981): a –
izoxoralar o’tkazilgan belgili gorizontning ustki qismi bo’yisha tuzilgan struktura xaritasi; b –
tayansh gorizontining ustki qismini va mahsuldor qatlamning tuzilishini I-I kesmada
ifodalanishi; v – A nuqtada mahsuldor qatlam ustki qismining mutlaq shuqurligini aniqlashga
misol; g –mahsuldor qatlam ustki qismining tutashish metodi bilan tuzilgan struktura xaritasi;
1 – tayansh gorizontning ustki qismining izogipslari, m; 2 – teng masofali shiziqlar
(izoxoralar), m; I-I kesmada qatlam ustki qismlarini joylashgan holatlari: 3 – tayansh gorizont
holati; 4 – mahsuldor qatlam holati; 5 – tutashish nuqtalari; 6 – mahsuldor qatlam ustki
qismining izogipslari, m
Demak, mahsuldor qatlam ustining A nuqtada yotgan chuqurligi dengiz sathidan
250+500=750 m pastda joylashgan (5.32-rasm,v). Mahsuldor qatlamning yotgan
chuqurligi qiymatlarini belgili gorizontning izoxor va izogipslarini hamma kesishgan
nuqtalarida hisoblab chiqib, mahsuldor qatlam ustining struktura xaritasini tuzish
mumkin (5.32-rasm,g). Buning uchun bir xil qiymatli belgilar tekis chiziq bilan
birlashtirib chiqiladi.

---

---

97
5.4.10. Strukturalar xaritasidan foydalanish 

Strukturalar xaritasi turli geologik masalalarni hal etishda va qatlamning
ishlatish loyihasini tuzishda, shuningdek, neft konlarida quyidagi ayrim masalalarni
hal qilishda qo’llaniladi:
1. Quduqning loyihaviy chuqurligini aniqlashda. Masalan, altitudasi 175 m ga
teng bo’lgan 1-quduq loyihalashtirilayotgan bo’lsin (5.33-rasm,a). Qatlam ustki
qismining keltirilgan mutlaq balandligi qiymati quduqning struktura xaritasida
joylashgan holatiga ko’ra

550 m ni tashkil etadi. Bunga ko’ra 1-quduqning loyihada
ko’rsatilgan chuqurligi qatlam ustki qismigacha 550+175=725 m ga teng bo’ladi. 2-
quduqning loyihadagi chuqurligi (5.33-rasm,b) 950-650=300 m, bunda quduq
altitudasi 950 m ga tengdir.