Individual rivojlanish biologiyasi fani zigota hosil bo‘lishidan organizmning tabiiy
Yüklə 5,01 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Tuban umurtqalilarda ovqat hazim qilish organlarning rivojlanishi.
|
Ganglioz plastinka.
Nerv sistemasi va sezgi organlar ektodermadan hosil bo‘ladigan organlar orasida dominantlik qiladi. Nerv sistemasi va sezgi organlari har xil kurtaklardan hosil bo‘ladi. Bu organlar nerv nayi, plakod, gangiloz plastinka bilan bog‘liq bo‘lib, ular ektodermadan kelib chiqqan. Ganglioz plastinka nerv sistemasidan tashqari boshqa organlar hosil bo‘lishida ham ishtirok etadi. Ganglioz plastinka neyrulyasiyadan keyin paydo bo‘ladi. Amfibiyalar embrioni nerv nayining chetidan ektodermal hujayralar o‘rtaga yig‘ladi. Ganglioz plastinka melanofor va ektomezenximadan oldingi modda hisoblanadi. Ektomezenxima ektodermadan hosil bo‘lib, bu embrion qavatlari qonunyatlariga ziddir (S.Gerstadius, 1967). 165 Ganglioz plastinka hujayralari har xil organlar hosil bo‘lishida ishtirok etadi. Ganglioz plastinka hosil bo‘lishi bilan nerv nayi va epidermis o‘rtasiga migrasiya qiladi. Ganglioz plastinkadan prezumptiv organlarga hujayralar oqimi kela boshlaydi. Bu oqim bosh va bo‘yinga boshqa organlarga nisbatan ko‘proq keladi. Ganglioz plastinka asosan mezoderma va epidermis o‘rtasiga migrasiya qiladi. Ganglioz plastinka hujayralari orqa miya gangiliyalari, visseral skelet, buyrak usti bezining mag;iz qismi. Pigment hujayralari hosil bo‘lishida ishtirok etadi. Pigmentlar epidermisda, sochda, tuklarda bo‘ladi. Entodermadan hosil bo’ladigan organlar Entodermadan ichak kanalining ichki epi teliy qavati, jigar, ovqat hazim qilish organlarining bezlari, nafas olish organlarning epiteliysi, sariqlik xaltasining epitelisi kabi organlar hosil bo‘ladi (6- jadval). Tuban umurtqalilarda ovqat hazim qilish organlarning rivojlanishi. Ovqat hazim qilish va nafas olish organlari hosil bo‘lishida embrionning uchala qavati ham ishtirok etadi. Umurtqali hayvonlar ovqat hazim qilish organlari hosil bo‘lishi gastrulyasiya tiplariga bog‘liq holda, har xil yo‘llar bilan sodir bo‘ladi. Shuning uchun ovqat hazim qilish organlari rivojlanishini dastlab to‘la maydalanadigan yuksak umurtqalilarda ko‘rib chiqamiz Lanselikning birlamchi ichagining ichki qismi ektodermadan, ustki qismi prezumptiv xorda va mezoderma ektodermadan ajralishi bilan boshlanib, ichak bo‘shlig‘I faqat ento ermal hujayralardan hosil bo‘ladi. Minoga , miksina, ikki xl nafas oluvchi baliqlar, amfibiyalarda ham ovqat hazm qilish organkari shu yo‘l bilan nafas oladi. Oldingi ichak ancha kengaygan, orqa ichak biroz ingichka bo‘ladi. B.I . Valinskiy ( 1947) amfibiyalarda ichaklar rivojlanishini entoderma epiteliy hujayralarini markirovka qilish usul bilan o‘rganadi. Ichaklarning oldingi qismidan og‘iz halqum, orqa ichakdan jigar diverlikumi, ya‘ni amfibiyalarda jigar va oshqozon osti bezi, salamandralarda oshqozon va o‘n ikki barmoqli ichak epiteliysi, oshqozon osti bezining bir qismi va ichakning boshqa qismlari hosil bo‘ladi. Ovqat hazim qilish sistemasi evolyusion jihatdan qadimiy bo‘lib, ontogenezda dastlab paydo bo‘ladi. Yüklə 5,01 Kb. Dostları ilə paylaş:
|