Ызбекистон тарихи фанидан тайёрланган ы=ув-услубий мажмуа «Ызбекистон тарихи» кафедраси профессор-ы=итувчиларингинг йи\илишида мущокама =илинган ва фойдаланиш учун тавсия этилган



Yüklə 0,91 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə62/85
tarix02.01.2022
ölçüsü0,91 Mb.
#43699
1   ...   58   59   60   61   62   63   64   65   ...   85
orta osiyo numizmatikasi va epigrafikasi

viloyatlarida utadi" deb yozilgan. 
Samarqandda  zarb  qilingan    kumush    suvi    yugurtirilgan    mis  dirxamlarda  tojik  tilida  
yozilgan  so`zlar kishini yana xayratga soladi. "Kimda - kim Samarqand va uning chekkalarida  
ushbu  tangani  olmasa,  u    jinoyatchi    xisoblanadi"  deb  yozilgan.    Sababi  SHundaki  avvalgi 
xukmdorlar  davrida  bo`lganidek,    mo`g’ullar    istilosidan  keyin  xam  dirxamlarni  uz  qiymatidan 
ortikroq  yurgizishga majbur qilganlar. Axoli
 
kumush suvi  yugurtirilgan mis  dirxamlarni olish  dan 
bosh tortar edilar. SHuning uchun xam Samarqandda tezlikda xaqiqiy kumush tangalar zarb qilindi. 
Buxoroda xam axvol shunday tarzda edi. 
Movorounnaxrning  boshqa  viloyatlarida  mo`g’ullar  xukmronligining  biriichi  un  yilligida 
umuman tangalar zarb kilinmadi.  Bunday  axvol  uzoqqa chuzilishi mumkin  emas  edi.  Savdo-sotiq 
ishlari mugullar bosib olgan vaqtdagi darajaga etmasada, muomala vositalariga juda muxtoj edi. 
XIII  asr  o`rtadarida  oltin  tanga  dinor  zarb  qilinib  og’ir  axvoldan  qutulishga        urinib    
ko`rildi.  Dinoplapni        Buxoro,  Samarqand,  Xo`jand,  O`tror,  Damashq    zarbxonalarida  chiqara 
boshlandi.  Dinorlar  turli  kattaliklarda  bo`lgani  uchun  savdo  vaqida  ularni  kichik  -  kichik 
bo`laklarga bo`lishga to`g’ri kelardi. 
Kumush  suvi  yugurtirilgan  mis  dirxamlarni  zarb  qilish  xam  yo`lga  qo`yildi.  Ularni 
Samarqand va Buxorodan tashqari Xujand va O`tror zarbxonalarida chiqara boshlandi. 
1317 yili CHigatoy ulusi savdo talablariga javob beradigan darajada pul isloxoti o`tkazildi. 
Kumush suvi yugurtirilgan mis dirxamlarni ishlatish man qilindi. 
Asta-sekin isloxot o`tkazilib. XSH asr oxiriga kelib muvaffaqiyat qozondi. Bir xil sifat va 
og’irlikka (2 grammga yaqin) ega bo`lgan dirxamlar, ular qaerda zarb qilinganligidan qat`iy navar 
butun mamlakat bo`yicha muomalada bular edi. YAngi-yangi zarbxonalar ishga tushirilib, ular soni 
16 taga etdi: Buxoro, Andijon, Qoshg’ar, Marg’ilon, Taroz, Toshkent va xokazolar edi. 
1321  yili  mo`g’ul  xoni  Kebekxon  o`tkazgan  pul  isloxoti  savdoni  rivojlantirish  uchun 
yanada  qulay,  imkoniyat  yaratdi.  SHu  davrdan  e`tiboran  yagona  namuna  bo`yicha  og’irligi  1,4 
grammga  yaqin  bo`lgan  kumush  dinorlar  chiqarila  boshlandi.  Bir  kumush  tanga  6  ta  dirxamga 
to`g’ri kelardi. 
Mo`g’ullar davrida O`rta Osiyoda zarb qilingan tangalarda xokimning ismi ko`rsatilmagan 
bo`lsada.  Kebek  va  uning  izdoshi  Tarmashirin  davrida    zarb      qilingan  tangalarda  "Ulug‟larning 

Yüklə 0,91 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   58   59   60   61   62   63   64   65   ...   85




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin