Kənd təsərrüfatı məhsullarının saxlanılması və anbarlanması üzrə logistika mütəxəssisi

Qeyri-qabarit və təhlükəli yüklərin daşınması
Yükdaşıma texnikasının standart ölçülərini aşan yüklər (2,45 eni, 13,6 uzunluğu, 3,1 m hündürlüyü) 
və çəkisi 24 tondan artıq olan yüklər qeyri-qabarit yüklər sayılır. Qeyri-qabarit yüklərin daşınması 
xüsusi texnika və bütün marşrut üzrə bu tip yükün daşınması üçün razılıq alınmasını tələb edir. 
Belə daşımalar zamanı marşrut, bir qayda olaraq, körpü və keçidlərin ölçüləri (hündürlük və eni), 
tranzit ölkələrin qanunları nəzərə alınaraq seçilir.
Bəzi ölkələrdə daşınan yükün qabaritindən asılı olaraq təkcə yol mühafizə xidmətləri ilə razılıq 
yox, həmçinin yükü daşıyan nəqliyyat vasitəsinin müxtəlif dövlət orqanları tərəfindən müşaiyəti 
TƏLİM NƏTİCƏSİ 
1
21
1.6. MÜXTƏLIF DAŞIMA NÖVLƏRI ÜÇÜN TƏHLÜKƏSIZLIK VƏ ƏTRAF MÜHITIN QORUNMASI QAYDALARINI 
SADALAYIR
YÜKÜN FİZİKİ XASSƏLƏRİNƏ UYĞUN TƏHLÜKƏSİZ DAŞINMASI

---

tələb olunur (polis, yol xidmətləri və s.). Qeyri-qabarit yüklərin avtomobil nəqliyyatı ilə daşınması 
üçün xüsusi alçaq ramalı qoşqular – platformalardan istifadə olunur, həmçinin qeyri-qabarit 
yüklərın daşınması bir və ya bir neçə nəqliyyat növünün ( məsələn, avtomobil və dəniz nəqliyyatı, 
avtomobil və dəmir yolu) vasitəsilə daşınan və multmodel daşımalar adlanan dəmir yolu və dəniz 
daşımaları ilə həyata keçirilir.
Standart təsnifata müvafiq olaraq təhlükəli yüklər qrupuna müəyyən şəraitdə ətraf mühitə, 
insanlara və maddi əmlaka zərər gətirə bilən xüsusiyyətlərə malik olan yüklər aid edilir. Standart 
təsnifatda “Təhlükəli yük” dərəcəsi bir neçə sinfə bölünür. “Təhlükəl yük”lərin daşınması 
beynəlxalq razılaşmalara uyğun olaraq həyata keçirilir və bu növ yüklərin daşınmasında xüsusi 
hazırlıq keçmiş və müvafiq vəsiqəyə malik sürücülərdən və müvafiq icazəsi olan xüsusi təchiz 
olunmuş nəqliyyat vasitələrindən istifadə olunur. Bundan başqa, “təhlükəli yük”lərin qablaşdırma 
və markalaşdırılmasında (barkodlama) da xüsusi tələblər mövcuddur.
BMT daşınan təhlükəli yükün aşağıda göstərilən 9 növünü qeyd edir:
• 1 sinif – partlayıcı maddələr və əşyalar;
• 2 sinif – sıxılmış, mayeləşdirilmiş və təzyiq altında həll olunmuş qazlar;
• 3 sinif – tez alışan mayelər;
• 4 sinif – tez alışan maddə və materiallar;
• 5 sinif – oksidləşən maddələr və üzvi peroksidlər;
• 6 sinif – zəhərli maddələr və infeksiya maddələri;
• 7 sinif – radioaktiv materiallar;
• 8 sinif – korroziya maddələri;
• 9 sinif – digər təhlükəli maddələr.