Avtonom (xususiy) elektr ta’minoti tizimi
Avtonom elektr ta'm inoti tizimi asosiy - elektr ta ’minlagich sifatida vagon g’ildiraklari juftligi o ‘qidan harakatlanuvchi o ‘zgarmas va o ‘zgaruvchan tok generatorlaridan foydalanadi. Vagon to ‘xtab turganda, yuritma sifatida o ‘zgaruvchan tok m otoridan foydalaniladi (ularni m otor-generatorlar deb yuritiladi). 0 ‘zgarmas tok asosida yaratilgan elektr ta ’minoti tizimlari, asosan, 24, 32, 50, 64, 72, ПОV kuchlanishlarga ega. Ham do'stlik mamlakatlarida qo‘llanilayotgan vagonlar konditsionersiz ishlatilganda, energiya ta’minoti kuchlanishi 50 V ga, konditsioner qoMlanilganda esa ПОV kuchlanishga ega. M a'lum ki, kuchlanish qiymati ortishi bilan elektr jihozlari vaznlari kamayadi. 1.1 a-rasm da keltirilgan elektr ta ’m inoti tizim i juft g‘ildiraklar o‘qidan harakatlanuvchi 0 ‘zgarmas tok generatoriga ega. Ularning ishchi kuchlanishlari 50-65 V ga teng. Tizim kuchlanish regulatori (ko‘m ir yoki yarim o ‘tkazgichga) ga ega bo‘lib, konditsionersiz 4 ishlaydigan vagonlarda qo‘llaniladi. Ular Germ aniya va Rossiya zavodlarida ishlab chiqarilgan.
Yo’l ovchi tashuvchi vagonlarn av tonom elektr ta ’minlagichining soddalash tirilg an sxemalari: PR — uzatm a; SM — m arkazdan qochuvchi mufta; PP — qutb li u lab -uzgich ; ODP — q o'z g 'o tish o 'lchamining qo'shimcha qutbi; QOV — qo‘zg‘o tish cho'lg ‘ami; RNS — yoritish tarmog’ining kuchlanish regulatori; RING — g en eratorning kuchlanish regulatori; OTG — generato r tok cheklagich i; ROT — teskari tok relesi; G — gen erato r; M — elektrm otori; EN — elek trisitgich.
1958-yildan boshlab yo‘lovchi tashuvchi vagonlar o‘zgaruvchan tok generatoriga ega avtonom elektr tizimi bilan jihozlanadigan bo‘ldi. Bunda tizim bo‘laklari sxemalarini soddalashtirish maqsadida induktor turidagi o ‘zgaruvchan tok generatoriga ega avtonom elektr ta ’m inoti tizimi sxemasi keltirilgan. EV-1, EV-7, EV-10, EV-13 turidagi tizimlar, asosan Rossiyada va 47 К SK ko‘rinishida G erm aniyada yaratilgan (1.2-rasm). Keltirilgan sxemalardagi generatorlar ikki qiymatdagi kuchlanish 50 (110) V ga ega bo‘lib, generator asosiy cho‘lg‘ami Yalni va qo‘shim cha chulg‘amni (16-24 V kuchlanish bilan) ta’minlashga va ular yig‘indisi bo‘yicha esa akkumlator batareyasini zaryadlashga xizmat qiladi.
1.2-rasm . 0 ‘zgaruvchan tok generatoriga ega atonom ele tr ta’minoti sxema lari: a - konditsionersiz vagon; b - konditsionerli vagon B1 - uch fazali to'g'rilagic h ; V2 — qo'sh imcha to'g 'rilagich ; OV1 — parallel, cho'lg 'am li qo'z g'atgich ; OV2 — k etm a-ketcho 'lg 'amli qo'zg atgich ; PU — ulab-uzgich qurilma; SM — ulanuvchi mufta; RNG — generatorning kuchlanish regulatori; RNS - yoritgich tizim i kuchlanish regulatori; Y al i Ya2 — genera torning asosiy va qo'sh imcha cho’'lg 'amla ri ; E N — elektr isitgich; M l — elektr motori.
Hozirgi zamon generatorlarida kuchlanishni rostlash maqsadida generatorli kuchlanish regulatorlardan foydalaniladi. Bu regulatorlar yuqori aniqlik bilan ishlash xususiyatiga ega. Avtonom elektr ta’m inoti tizimlarida zaxiraviy elektr energiya ta’minlagichi sifatida kislotali va ishqorli akkumulator batareyalari qo‘llaniladi.
Dostları ilə paylaş: |