MahirəNərimanqızı

www.elmler.net

 - 

Virtual İnternet R

esurs M

ərkəzi

 

            Faiq Ələkbərov              Milli ideologiya probleminə tarixi-fəlsəfi baxış (II hissə) 

523 

düşünmürdü.  Bu  adı  işlətməklə  o  azərbaycanlı  düşüncəsini, 

Azərbaycan 

milli 

və 

etnik 

varlığını, 

azərbaycanlı 

psixologiyasını,  ilk  növbədə  Türkiyəyə  meyillilikdən,  türk 

dünyası  barədəki  təəssüratlardan  ayırırdı.  Ancaq  eyni 

zamanda, Azərbaycan dili adında Azərbaycana  məxsus  milli, 

mədəni,  etnik  xüsusiyyətlər,  eləcə  də  umümmilli  psixologiya 

öz təcəssümünü tapırdı» [231

a

, 8]. Çox təəssüflər olsun ki, bir 

Azərbaycan  alimi  millətin  dilinin  adının  təsadüfdən 

dəyişməsinə  inanır  və  üstəlik,  bunu  əsaslandırmağa  çalışır. 

Hətta, M.Yusifov türk dilini Azərbaycan dili ilə əvəz etməsinə 

görə,  Stalinə  dolayısı  ilə  də  olsa  haqq  qazandırır.  Halbuki 

SSRİ  rəhbərləri  və  ideoloqları  Stalin  başda  olmaqla,  bir 

təsadüf  nəticəsində  deyil,  düşünülmüş  şəkildə  Azərbaycan 

türk millətinin dilini və etnik kimliyini saxtalaşdırmışlar [172, 

48]. Fərid Ələkbərlinin təbrincə desək, 1936-cı ilə qədər bütün 

sənədlərdə, mənbələrdə Azərbaycan türkləri, yaxud da sadəcə 

türklər  adlanan  bir  millətin  adı  və  dili  Stalinin  əmri  ilə 

dəyişdirilmişdir [284]. 

Ancaq  buna  baxmayaraq  əvvəllər  də,  indinin  özündə 

də  bəzi  alimlərimiz  (İqrar  Əliyev,  Vaqif  Piriyev,  Ağamusa 

Axundov, Nurəddin Kazımov, Mübariz Yusifov və b.) inadla 

sübut etmək istəyirlər ki, azərbaycanlıların dili türk dili deyil, 

Azərbaycan  dilidir.  Hər  halda,  aradan  keçən  70  il  ərzində 

sovet  ideoloqlarının  azərbaycanlıların  milli  şüurunda  kifayət 

qədər  dəyişikliklər  etməsinin,  eyni  zamanda  müstəqillikdən 

sonra  müxtəlif  fərqli  ideyaların  meydana  çıxmasının  nəticəsi 

olmalı  idi  ki,  milli  dil  məsələsi  müstəqillik  dönəmində 

ziddiyyətlərə  yol  açdı.  Bu  mənada,  bəzi  Azərbaycan 

alimlərinin    azərbaycançılığın  məzmununa  uyğun  olaraq  bu 

gün  də  əsasən  Azərbaycan  dili  anlayışını  müdafiə  etmələri 

---