Mavzu: byudjet hisobining schyotlar tizimi va ikkiyoqlama yozuv



Yüklə 95,68 Kb.
səhifə8/9
tarix11.05.2023
ölçüsü95,68 Kb.
#111569
1   2   3   4   5   6   7   8   9
davlat budjet bobodan

Sintetik schyotlar deb, xo’jalik mablag’lari harakatini va ular tashkil topish manbalari holati haqidagi ma‘lumotlarni umumlashtirib, pul o’lchov biriligida aks ettiriladigan schyotlar tizimiga aytiladi. Sintetik schyotlar orqali yuritiladigan hisob esa, sintetik hisob deb ataladi.
Analitik hisob schyotlar esa xo’jalik mablag’lari va ularning manbalari haqidagi ma‘lumotlarni alohida turlari bo’yicha, aniq ko’rsatkichlar orqali ifodalaydi. Ya‘ni, sintetik schyotlardagi yozuvlarni turlari bo’yicha tarkibiy qismlarga bo’lib o’rganuvchi schyotlar analitik schyotlar deb aytiladi.
Analitik hisob schyotlari miqdori u qo’llanayotgan korxona, tashkilot va muassasaning iqtisodiyotning qaysi tarmog’ida ekanligi, ularning faoliyati katta yoki kichikligiga bog’liq bo’ladi. Quyidagi misollar orqali sintetik va analitik schyotlarni bir-biridan farqi va shu bilan birga ularni o’zaro bog’liqligini ko’rib o’tamiz.
Misol uchun ―Yoqilg’ilar schyoti‖ni olaylik:
Boshlang’ich qoldig’i 5 000 000 so’m, oy davomida kirimga
qabul qilingan yoqilg’ilar summasi 1 456 000 so’m;
Misolimizdan ko’rinib turibdiki, kirimga qabul qilingan yoqilg’ilar summasi pulda ifodalangan, lekin ―Yoqilg’ilar‖ schyotida uning miqdori, assortimenti, bir birlik mahsulot bahosi ko’rsatilmadi. Chunki, yuqorida sintetik schyotlarda mablag’lar harakati faqat pulda hisobga olinishini ta‘kidlagan edik.
Xo’jalik yurituvchi subyektlar faoliyatida mablag’larning har bir turining harakati alohida o’rganilishi lozim, chunki ularni harakatini to’g’ri tashkil qilish birinchidan, tegishli mablag’ga bo’lgan talabni aniqlash bo’lsa, ikkinchidan ularning turlari bo’yicha mulkning but saqlanishi ustidan nazorat qilish uchun etarli ma‘lumot olishdir.
Analitik hisob yordamida mol-mulk va ularning manbalari turlari bo’yicha o’rganish uchun asos yaratiladi. Analitik hisob mahsulot turlari bo’yicha alohida-alohida yuritiladi va buning uchun maxsus analitik kartochkalardan foydalaniladi. Analitik kartochkaning tuzilishini yuqoridagi misol shartlaridan foydalanib quyidagicha ko’rinishdagi jadvalni keltiramiz:

Yüklə 95,68 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8   9




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin