Мцяллифдян
Yüklə 7,95 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
1.2. Amerika Amerika Birləşmiş Ştatları. Kaliforniyada Ģərabçılığın tarixi 1769-cu ildə San-Diyeqodan baĢlanır. 1782-ci ildə burada ilk kilsə Ģərabı hazırlanmıĢdır. 1886-cı ildə filloksera yeni üzümlükləri məhv edir. Zərərvericinin Avropadan əkin materialı ilə gətirildiyi güman olunur. Yeni üzümlüklər salınmasına macal tapılmamıĢ Amerika hökuməti «quru qanun» qəbul edir. Belə olan halda Ģərab yalnız fərdi qaydada və kilsə üçün hazırlana bilərdi. 1933-cü ildə içkiyə qoyulan qadağan götürüldü. ġərabçılıq ənənələrinin dirçəliĢi isə yalnız XX əsrin 60-cı illərinin sonlarında mümkün oldu. AraĢdırmalar göstərir ki, hazırda Kaliforniya Ģərabları fransız Ģərabları ilə tam rəqabət apara bilər. Bir neçə il əvvəl fransız jurnalı «Gault Millau» «Ģərab olimpiadası» keçirmiĢ və burada Kaliforniya Ģərabları birinci yerə çıxmıĢdı. ABġ üzümlüklərinin 90%-ə qədəri Kaliforniyada (299 min ha), qalanı Nyu-York Ģtatında (24,5 min ha), VaĢinqton (17 min ha), Miçiqan (9,5 min ha), Pensilvaniya (6,5 min ha), Ohayodadır (5,5 min ha). Digər Ģtatlarda az sahədə də olsa üzümlüklərə təsadüf olunur. Kaliforniya üzümlüklərinin 40,7%-i kiĢmiĢ və mövüc sortları, 11,6%-i süfrə, 47,7%-i texniki sortlardır. Mövüc sort- larının orta məhsuldarlığı 200 s/ha, süfrə 170 s/ha, texniki 120 s/ha-dir. ABġ-da becərilən əsas texniki üzüm sortları Barbera, Kaberne-Sovinyon, Karinyandır. ABġ-da 1200-ə yaxın Ģərabçılıq müəssisəsi vardır. ġərab zavodlarının gücü mövsümdə markalı Ģərablar üçün 4-15 min ton, orta keyfiyyətli Ģərablar üçün 15-40 min ton, kütləvi Ģərablar üçün 100-200 min ton üzüm emalınadır. Oynaq Ģərablar buraxan firmalar – «Qallo», «Cji ef cji Bronko», «Kristian Brazers», «Ay es si Uaynz», «Qild Uayneri», «Korbel» və baĢqaları; brendi – ~ 33 ~
«Kristian Brazers», «Qallo» və «Korbel»; Ģərabçılıq avadanlıqları – «Veylli Fandri end MeĢin Ueks», «Xildsburq MeĢin», «Rits» və baĢqalarıdır. ABġ üzümlüklərin sahəsinə görə dünyada yeddinci, üzüm istehsalına görə beĢinci, üzüm Ģərabları istehsalına görə altıncı yerdə durur (2005). Üzümün yığımında əsasən silkələyici tipli maĢınlar tətbiq olunur. ġərablar ixracı az (əsasən Kanadaya 5,3 mln dal - 2004), idxalı isə (Fransa, Ġtaliya, Ġspaniya, Portuqaliya, Almaniya və s. 73,9 mln dal) əsaslı miqdardadır. AdambaĢına düĢən illik Ģərab istehlakı 11,4 litrdir. Süfrə (bütün istehsalın 80%- ni), oynaq, tündləĢdirilmiĢ (madera, xeres, portveyn, muskatel), vermut Ģərabları və brendi emal olunur. Buraxılan Ģərabların 10- 12%-ni markalı Ģərablar təĢkil edir. Ağ Ģərablar 65%, çəhrayı 15%, qırmızı 20% istehsal olunur. Ağ Ģərablardan Kaliforniya ġablisi, Kaliforniya Reyni, həmçinin ġardone, Semilyon, Sovinyon və Çəhrayı Traminer sortlarından sort Ģərabları hazırlanır; çəhrayı Ģərablar Qrenaj, Qrinyolino və Qame sortlarından; qırmızı Ģərablar Kaliforniya burqundu, Kleret Kaliforniya, Kaberne-Sovinyon, Barbera və Sinfandel sortlarından hazırlanır. 85% oynaq Ģərablar Kaliforniyada butulka, yaxud fasiləli rezervuar üsulu ilə, həmçinin transfaza metodu ilə hazırlanır. Kaliforniyada qazlaĢdırılmıĢ Ģərabların tərkibində 2,7 q/dm 3 karbon qazı olur. Üzümçülük və Ģərabçılıq sahəsində tədqiqatlar Kaliforniya Universitetinin (Devis Ģəhəri) üzümçülük və Ģərabçılıq bölməsində, Dövlət Universitetində (Fresno Ģəhəri - Kaliforniya), həmçinin Kaliforniya, Nyu-York, VaĢinqton Ģtatlarının təcrübə
stansiyalarında aparılır. Əsaslı səviyyədə tədqiqatlar bir sıra firmalarda («Qallo» və b.) yerinə yetirilir. Üzümçülük üzrə mütəxəssislərdən X.P.Olmon, Q.M.Kuk, A.N.Kazematis, A.C.Uinkler, V.M.Kliver; Ģərabçılıq üzrə – M.A.Amerin, N.V.Berq, A.D.Uebb, K.S.QuĢ, V.L.Sinqleton və b. göstərmək olar. Əsas elmi jurnalları «American Journal of Enologu and Vitikultureu»; «Wines and wines»; «Wine Ġnstitute Bulletinu»; «Eastern Grape Grower» və «Winery News»-dır. |