M
ən özüm də
Böhtanların
Bil
əyini qatlamayan
Qibt
ələri, həsədləri
Ayaqlayıb adlamayan
Bir sevgini ist
əmirəm (54, 186).
Su bulaqda
bardaqlanıb
Xurma
baxır xumar-xumar.
Nar budaqda
pardaqlanıb
Çırtma vursan qanı çıxar (83, 37).
N
ə gözümüzdə yaş qaldı,
N
ə qəlbimizdə məhəbbət.
İlanın ağına da,
Qarasına da lənət (96, III, 185).
Bu s
əhər... açılan, atlanan ürək
Atından salırdı qəmi, kədəri.
Hayıf ki, səhərin gözündə yeltək
Ömrü göd
ək olur kəpənəklərin (100, 13).
50
Bel
ə də çarə olar,
Bel
ə də acıq olar,
Onda bütün
qapılar
Qapıdan qovulub
p
əncərədən
P
əncərədən qovulub
bacadan gir
ənlərin
Üzün
ə açıq olar (99, 99).
Frazeoloji birl
əşmələr şeir dilində ona görə son dərəcə
tutumlu v
ə əhatəlidir ki, onlar lirik təəssüratlar aləminin
z
ənginliklərində və rəngarəngliklərində fəallıq göstərməyə
qadirdirl
ər və böyük ifadəlilik imkanlarına malikdirlər. Onlar
şeir mətnində lirik təsvirə, müfəssəl və təsirli, forma əlamətinə
dön
ə bilmək çevikliyi ilə seçilir. Poeziya dili ilə həyatın dolğun,
kövr
ək və müdrik ifadəsində frazeologizmlər aktivləşir. Bunun
s
əbəbi aydındır: frazeoloji vahidlərin daxili potensialında
sanballı fikir yükü, hərəkət, üslubi-semantik siqlət, dramaturji
g
ərginlik vardır.
Frazeoloji birl
əşmələrin ümdə bir xüsusiyyətini ifadə edən
bir c
əhət də əhatəsindəki sözləri də yeni obrazlı çalarlarla
z
ənginləşdirməkdən, onları kəsərli ifadəliliklə silahlandırmaqdan
ibar
ətdir. Varlığın bədii dərk və inikasının prinsiplərini əsas
tutmaqla söz s
ənətkarı frazeologizmlərin misilsiz üslubi
canlılığını öz fərdi təcrübəsi ilə zənginləşdirir. Bununla yanaşı,
frazeoloji faktlarla daxili
bağlılıq mətn mühitindəki sözlərdə
poetik
şüalanma xislətini gücləndirir. Əhatəsindəki sözlər
frazeoloji birl
əşmələrdən məcazi-poetik məna çalarlarının
əlvanlığını əxz edirlər. Frazeologizmi məqsədə müvafiq şəkildə
v
ə yerində işlədəndə onun «ətri» misraların, bəndin bütün hissə-
l
ərinə səpələnir. Mayasında olan ekspressiya da, emosiya da
meydana
çıxır, professional keyfiyyətlərlə zənginləşir.
Poetikl
əşərək sənət dilinə çevrilmə frazeoloji birləşmələrə xasdır
v
ə bundan irəli gələrək onlardan istifadə zahiri bər-bəzək naminə
51
deyil. Bu
şeir dilində elə bir təbii yaradıcılıq amilidir ki, zahiri
c
əhəti, forma əlamətini şeir sənətinin daxili mahiyyətindən asılı
edir.
S
ən gözmü ağartmısan
Ayın üzü bəmbəyaz.
Dinm
əyin ağrılıdı
O zil s
əsin bəm, bəyaz (99, 46).
Kaş ki bu sözləri sən deməyəydin
Oduna
Dostları ilə paylaş: |