Mehman ağayev

Diaqnostika. KİN-in diaqnostikası çox çətindir. Müşahidə olunan 
kliniki əlamətlər arasında dərman qəbulundan sonra başlayan kəskin 
böyrək çatışmazlığının baş verməsi etibarlı diaqnostik kriteriyalar-
dan sayılır.  İkinci yerdə hipostenuriyanı qeyd etmək lazım gəlir və  
poliuriya ilə yanaşı bu əlamət 2-3 ay davam edir. Sidiyin müayinəsi 
zamanı  aşkar edilmiş proteinuriya, leykosituriya, hematuriya, 
silindruriya yuxarıda qeyd olunan əlamətlərlə birlikdə  əhəmiyyət 
kəsb edir. 

---

 
218
KİN-in diaqnostikasında sidikdə 
β
2
- mikroqlobulinin ekskresiya-
sının artması  və  xəstəliyin sağalma dövründə azalması xarakterik 
əlamətlərdən sayılır. 
Şübhəsiz böyrəklərin həyati punksion biopsiyasından alınan biop-
tatın histoloji  müayinəsinin nəticələri ən etibarlı  diaqnostik kriteriya 
hesab olunur. 
Differensial diaqnostika. KİN ilk növbədə kəskin qlomerulonefrit 
və kəskin pielonefrit ilə differensasiya edilir. 
Kəskin qlomerulonefrit kəskin streptokok infeksiyasından 2-4 
həftə sonra inkişaf edir,  hematuriya müşahidə olunur, az halda 
hiperazotemiya baş verir, sidiyin nisbi sıxlığı normal olması kimi 
əlamətlərlə KİN fərqlənir. 
Kəskin pielonefrit zamanı dizurik hallar bakteriuriya, USM zama-
nı  aşkar edilən böyrəyin ölçülərinin dəyişiklikləri qeyd olunur və 
bunlarla da KİN fərqlənir. 
Proqnoz. KİN zamanı proqnoz əksər halda qənaətbəxşdir. Əksər 
halda 2-4 həftəyə kliniki-laborator dəyişikliklər yox olur, amma hi-
postenuriya uzun müddət (1 ilə  qədər) müşahidə oluna bilər. KBÇ 
inkişaf etdikdə proqnoz ciddidir. Bəzi hallarda KİN-nin diaqnozu 
vaxtında qoyulmadıqda və müalicə aparılmadıqda xəstəlik xroniki 
formaya keçə bilir. 
Müalicə. KİN ilə xəstələr nefroloji stasionara hospitalizə olunur-
lar. İlk növbədə xəstəliyi yaratmış dərman preparatının qəbulunu da-
yandırmaq lazımdır. Xəstəliyin klinik əlamətlərindən asılı olaraq 
simptomatik müalicə aparılır. Hiperazotemiyanın səviyyəsinə görə 
müalicə taktikası seçilir. Bu zaman xəstələrin orqanizmində suyun və 
xörək duzunun ləngiməsi və ödemlər müşahidə olunmadığından xəs-
tələrə maye qəbuluna, duz istifadəsinə pəhrizdə məhdudiyyət qoyul-
mur. Əksinə poliuriya və intoksikasiya baş verdiyi üçün xəstə həm da-
xilə (mineral sular, meyvə  şirələri, kompotlar və b.), həmçinin vena 
daxilinə  məhsullar (qlyukoza, reopoliqlykin, natrium biokarbonat, 
Ringer məhlulu və b.) təyin edilir. Oliquriya müşahidə olunduqda 
sidikqovuculardan (laziks, furosemid, uregit) individual dozalarda isti-

---

 
219
fadə olunur. Elektrolit pozğunluqlarına (hipokaliemiya, hiponatriemi-
ya, hipoxloremiya) uyğun korreksiyalar aparılır, asidoz aradan qal-
dırılır. 
Bütünlükdə götürdükdə belə  xəstələrə  dərman vasitələrinin təyin 
olunmasından, imkan daxilində, imtina olunması  məsləhətdir.  De-
sensebilizəedici preparatlar (taveqil, dimedrol, diazolin, klaritin, ceti-
rizin və b.), kalsium preparatları, askorbin turşusu və b. tövsiyə olu-
nur. Ağır hallarda qlyukokortikoidlər – prednizalon 50-60 mq/gün, 
yaxud metilprednizalon 2-4 həftə, yəni KİN kliniki-laborator əlamət-
lərinin itməsi, yaxud azalmasına qədər istifadə olunur. Ağır XBÇ baş 
verdikdə hemodializ tətbiq edilir. 
Profilaktika. KİN-in qarşısının alınması əsasən etioloji faktorlara 
qarşı yönəldilməlidir. Belə ki, dərman vasitələrinin təyinatı əsaslan-
dırılmalı və çox ehtiyatlı olmalıdır. Güman edilir ki,  bu gün istifadə 
olunan bütün dərman preparatları interstisial nefritin səbəbi ola bilər. 
Ona görə hər dəfə xəstədən diqqətlə sorğu aparılır, dərmanlara qarşı 
individual həssaslıq aşkarlanır, istifadə olunan konkret preparat mü-
zakirə olunmalı  və seçilməlidir. Beləliklə, KİN  yatrogen problem 
olub, praktiki həkimlər, terapevtlərin daim diqqətində olmalıdır.