Mehman ağayev
Yüklə 3,18 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
REVMATOİD ARTRİTİ
Revmatoid artritin (RA) sistem təzahürləri olan xəstələrin 1/3 ara- sında böyrək zədələnməsi müşahidə olunur. 10% xəstələrdə kliniki əlamətlərin təzahürü baş verir, aşağıdakı qruplara bölünür. Böyrək amiloidozu bəzən xəstəliyin erkən dövründə (1-2 il rev- matoid artritin başlanğıcından sonra), aktiv proses, immunoloji poz- ğunluqlarla gedir. Amiloidoz inkişaf etdikdə oynaq təzahürləri azal- mağa başlayır, uremiya inkişaf edir. Amma çox halda RA amiloidoz tədricən inkişaf edir, hətta 15-25 ilə qədər davam edir. 298 Böyrək amiloidozun vacib əlaməti proteinuriya olsa da sidik çö- küntüsü simptomları zəif olur. Sidikdə zülal 0,033-dən 10-15 q/l və daha çox ola bilər. Tədricən hipoproteinemiya, hiperxolesterinemiya, ödemlər inkişaf edir – nefrotik sindrom baş verir, sonralar XBÇ arte- rial hipertenziya müşahidə olunur. RA zamanı amiloidoz həmişə sis- tem xarakteri daşıyır, qaraciyərin, dalağın, limfa düyünlərinin böyü- məsi ilə müşayiət olunur. RA yuvenil forması (bədxassəli, LE hüceyrələri ilə) amiloidozla daha tez-tez ağırlaşır. Bu ağırlaşmanı kortikosteroidlərlə müalicə, vaksinasiya, insolyasiya, cərrahi əməliyyatlar xəstəliyin baş verməsi- nə təkan verir. Diaqnoz böyrək biopsiyası, diş ətinin, düz bağırsağın selik qişasının biopsiyasına əsasən qoyulur. Qlomerulonefrit revmatoid amiloidozundan nisbətən gec təsadüf olunur. QN xəstəliyin başlanğıcında baş verir, morfoloji membranoz və ya membranoz-proliferativ ocaqlı və ya diffuz QN formasında olur. QN etioloji faktoru qızıl duzları və D-penisillamin ola bilər. Kliniki olaraq keçici proteinuriyadan tutmuş nefrotik sindroma qədər əlamətlərlə təzahür edə bilər. Voltaren ilə müalicə nəticəsində nefrotik sindrom ilə təzahür edən ekstramembranoz qlomerulonefrit müşahidə oluna bilər. Böyrək məməciyinin nekrozu və pielonefrit adətən dərman müa- licəsi ilə əlaqəli olur. Bəzi revmatizmə qarşı dərmanlar böyrəklərdə dəyişikliklər yaradır (fenasetin qəbul edən xəstələrdə papillyar nek- roz, kanalcıqların və yumaqların qızıl preparatlarından zədələnməsi, D-penisillamindən böyrəyin zədələnməsi) indometasin tətbiqindən nekrotik papillit baş verir. RA amiloidozun müalicəsi başqa xəstəliklərdə amiloidozun müali- cəsi kimi aparılır. Bu zaman çiy qaraciyər, qaraciyər preparatları, 4- aminoxinolonlar, immunostimulyatorlar (levomizol), unitiol istifadə olunur. Eyni zamanda nefrotik sindromun müalicəsi, hipotenziv pre- paratlar, dərman nefropatiyasında qlyukokortikosteroidlər istifadə olu- nur. Böyrək çatışmazlığı inkişaf etdikdə aktiv müalicə üsulları istifadə olunur. |