33
Elmi-praktik jurnal
bAyTArlıq
və başqa alimlərlə yanaşı H.İ.Dilbazi (1975)
əzələ ağarması xəstəliyinin müalicə sində se-
len preparatlarının tətbiqinin yüksək profi-
laktika və müalicəvi üstünlüyünü qeyd edir.
Tədqiqat aparılmış Neftçala rayonunun
camışçılıq üzrə ixtisaslaşmış «Yavər Bini
oğlu» kəndli (fermer) təsərrüfatında
xəstəliyin əsasən mart-aprel aylarında geniş
yayılması müşahidə edildi.
«Yavər Bini oğlu» fermer təsərrüfatında
150 baş camış vardır ki, bunun da 65 başı
ana camışlardır. Camışlardan hər il 60 başa
yaxın bala alınır. 1997-ci ildən 2005-ci ilə
kimi əzələ ağarması xəstəliyindən təsərrüfata
böyük iqtisadi zərər dəymişdir. Hər il doğu-
lan balaqların 40-50 %-i əzələ ağarması
xəstəliyinə tutulmuş və xəstələnənlərin 20-
30 %-i ölümlə nəticələnmişdir (cədvəl 1).
Müşahidələr nəticəsində müəyyən edilmiş-
dir ki, xəstəlik dövründə balaqlar arıqlayır,
ayaq üstə dura bilmir, yatdığı yerdən qaldır-
dıqda, yenidən yatır, tüklər pırpızlaşır, yemi
yatdığı yerdə qəbul etsə də, əksər hallarda boş
gövşəmələr edir. Ürək fəaliyyəti tezləşir,
tənəffüs ağırlaşır, əzələlər tonusdan düşür (1
dəq. – 150-165). Əksər hallarda, müa licə
aparılmadıqda xəstəlik ölümlə nəticələnir.
Müalicə məqsədilə müxtəlif vitaminlər,
mikroelementlərdən, ürək-damar sisteminin
fəaliyyətini tənzim edən dərmanlardan isti-
fadə etdikdə 70 %-ə yaxın balaqlarda sağalma
getsə də, sonradan inkişaf zəif olmuşdur.
Fermer təsərrüfatında balaqlar arasında
itkini azaltmaq məqsədilə 2006-cı ildən
başlayaraq Türkiyənin Reva şirkətinin is-
tehsal etdiyi Revitamin P (A.D.E+mineral
maddələr) və Yalama daşından həm müalicə,
həm də profilaktika məqsədilə istifadə edil-
Dostları ilə paylaş: 
