MergedFile

Beynəlxalq patent hüquqları
 
İ
ddia  ərizəsi  verildikdən  sonra  ixtira  üçün  müəlliflik  sənədinin 
alınmasını  gözləmədən  eyni  ixtira  üçün  beynəlxalq  təşkilatlara  da  iddia 
ə
rizəsi  vermək  mümkündür.  Patent  elminin  yarandığı  gündən  ixtiraların 
hüquqlarının yalnız bir ölkə daxilində deyil xarici ölkələrdə də qorunması 
ön  planda  durmuşdur.  Bunun  üçün  hələ  qədimdən  hüquqi  qaydalar  işlən-
mişdir.  Hal–hazırda  beynəlxalq  patent  mühafizə  hüquqları  iki  sütuna 
söykənir. Birinci halda patent hüququ haqqında milli qanunlar mövcuddur. 
İ
kinci  halda  isə  ölkələrarası  ikitərəfli  razılaşmalar  əsasında  bir  ölkə 
daxilində əldə olunmuş patent digər ölkədə də qoruna bilir. Burada iki əsas 
birliyi qeyd etmək yerinə düşərdi [20, 21]. 
Sənaye  mülkiyyətinin  mühafizəsi  üzrə  Paris  Konvensiyası  (ingl.  PVÜ) 
1883-cü ildə bu sahə üzrə əldə olunan ilk beyənlxalq razılaşmadır. Sonralar 
bir  neç  dəfə  dəyişikliyə  məruz  qalsa  da  o,  hal-hazırda  qüvvədədir. 
Azərbaycan bu konvensiyaya 1995-ci ildən qoşulub. 
Konvensiyanın  məqsədi  sənaye  mülkiyyəti  haqqında  qüvvədə  olan 
qanun  və  normaları  beynəlxalq  aləmdə  vahid  bir  müstəviyə  gətirməkdən 
ibarət  olmuşdur.  20  mart  1883-cü  ildə  bir  çox  dövlətlər  bu  konvensiyanı 
imzalayırlar.  Konvensiyanın  prinsipləri  „dövlətlər  daxili  proseduralar“a 

---

Tədqiqat işlərinin fəlsəfəsi 
 
 
  43 
ə
saslanır  və  hər  bir  ölkədən  olan  iddiaçıya  eyni  hüquqların  verilməsini 
nəzərdə  tutur.  Onu  da  qeyd  etmək  lazımdır  ki,  ölkə  daxilində  olanların 
xaricilər  qarşısında  üstünlüyə  malik  olmasına  da  nəzər  yetirilir.  „Birlik 
prioriteti“  prinsipi  eyni  iddia  ilə  çıxış  edən  şəxslər  mövcud  olduqda 
konfliktlərin həllini asanlaşdırır. Konvensiyada qərara alınmışdır ki, hər bir 
üzv ölkədən olan şəxsin patent iddiasına 12 aylıq prioritet müddəti qoyulur. 
Bu müddətdə digər üzv ölkələrdən heç kim bu yeniliyə oxşar olan iddiaya 
patent  ərizəsi  verə  bilməz.  Müxtəlif  üzv  ölkələrindən  eyni  prioritetə  aid 
olan ərizələrə prioritet ailəsi deyilir.  Hal–hazırda bu konvensiyaya 170-dən 
çox ölkə daxildir.