Microsoft Word etno kitab son srift 12

ETNOPSİXOLOGİYA 
107 
yaşlarından görünür. Bir tədqiqatda Finlandiya, Polşa və ABŞ-dan 
olan səkkiz yaşlı uşaqların aqressiyanın qavranılmasında fərqləri 
müşahidə etmişdilər. Bu tədqiqatlarda uşaqlar oyuncaqlardan 
istifadə edərək hekayə danışmalıydılar. Nəticələrə görə, amerikalı 
uşaqların hekayələri daha çox aqressiv məzmunlu idi, onlar 
aqressiv sözlərdən daha çox istifadə etmişdilər.
Bəzi alimlər aqressivliyin mədəni fərqlərinin mənbələrini 
təlim və mühitdə görürlər. Psixoloqlar müəyyən ediblər ki, 
mədəniyyətə qoşulma və sosializasiya prosesində aqressiyaya qarşı 
analar öz uşaqlarının yönəlişliklərinə təsir göstərirlər. Bir tədqiqatın 
nəticəsinə görə, yapon analar aqressivliyi təbii bir hal hesab edirlər 
və onun həm pozitiv, həm də neqativ elementlərini qəbul edirlər. 
Lakin başqa adamlara zərər verməməklə aqressiyanı nəzarətdə 
saxlamaq lazımdır. İsrail anaları isə aqressiyanı təhlükə kimi qəbul 
edirdilər. Aqressiyanı özünümüdafiə və neqativ emosional halların 
ifadə etməsi üçün məqbul hesab edirdilər.
 
4.2. Sosial davranışın tənzimlənməsinin mədəni 
müxtəlifliyi 
Mədəniyyət anlayışı nəinki çoxaspektlidir, həm də 
çoxfunksionaldır. Mədəniyyətin bir çox mühüm funksiyaları 
içərisində ən vacib olanı – tənzimləyici funksiyasıdır, yəni mədə-
niyyət insanların davranışını bu və ya digər dərəcədə müəy-
yənləşdirir. İnsanların davranışlarının fərdiləşməsində mühüm 
mədəniyyətlərarası və şəxsiyyətlərarası fərqlər mövcuddur. Mədə-
niyyət insanların sosial davranışlarına təsir göstərir və insanların 
davranışlarını müəyyənləşdirir. Belə davranışları sosiotipik 
davranışlar adlandırırlar. Bu davranış müəyyən mədəniyyətin tipik 
proqramlarını və icmalar üçün standart situasiyalarda olan 
davranışı tənzimləyir. Və eyni zamanda fərdləri şəxsi qərarların 
qəbul edilməsindən azad edir.
Sosiotipik davranışının tənzimləyicisi kimi ənənə çıxış edə 
bilər. Dünya elmində son onilliklər ənənə dedikdə daha geniş 
proses və hadisələr başa düşülür. Müasir dövrdə ənənə anlayışı 

---