«мл т*'1шн» «* иа Alisher Navoiy

Agar yaxshibiz, gar yomonmiz bukun, 
Sening mulkingga mehmonmiz bukun.
Turib kelki, biz kinadan toqbiz,
Bag'oyat jamolingga mushtoqbiz.
Yaqinkim bu s o ‘zni qabul aylagung,
Niyoz ahli son nuzul aylaging», -

---

deb ayt», deb tayinladi. Iskandar so'zlarini tu- 
gallashi bilanoq elchi ot choptirib ketdi. Xoqon 
sipohiga yaqinroq yurib, o‘zining elchi ekanini 
oshkor qildi va nima uchun kelganini anglatdi. Bu 
gap Xoqonga eshittirilgach, elchini chodiri ichiga 
chaqirdi va unga savol berdi:
«Kelmagingdan maqsading nimadir?».
Elchi Iskandar tayinlaganlarini tola-toltis ga­
pirib berdi. Xoqon bu hayotbaxsh so‘zlarni xur­
sand bolib tingladi-da, dedi: «Oldin bizga qasos 
olmoq maqsadi bilan gaplashgandi, shu tufayli 
bizga sipoh tortmoqchi ham boldi. Endi muloyim 
so'zlabdi, bu so‘zlar bizga yoqib tushdi. Endi 
o'rtamizda ginaxonlik qolmadi. Sen tez qaytib 
borsang, bunga yanada aniqroq ishonamiz», -
dedi. Elchi: «O'zingiz borsangiz, bu so'zlar yana­
da ravshanlashadi», - dedi. Xoqon kulimsirab, 
Iskandar tomon borish uchun ot hozirlatdi. Buni 
ko‘rgan Chin sipohi xafvdan omon topayotganidan 
xursand edi. Hamma yirik amaldorlar shohga 
ergashdilar. Xoqon hamma o‘z o'mida qolishini 
aytib, yuztacha gulro'y Xitoy qizlari va mingtacha 
yaxshi xislatli qiz va ayollarni o‘zi bilan birga olib, 
Iskandar qarorgohi tomon y o l oldi.
Iskandar tomonidan ham shohlar-u donish- 
mandlar birga borishardi. Xoqonni hamma yigll- 
ganlar qizgln kutib olishdi. Shoh ostonaga yaqin 
borgach, Xoqon otidan sakrab tushdi, gilamga 
oyoq qo'yishi bilan Iskandar ham ichkaridan 
chiqib keldi. Ikki tomondan qol ochib koVishdilar, 
go Vo xurshid bilan moh uchrashgandek boldi. Ik­
kovlari ota-o‘glldek ko‘rishgach, ikki olam qo‘shil- 
gandek boldi. Yana quchoqlashib ko'rishishgach, 
Iskandar o‘z taxti tomon yurdi. Bir qoli bilan

---

Xoqon qolini ushlab kelarkan, unga shoh taxt 
yolini ko'rsatib borardi. Xoqon andisha yuzasidan 
kechga qolgan edi, shoh uni qo'ymay taxtga olib 
chiqdi. Oyoglni taxtga yetkazib, awal uni o‘tqa- 
zib, so‘ng o£zi o‘tirib, va’da qilishgancha suhbat 
qurib, muloyim-muloyim so'zlab, Xoqonga ba’zan 
ota-o‘g‘illik munosabatini ishlatib qo'yishar- 
di. Biror gap aytmoqchi bolishsa, bir-birlarining 
qollaridan tutib gapirishardi. So'zlar tugagach, 
bakovul kelib shohona dasturxon yozdi, quyosh 
shaklidek nonlar qotyildi. Dasturxonlarga qo^ilgan 
taom olamga sig'masdi. «Chin xalqi bu xil mulo- 
qotimizdan xabar topsa edi, muhabbat tariqidagi 
isbotimizni yaxshiroq tushunib yetardi», - dedi 
Iskandar. Bu so‘zdan xursand bolgan Xoqon ham 
o‘midan turib, Iskandami maqtab ketdi. Iskandar 
sariq rangli mayni Xoqonga uzatib, o‘zi qizil mayni 
tanladi.
Ko‘p o‘tmay Xoqon Chin shahriga qaytdi va 
uzluksiz bazmlarga tayyorgarlik ko‘ra boshladi. 
Saroyda davlat ahlini to'plab: «Bu baland martaba-
li shoh olam joizini tamomila fath qildi, jahonning 
qancha-qancha shohlarini o'ziga banda ayladi, 
qachon bizga bunday mehmon bolib kelib, men 
bilan taxti ustida suhbat qurib, otalikka qabul 
qiladi, o‘g ll sifatida shafiqim boladi, deb o'ylab- 
miz. Bilasizlarki, biz bilan jang qiladigan bolsa, 
xalqimizning changini osmonga to‘zitgan bolardi. 
Uni qay tarzda mehmon qilamiz, shu haqda fikrlar- 
ingizni eshitsam», - dedi. A’yonlar: