«мл т*'1шн» «* иа Alisher Navoiy

Kimsaga yolg‘onchi debon qolsa ot,
B u ot ila chorlasalar o ‘z-u yot.
Sidq xitobi yana yonmas anga,
Chin desa ham, xalq inonmas anga. 
Kimki chini el aro yolgbndurur,
Yolg‘oni chinliqqa ne imkondurur?
Necha zarurat aro qolg‘on chog(i,
Chin demas ersang, dema yolg‘on dog‘i.

---

Yolg'onchi Durroj haqida hikoya
Bir o'rmonda yovuz bir ona sher yashardi. U 
vahshatda osmon yolbarsidan qo'rqmas edi. Bola 
ko'rganida zavqqa to lib xursand bolar, ammo 
ko'pincha ularni chumolilar talab tashlashar, 
shu tufayli sher o ‘z farzandini og'zida ko'tarib 
olib yurardi.
0 ‘sha o'rmonda bir durroj (qirg'ovul) ham 
yashab, hamisha g‘azabkor sherdan qo'rqib hayot 
kechirardi. Sher dam-badam bolasini tishlaganicha 
o'rmonda har yonga qadam qo^ar ekan, nogahon 
durroj yotgan yerga borib qolsa, u parr etib uchib, 
sherni seskantirib yuborar, shunda u tishini 
qattiqroq siqib bolasiga azob berardi. O'z jigariga 
motam tutgandek bolardi. Ko'ngli bu ishdan ozor 
chekib, durroj bilan do'stlik chorasini izlay bosh- 
ladi. Unga dediki: «Senda mening zarracha qasdim 
yo‘q, bu so'zlarimga ishonch bilan qara. Mendan 
vahm qilmay, do‘stim-u sirdoshim bolgin. Xur- 
sandchilik choglarimda esa shodligimga sherik 
bolgin. Men ham sening ovozingni eshitib xur­
sand bolay. Shart shuki, senga biron hayvondan 
zarar yetsa, ovchining to'riga tushib qolsang, yor- 
dam uchun darhol qolim ni cho'zay, dushmanni 
bir panjam bilan yo‘q qilay. Va’damga sodiq bolib, 
seni dushman tuzogldan xalos qilay!».
Sher ko‘p tushuntirib, o'z muddaosini bayon 
qilgach, durroj ham u bilan yurakdan ahd- 
lashdi. Shundan keyin ikkovlarining o'rtalarida 
mehr-muhabbat paydo b olib , ko'rganlarning 
havasi keladigan darajaga yetishdi. Sher qayerda 
orom olib yotgan bolsa, atrofida durroj qo'rq-

---

may parvoz etar, xuddi sulton boshida humoy 
aylanib uchib turgandek, sher boshi atrofida 
parvozda bolardi. Sher uning sayrashini eshi- 
tar ekan, ba’zan yolg'ondan yordam so'raganini 
eshitib qolib, unga: «Yolg'ondan meni yordamga 
chaqirma, yaxshi bolm aydi, to‘g‘ri so‘z oldida 
yolg'on yomon qiliq sanaladi», - deb nasihat qilar- 
di. Ammo hech qaysi hayvondan qo'rqmaydigan 
bo lib qolgan durroj yolg'onchiligini tashlamay, 
hazillashgani-hazillashgan edi.
Bir kuni bir ovchi uni ushlash maqsadida o‘z 
to'rini yoydi. Durroj donalarni yeb, suv tomon 
yurgan ham ediki, ovchi to‘rini tortdi. Qush ovozi 
boricha o'zining tuzoqqa tushib qolganidan sher- 
ni: «Dod! Meni tutib olishdi!» - deb ogohlantirsa 
ham, sher uning so‘zlarini har doimgidek aldam- 
chiligi, hazili deb o'yladi. U durrojning bunday 
hazillarini, yolg'onchiligini ko‘p eshitib aldangan 
edi. Shuning uchun bu safargi chin so'zlarini ham 
oldingi qiliqlaridan biri deb bildi-da, yordamga 
kelmadi. Oqibatda yolg'onchi qush ovchi qolida 
halok boldi.
Har kishikim biron so‘zni bexosdan yolg'on 
so'zlab yuborsa ham, xalq uni rost deb biladi.