Kimyoviy texnologiya jarayonlari va qurilmalari

451-21 guruh talabasi Egamov Juratbekning
“Kimyoviy texnologiya jarayonlari va qurilmalari”
Fanidan bajargan topshirig’i

Mavzu: Adsorbsiya.

1. 
   Adsorbsiya nima?
   
   1. 
      Suyuqlik molekulalarini gaz yuzasiga biriktirish jarayoni
      
   2. 
      Suyuqlik molekulalarini qattiq sirtga biriktirish jarayoni
      

c) Suyuqlik yuzasiga qattiq molekulalarni biriktirish jarayoni
d) Gaz molekulalarini qattiq sirtga biriktirish jarayoni

2. 
   Quyidagilardan qaysi biri fizik adsorbsiyaga misol bo‘la oladi?
   
   1. 
      Gaz molekulalari va qattiq sirt orasidagi Van der Vaals kuchlari
      
   2. 
      Ikki modda o`rtasida kimyoviy bug` hosil bo`lishi
      
   3. 
      erigan moddaning erituvchida erishi
      
   4. 
      Metall va kislota o'rtasidagi reaksiya
      
3. 
   Adsorbsiya va yutilish o'rtasidagi farq nima?
   
   1. 
      Adsorbsiya sirt hodisasini, yutilish esa ommaviy hodisani o'z ichiga oladi
      
   2. 
      Adsorbsiya gaz molekulalarining suyuqlikka o‘tishini, yutish esa suyuqlik molekulalarining qattiq holatga o‘tishini o‘z ichiga oladi.
      
   3. 
      Adsorbsiya qaytar, yutilish esa qaytarilmas.
      
   4. 
      Adsorbsiya biologik jarayon, yutilish esa fizik jarayondir.
      
4. 
   Quyidagi omillardan qaysi biri adsorbsiyaga ta'sir qiladi?
   
   1. 
      harorat
      
   2. 
      bosim
      
   3. 
      Adsorbentning sirt maydoni
      
   4. 
      yuqoridagilarning barchasi
      
5. 
   Quyidagi omillardan qaysi biri adsorbsiyaga yordam beradi?
   
   1. 
      yuqori bosim
      
   2. 
      yuqori harorat
      
   3. 
      Adsorbentning sirt maydoni kichikroq
      
   4. 
      Sirt murakkabligining pasayishi
      

6. 
   Gaz qattiq adsorbent yuzasining bir qismiga aylanganda adsorbsiyaning qaysi turi sodir bo'ladi?
   
   1. 
      namlanish
      
   2. 
      kimyosorbtsiya
      
   3. 
      fizisorbsiya
      
   4. 
      desorbsiya
      
7. 
   Quyidagilardan qaysi biri adsorbsiyaga misol emas?
   
   1. 
      shakarni suvda eritish
      
   2. 
      Katalizator yuzasida adsorbsiyalangan gazsimon ifloslantiruvchi moddalar
      
   3. 
      Bo'yoq molekulalarining mato tolalari tomonidan adsorbtsiyalanishi
      
   4. 
      Karbonat angidrid ko'mir filtri orqali adsorbsiyalanadi
      
8. 
   Fizisorbtsiya va xemisorbtsiyaning asosiy farqi nimada?
   
   1. 
      fizisorbtsiya qaytmas, xemisorbtsiya esa qaytar.
      
   2. 
      fizisorbtsiya yuqori bosimda, xemisorbtsiya esa past bosimda sodir bo'ladi.
      
   3. 
      fizisorbtsiya xemisorbtsiyaga qaraganda kuchliroq bog'lanish hosil qiladi.
      
   4. 
      Fizisorbsiya van-der-Vaals kuchlari ta’sirida, xemisorbtsiya esa kimyoviy bog‘lanishlar hosil bo‘lishi hisobiga sodir bo‘ladi
      
9. 
   Quyidagilardan qaysi biri adsorbsiyaning amaliy qo‘llanilishiga kirmaydi?
   
   1. 
      faollashtirilgan uglerod filtrlari yordamida suvni tozalash
      
   2. 
      Sanoat oqava suvlarini ifloslantiruvchi moddalardan tozalash
      
   3. 
      qo'shimchalar yordamida ovqatning ta'mini oshirish
      
   4. 
      Iqlim o'zgarishini yumshatish uchun uglerodni ushlash va saqlash
      
10. 
    Quyidagi materiallardan qaysi biri odatda adsorbent sifatida ishlatiladi?
    

a) shisha

2. 
   alyuminiy folga
   
3. 
   kauchuk
   
4. 
   silika gel
   

11. 
    Harorat adsorbsiyaga qanday ta'sir qiladi?
    
    1. 
       Harorat adsorbsiyaga ta'sir qilmaydi
       
    2. 
       Yuqori harorat adsorbsiya qobiliyatini pasaytiradi
       
    3. 
       Yuqori harorat adsorbsiya qobiliyatini pasaytiradi
       
    4. 
       Adsorbsiya faqat ma'lum haroratlarda sodir bo'ladi.
       
12. 
    Adsorbentning adsorbsion qobiliyati nimaga teng?
    
    1. 
       Adsorbentning molekulalarni desorbsiyalash qobiliyati.
       

b) Adsorbat va adsorbent o'rtasida hosil bo'ladigan bog'larning mustahkamligi

3. 
   Adsorbsiyaning sodir bo'lish tezligi
   
4. 
   ma'lum harorat va bosimda adsorbentning birlik massasiga adsorbsiyalanishi mumkin bo'lgan adsorbat molekulalari miqdori
   

13. 
    Qaysi adsorbent oqava suvdan og'ir metall ionlarini olib tashlash uchun ishlatiladi?
    
    1. 
       faollashtirilgan uglerod
       
    2. 
       zeolit
       
    3. 
       Silika gel
       
    4. 
       alyuminiy oksidi
       
14. 
    Adsorbentning adsorbsion qobiliyatini oshirish uchun quyidagilar mumkin:
    
    1. 
       Haroratni pasaytiring
       
    2. 
       uning sirtini kattalashtiring
       
    3. 
       bosimni oshiring
       
    4. 
       yuqoridagilarning barchasi
       
15. 
    Adsorbsion tadqiqotlarda Lengmyur adsorbsion izotermasi qanday ishlatiladi?
    
    1. 
       Adsorbsion jarayonning muvozanat konstantasini aniqlash
       
    2. 
       Adsorbsion jarayonning kinetikasini aniqlash
       
    3. 
       Adsorbsiyaning tabiatini aniqlash (fizisorbtsiya yoki xemisorbsiya)
       
    4. 
       Adsorbsion sig'imga harorat ta'sirini aniqlash
       
16. 
    Gazni faollashtirilgan uglerodli materiallarda saqlash uchun odatda qaysi turdagi adsorbsiyadan foydalaniladi?
    
    1. 
       fizisorbtsiya
       
    2. 
       kimyosorbtsiya
       
    3. 
       namlanish
       
    4. 
       desorbsiya
       
17. 
    Xromatografiyada adsorbsiya qanday ahamiyatga ega?
    
    1. 
       Adsorbsiya rivojlanayotgan kamerada rang rivojlanishini kuchaytiradi
       
    2. 
       Adsorbsiya muayyan moddaning konsentratsiyasini aniqlashga yordam beradi eritmada erigan modda.
       
    3. 
       Adsorbsiya erituvchi molekulalarining harakatchan fazada harakatlanishini oldini oladi.
       
    4. 
       Adsorbsiya aralashmaning turli komponentlarini statsionar fazaga yaqinligiga qarab ajratishga yordam beradi.
       
18. 
    Quyidagilardan qaysi biri xemisorbtsiyaga misol bo‘la oladi?
    
    1. 
       Sovuq yuzada kondensatsiyalanuvchi suv tomchilari
       
    2. 
       Kislorod molekulalarining temir yuzasida adsorbsiyalanishi
       
    3. 
       Parfyum molekulalari havoga tarqaladi
       
    4. 
       Bir chashka qahvada eriydigan kofein molekulalari
       
19. 
    Adsorbsion jarayonlarda molekulyar elaklardan qanday maqsadda foydalaniladi?
    
    1. 
       gaz oqimidan suv molekulalarini olib tashlash uchun
       
    2. 
       gözenekli materiallarning adsorbsion qobiliyatini oshirish
       

v) bug' bosimiga qarab birikmalarni ajratish
d) Adsorbent materiallarning strukturaviy barqarorligini oshirish

20. 
    Adsorbsion jarayonlarning asosiy harakatlantiruvchi kuchi nima?
    

a) entropiya

2. 
   entalpiya
   
3. 
   harorat
   
4. 
   bosim