«мл т*'1шн» «* иа Alisher Navoiy

H ar kishikim, bor esa yore anga,
Har kishikim, yor esa bore anga.
Kom bila vaslini aylab havas,
Topsa bu komig‘a dame dastras.
B o ‘ynig‘a qonim meni yod etmasa, 
Ruhum o ‘shul yod ila shod etmasa.
Vasl aro uning maqsadi amalga oshib, shu 
baxtini yana davom qildirishni istasa, Yaratganga 
shukrini yanada ko'proq aytsin. 
»
Komini qilsun haq aning bardavom, 
Jonig‘a bersun bu davom ichra kom.
Chin go‘zali haqida hikoya
Chin mamlakatida bir nozanin go'zal bolib, 
uning rasmini har qanday naqqosh chizishda 
ojiz edi. Yuzlari Xo‘tan gulzoriga o'xshar, ko‘zi bu 
gulzordagi mushkin kiyikni eslatardi. Chehrasi 
xuddi Chinning nurli quyoshi bolib, qop-qora 
Xo‘tan mushki uning zulfi muanbaricha bor edi. 
Uning qo'rquv bilmas g ‘amzalari jonlarni asir

---

qilar, hatto Xitoy mulkidagi xonlar ham uning 
asiriga aylanishganini sezmay qolishardi. Uning 
g'aiiizasi talonchilari dastidan Chin xatar ostida 
qolgan, turmaklangan sochidan dinga xalal ye- 
tardi. Jahonning butun aholisi uning husni hay- 
ronasi, zamon shohi esa zulfining oshuftasi edi. 
Uni ко ‘rmay qolgan inson bir nafas ham nafas 
ololmasdi, nafas olmagandan so'ngjon qolarmidi?
Shunday g o ‘zal gulruh m aydonda g o ‘y va 
chavgon о 
"у
nab yurar, hech kim unga yaqin kel- 
masligi uchun xon maxsus odamlar belgilagan 
edi. Agar biron kishi uning tomon nazar tashlasa 
yo uning haqida biron so‘z aytsa, unday odamning 
aybi aytilgach, hukm boyicha jazoga tortilardi. 
Har kuni qancha-qancha yigitlar shu xil ayb bilan 
halok bolardi.
Shu qizga ko‘p yillardan beri oshiq bolib yurgan 
bir ishq-muhabbat shaydosi bir panada yashirin- 
ib, o‘z dildorini tomosha qilib o'tirarkan, qiz mast 
holida uning ustidan chiqib qoldi. Boda ichib zai- 
flashgan oshiq o'ziga hujum qilgan dushmaniga 
bas kelolmadi. Shunda bir necha boshqa aybdor- 
lar oldiga uni ham solib olib keldilar. Bu asirlami 
ko'rgan darg'azab xon barchasini shahar devoriga 
qo^ib loy bilan chaplab tashlashga buyruq berdi, 
toki yuzlari loydan chiqib tursin, xalq ulardan 
ibrat olib, jazolanganlar ham ko‘p azob chekib 
olsinlar. Hukm tezlik bilan ijro etildi. Qiz tog‘ ichi- 
ga yashirindi, xon dashtda sayr qilib yurgan bolsa 
ham, otlanib shahar tomon y o l oldi. Ichib olgan 
xon ishq o'tida o‘rtanib, shahar devori tomon yur- 
di-da, jazolanganlar ahvolini ko'rish uchun o‘sha 
devor ostiga keldi. Hali devorga suvalmaganlar

---

oh-nola qilib yiglasharkan, jazolanganlar tomon 
yurdi. Ular olim bilan jon talashishardi. Malikaga 
oshiq bolgan yigit esa devor orasidagi somondek 
azoblanayotgan, sarig‘ yuz bilan iztirob chekayot- 
gan bolsa ham Tangriga har lahzada sano aytib, 
shukr izhor qilib turardi. Kim: “Bu nafas jonim 
chiqyapti-yu, yor g‘ami bu ishni osonlashtiryapti”. 
Umriga ikki-uch nafas qolgandayor so'zlarini zikr 
etarkan, tilida yor edi-yu, so'zida yor, og'zida yor 
erdi-yu, ko'zida yor.
Zolim hokim bu holatni ko‘rgach, ko'ngliga ishq 
o‘ti ta’sir qildi-yu, olim dan uni xalos qilib, yori 
turgan tomonga yolladi. Ishq balosi aro shukr 
qilgan yigit shunday martabaga yetdi.