Vulkanlar təsnifləşdirilirlər: - formasına görə (şit və ya stratovulkanlar);
- aktivliyinə görə (hərəkətdə olan, yatan, sönmüş);
- yerinə görə (yerüstü, sualtı, buzaltı).
Yerin 100 km dərinliyində təxminən 1000 və 1300°S arasında temperatur
mövcudur. Bu istiliyin təsirindən ərimiş daş qarışığı özülü plastik formaya malik
maqmaya çevrilir. Damcı formalı maqma 50 km dərinliyinə yığılır. Təzyiq
çoxaldıqca maqma yarıqlarla hərkət edərək litosferaya daxil olur. Bu yolla yerin
üzünə çıxmış maqmaya lava deyilir. Vulkan partlayışı zamanı təkcə közərmiş
mayelər yox, həm də bərk və qaz halında olan maddələr xaricə çıxır. Əksər
hallarda vulkanlar konus şəklində olurlar. Vulkanın forması başqa şəkillərdə də
ola bilər. Püskürmədən sonra vulkanın aktivliyi ya dayanır, ya da o min illər boyu
"mürgüləyir". Bu zaman vulkanın özündə və ətrafında olan ərazilərdə maqmatik
özəyin soyuması ilə müşaiət olunan aktivlik saxlanılır. Belə adlanan, postvulkanik
dövr baş verir. Buraya fumarol, term, qeyzerləri misal göstərmək olar.
