Bir rutbali tarmoqlarda
(19.1-rasm) barcha kompyuterlar bir-birlarining
resurslariga ruxsat etish imkoniyati nuqtai nazaridan teng. Har bir foydalanuvchi
o‗z xohishi bo‗yicha o‗z kompyuterining qandaydir resursini ajratilgan deb e‘lon
qilishi mumkin, bundan keyin boshqa foydalanuvchilar bu resurslarga murojaat
qilishlari va ularni ishlatishlari mumkin. Bir rutbali tarmoqlarda barcha
kompyuterlarga tarmoqdagi barcha kompyuterdagi potensial teng imkniyatlar
beradigan operatsion tizim o‗rnatiladi. Bundek turdagi tarmoq operatsion tizimlari
239
bir rutbali operatsion tizimlari deyiladi. Bir rutbali operatsion tizimlar tarmoq
xizmatlarining ham server, ham mijoz komponentlariga ega bo‗lishi kerak (rasmda
ular mos ravishda S va K harfi bilan belgilangan).
Bir rutbali operatsion tizimlarga misol qilib LAN tastic, Personol
are,Windows for Workgroups, WindowsoT, Workstation, Windows 798 operatsion
tizimlarini keltirish mumkin.
Bir rutbali tarmoqda barcha kompyuterlarni teng huquqliligi o‗rnatilganda
funksional nosimmetriklik vujudga keladi. Odatda, tarmoqda birgalikda ishlatishga
o‗z
resurslarini berishni xohlamaydigan foydalanuvchilar ham bor bo‗ladi. Bunday
holda, ularning operatsion tizimlarining server imkoniyatlari aktivlashmaydi va
kompyuterlar faqat mijoz vazifasini bajaradi. Shu bilan bir vaqtda tarmoq ma‘muri
tarmoqning ba‘zi kompyuterlariga xizmat ko‗rsatish bo‗yicha vazifalarni biriktirishi
mumkin. Bunda u quyidagi tarzda ularni foydalanuvchi ishlamaydigan serverlarga
aylantiradi. Bir rutbali tarmoqda mijoz qismlar vazifalarining ishlatilmasligi
hisobiga erishiladi.
3.18-rasm. Bir rutbali kompyuter tarmog„i.
Bir rutbali tarmoqlar tashkil etishda va ishlatilishda oddiy, bu sxema bo‗yicha
ishlashda kompyuterlar soni 10-20 dan oshmagan, uncha katta bo‗lmagan
tarmoqlarda tashkil etiladi. Bu holda, boshqarishning markazlashtirilgan vositalarini
Lokol qism
К
S
Transportirovka
Lokol qism
К
S
Transportirovka
Lokol qism
К
S
Transportirovka
|