O‘zbekiston Respublikasi fanlar akademiyasi Volume 4


O‘zbekiston Respublikasi fanlar akademiyasi



Yüklə 0,54 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə4/5
tarix11.04.2023
ölçüsü0,54 Mb.
#96396
1   2   3   4   5
amiriyning-navoiyga-muxammasi

O‘zbekiston Respublikasi fanlar akademiyasi 
Volume 4 | Conference Proceedings 1 | 2023
O‘zbek tili, adabiyoti va folklori instituti 
Alisher Navoiy adabiy va ilmiy merosini 
o‘rganish masalalari 
DOI: 10.24412/2181-1385-2023-1-101-105 
 
 
 
 
 
104
 
8-fevral 
https://tai.uz/ Xalqaro konferensiya 
Shomi hijrondin quyoshdek raf‟i anjum ayladi, 
Gah itobi noz aylab, gah tabassum ayladi, 
Nargising afsun, gulbarging takallum ayladi, 
Aqli kul topti firib, ul makri oliyni korub.[1.366] 
Amiriy tazod san‟ati vositasida fikrni jonlantira olgan. Hijron shomi 
qorong„ulikka qarab harakat qilar ekan, yorning quyoshdek yuzi oshiqning qorong„u 
kechasini yoritadi. Ma‟shuqaning kayfiyati o„zgaruvchan: goh ta‟na qiladi, goh 
tabassum bilan yoriga iltifot ko„rsatadi. 
Necha izhor aylar ul bebok jabru kiyn mango, 
Qolmadi bedodidin toqat bila tamkin mango
Bermadi hargiz surur ayomi ham taskin mango, 
Elga ishratdur yangi oy ko„rsalar, lekin mango, 
Yuzlanur oshuftalig„ mushkin hilolingni ko„rub. [1.367] 
Go„zal mahbuba oshiqning shuncha ishqi izhorini eshitib ham jabrini 
tindirmaydi. Oshiqda bu sitamlar sababidan toqat ham, sabr ham qolmaydi. Ma‟shuqa 
bazm uyushtirib, bunga oshiqni taklif qilsa ham, lirik qahramonning dardli ko„ngliga 
bu bazmu jamshid surur bermaydi. Mazkur muxammasda Amiriy ba‟zi bandlardagina 
radifdan foydalangan. Mango radifi orqali oshiqning yor jabru sitamlariga iltifoti ham 
ifodalangan. 
May quyoshi topti to miyno sipehridin zavol, 
Rindlarg„a qolmadi maysiz madori qiylu qol 
Baski cho„q maxmurlikdur boisi huznu malol, 
Netting, ey soqiyki, o„zdin bordim andoqki zulol, 
Olib ichmasdin burun jomi zulolingni ko„rub. [1.367] 
Mazkur bandda may, rind, soqiy, jom timsollarining qo„llanishi unda ilohiy 
ishq mavzusi bayon qilinganiga ishoradir. Adabiyotshunos M.Asadov [4.352] o„z 
tadqiqotlarida ushbu obraz va timsollarning mazmun-mohiyatiga atroflicha to„xtalib 
o„tgan. Mumtoz adabiyotda may ilohiy ishq ifodasi hamdir. May Haq jamolining bir 
timsoli. Ishq mayining jomga kuyilishi, uning tiniqligi va tozaligi Haqqa bo„lgan chin 
oshiqlikning belgisi. Rind obrazini keltirish orqali ishq va ishqqa tashnalik, visoldan 
umidvorlik kayfiyati poetik ifoda etilgan.
Ey ko„ngul, ishq ichra xush tut o„zni yuz ishrat ila
Bevafolig„ gar ko„rarsan, qilma olamdin gila, 
Zulmlar chekding Amiri husndin, vaslin tila, 
Sudra ul yon, ey Navoiy, o„zni muhlik za‟f ila, 
Shoyad etgay rahm ul qotil, bu holingni ko„rub. [1.367] 



Yüklə 0,54 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin