O‘zbekiston respublikasi oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vazirligi chirchiq dаvlаt pedаgogikа universite ti
Yüklə 7,7 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
5-rasm
ishlanadi. Ranglarni ishlatishda, uning to‘q-ochligi, rang tuslarining qanday topilganini doimo tekshirib, bilib turish uchun bir bo‘lak qog‘ozga tayyorlangan aralashmani surtib aniqlab, so‘ng qo‘llansa maqsadga muvofiq bo‘ladi. Guash bo‘yog‘ida juda ko‘p o‘tmish rassomlari ham asarlar yaratganliklari ma’lum. Ularning bir-biridan ajoyib natyurmort, manzara, teatr bezaklari, portret, plakatlari jahon tasviriy san’ati xazinasidan o‘rin olgan. Ammo shunisi borki, bu nozik, saqlanishi ancha qiyin bo‘lgan ishlarning ayrimlari, ayniqsa quyuq qilib ishlanganlarining bo‘yoqlari o‘chib, to‘kilib ta’mir talab bo‘lib qolganligi sir emas. Guash bo‘yog‘ida tasvirlarni bajarganda iloji boricha har bir rang tusi uchun alohida- alohida mo‘yqalam tutgan ma’qul. Shunda ranglarni tiniq va toza, jozibali chiqishiga erishiladi. Guash bo‘yog‘ida ranglavha va ayniqsa portretlar, hamda odam tana qismlarini tasvirlash, nozik rang tovlanishlarini berish qiyin ishdir. Buning uchun ancha muncha mahorat, bilim, tajriba kerak bo‘ladi. Tasvir ishlashning yo‘l-yo‘rig‘i, usullarini puxta egallash esa ko‘p amaliy mashg‘ulotlarni talab etadigan jarayondir. 9 Katta-katta mahobatli asarlarning xomaki nusxalari hamda kompozitsiya loyihalarini, bayram munosabati bilan tayyorlanadigan suratlarni ham guashda bajarish qulaydir. U bilan keng qamrovli, mahobatli tasvirlar tez ishlanadi. Ko‘mir Barcha chizilgan materiallar orasida eng yoqimli va ifodali materialdir. Bu rasmdagi asosiy tonal munosabatlarni tezda o‘rnatishga imkon beradi. Ko‘mir qalamlari grafit kabi qattiqlikning bir necha navlariga kiradi. Yumshoq ko‘mir ko‘pincha katta, ifodali chizmalarda massalarni yaratish uchun juda yaxshi; holbuki H va HB kabi qattiq siqilgan ko‘mir yoki uglerod qalamlari kichikroq 9 Shuhratovich, I. U. (2020). Technologies of working on graphic materials in fine arts classes (on the example of working still life in the pen. European Journal of Research and Reflection in Educational Sciences, 8 (4), Part II, 41-45. 20 miqyosda ishlashga ko‘proq mos keladi (6-rasm). Uzoq va o‘tkir nuqtalarni keskinlashtirish oson bo‘lgan qattiq ko‘mir qalamlari qo‘lingizning holatini o‘zgartirib, qalin va ingichka chiziqlarni tezda hosil qilish uchun ishlatilishi mumkin. Keng va chiziqli ohanglarni ham bajarish mumkin. Qalamni yon tomonga bosib foydalanilsa asta-sekin keng ko‘lamli massaga ohang hosil qilib, ko‘mir milining uzun qismini varaqlashingiz mumkin. Ko‘mir tayoqchalari xomaki tasvirlar chizishda ko‘proq ishlatiladi. Ko‘mir tayoqchalarini uy sharoitida ham tayyorlasa bo‘ladi. Misol uchun: ko‘mir tayoqchalarini tayyorlashning oddiy usulini o‘rganamiz. Buning uchun uzum tokini yoki atir gul novdasini qizarib yaxshi pishgan novdasidan 5-10 ta bo‘lakchalaridan, bo‘yiga 10-12 santimetr, eniga 8-9 millimetr bo‘lganlarini tanlab olamiz. Biron bir mahsulotlardan bo‘shagan temir (banka)ni olib yaxshilab ichini tozalab, quritib qo‘yamiz. Bu idish ichiga tok novdalarini tik holatda joylab qum bilan idishni to‘lg‘izamiz. Og‘zini qalinroq qilib loy bilan suvab qo‘yamiz, ammo shu narsani esdan chiqarmasligimiz 6-rasm 21 kerakki, loy bilan suvaganda og‘zidan kichikroq bir teshikcha qoldirishimiz shart. Keyin tandirda yoki o‘choqda olovga qo‘yib qizdiramiz. Cho‘g‘ga bo‘yi barobar ko‘mib qo‘ysak ham bo‘ladi. Temir idishning qizishi tufayli biz qoldirgan teshikchadan ko‘kish olovsimon tutun chiqa boshlaydi. Ko‘kish olovsimon tutun tugashi bilan idishni olovdan (cho‘g‘dan) olish kerak, chunki ko‘mir qalamcha tayyor bo‘ladi. Tayyorlangan qalamchalar bilan qog‘oz yuzalariga tasvirlar ishlashimiz mumkin. Ishlangan tasvirimiz uchib ketmasligi uchun ozgina shakarni eritib qog‘ozga tasvir ustiga engil puflanadi, natijada chizilgan rasmlar uchib ketmaydi. Shu narsani unutmanki, uzum tokining qalamchalari bir-biriga juda zich holda joylashishi kerak. Yüklə 7,7 Mb. Dostları ilə paylaş:
|