Faoliyat mahsulotini tahlil qilish metodi. Bu metod psixologiyada inson xotirsi tafakkuri, qobiliyati va hayolining
xususiyatlarini aniqlash maqsadida keng qoʻllaniladi. Odam chizgan rasmlar,
yasagan oʻyinchoqlar, modellar, toʻqigan narsalar, tikkan qoʻgʻirchoqlar, toʻqib,
soʻzlab berilgan hikoyalar, texnik konstruksiyalar sxemasini tushunish kabilarni
tahlil qilish orqaliularning mantiqiy xotirasi, tafakkuri, badiiy va adabiy
qobiliyati, ijodiy hayoli, texnik ijodi yuzasidanmateriallar toʻplash mumkin.
Mazkur metodda ijod mahsulining yaratgan jismoniy shaxs bevosita ishtirok
etmaydi. Teshiriluvchi bilan tekshiruvchi oʻrtasida muloqot oʻrnatish uchun
shaxsning psixikasi toʻgʻrisida sirtdan muayyan hukm va xulosa chiqariladi.
Tekshiruvchi (oʻqituvchi, murabbiy, psixolog) ekspert tariqasida shaxslar
ijodiyotiga baho beradi, bunda mehnat mahsulining shakli, mazmuni, sifati,
originalligi, hajmi, xususiyati bilankeskin tafovut qilishi nazarda tutiladi. Ijodiy
faoliyat mahsullarini tahlil qilish orqali har xil yoshdagi va kasbdagi
odamlarning psixik xususiyatlaritoʻgʻrisida ma’lumotlar toʻplash mumkin.
Faoliyat mahsulotlarini oʻrganish inson ruhiyatini oʻrganish metodlari
ichida oʻziga xos oʻrinni tashkil etadi. SHuni ta’kidlab oʻtish joizki, inson
ruhiyatini oʻrganish yuqorida bayon qilingan metodlardan tashqari yana ayrim
qoʻshimcha metodlardan ham foydalaniladi. E’tirof etish joizki, qoʻllanilayotgan
har bir metodning oʻziga xos ijobiy, afzal tomonlari bilan birgalikda qiyin va
salbiy tomonlari ham mavjud. Shu bois konkret shaxs ruhiyatini oʻrganish
vaqtida yakka metodlar natijalari bilankifoyalanib qolish mumkin emas.
Ruhiyatni tekshirishda atroflilik, dinamiklik, ob’yektivlik, tekshiruvchining yosh
xususiyatlarini inobatga olish va boshqa tamoillarga suyanish darkor.
