82
Plastinkali konveyerlar yuqori temperaturali o’ta qo’pol
va katta
donali yuklarni hamda lentali konveyerlar tashiy olmaydigan yuklarni
tashish uchun ishlatiladi. Tortuvchi organ
sifatida har xil turdagi
plastinkali va payvand zanjirlar qo’llaniladi. Odatda, plastinkali, vtulka-
rolikli zanjirlar ko’proq ishlatiladi.
Zanjirli tortuvchi organning kamchiligi: sharnir sonining ko’pligi,
tez-tez ko’zdan kechirish va to’xtovsiz moylab turishni talab qiladi.
Yuqori tezlikda sharnirlarning yeyilishi va zvenolarning uzayishi
natijasida zanjirlar salqinlanib qoladi: Odatda,
konveyerlarda zanjir
tezligi 0,66...1,0 m/c bo’ladi.
Zanjirning mustahkamlik zaxirasi koeffisienti bo’yicha uzuvchi
umumiy kuch
S
uz
orqali tanlanadi.
S
uz
=S
ish
n, H, (6.78)
bunda S konveyer zanjiridagi maksimal taranglik kuchi.
Agar ikki zanjirli konveyer ishlatilsa, u holda
S
ish
=(1, 6 . . . 1, 8) S
xis
, N, (6.79)
bunda
S
xis
zanjirdagi eng katta hisobiy kuch.
а)
1
4
3
2
б)
3
5
2
4
6.13 – rasm. a– plastinkali konveyer, b – qirg’ichli konveyer.
Mustahkamlik zaxirasi konveyerning mas’uliyatlilik
darajasiga,
trassa turiga, shuningdek, ishlash sharoitiga bog’liq bo’ladi. Odatda,
mas’uliyati kam va gorizontal konveyerlarda n=6...7. Mas’uliyatliligi
83
yuqori
konveyerlar, ya’ni eskalatorlar va o’ta qiya konveyer uchun
n=8...10.
Tortuvchi organ sifatida zanjirlar qo’llaniladigan konveyerlarda
har xil yuklarni
tashish uchun plastinkalar, qirg’ichlar, ballonchalar,
kovshlar, aravachalar, maxsus qisqichlar va hokazolar o’rnatiladi.
Plastinkali uzluksiz yuk tashish konveyerlari yirik donali, qirrali va
sochiluvchan mahsulotlarni to’g’ri chiziq bo’ylab va qiya yo’nalishda
tashish uchun ishlatiladi. Ishlarni bajarish bo’yicha ko’zg’almas va
ko’chma konveyerlarga bo’linadi. Ko’chma
konveyerlardan yuklash va
tushirish ishlarida foydalaniladi.
Qo’zg’almas plastinkali konveyerlarning tezligi 0,01
0,4 m/s,
kalta zanjirli konveyerlarning tezligi esa, 1,25 m/s gacha yetadi. Agar
konveyer tezligi oshsa ish unumdorligi 200 t/soatgacha yetadi.
Plastinkali konveyerlar asosan harakatlanuvchi 4 va taranglovchi 2
yulduzchalardan, ikki qator uzluksiz zanjir 3 va metalldan tayyorlangan
plastinka 1 dan iborat (6.13 – rasm, a).
Plastinkali konveyerlarda tortuvchi organ sifatida to’shamali va tez
yuruvchi
zvenoli
zanjirlar
ishlatiladi.
To’shama po’latlardan
tayyorlanadi, bu esa temperaturasi 140
0
S gacha bo’lgan
mahsulotlarni
tashishda qo’l keladi. To’shamalar tekis va to’g’ri burchakli
likobchasimon qilib tayyorlanadi.
Dostları ilə paylaş: