O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi

§ Ilk yoshdagi bolalarni jismoniy tarbiyalash

Uch yoshgacha bo‘lgan bolalarni jismoniy tarbiyalashning yosh tavsifi va vazifalari. Ilk yoshdan bola organizmida jiddiy o‘zgarishlar yuz beradi. Skiletning tog‘ay to‘qimasida suyak to‘qimasi paydo bo‘la boshlaydi muskul va paylar zaif bo‘ladi, lekin ularning qisqarish xususiyatlari yaxshilanadi. Bolaning vazni ortib boradi, uning asab tizimi rivojlanadi, miyaning tez o‘sishi va analizatorlarning rivojlanishi kuzatiladi.

Ilk yoshdagi bolalarning kun tartibi. Ilk yoshdagi tartib bolaning to‘g‘ri rivojlanishi va tarbiyalanishining asosidir. Ilk yoshdagi bolalar uchun uxlash va bedor yurish qonuniyatlariga bog‘liq ravishda tabaqalashtirilgan yosh rejimlari ishlab chiqilgan. Ilk yoshdagi bolalarning birinchi guruhida uchta kichik yosh guruhi uchun tabaqalashtirilgan tartib tashkil etiladi:

1. 
   2,5-3 oydan 5-6 oygacha; 5-6 oydan 9-10 oygacha; 9-10 oydan 1 yoshgacha.
   
2. 
   1 yoshdan 2 yoshgacha bo‘lgan bolalar guruhida 2 ta rejim mavjud. 1,5 yoshgacha bo‘lgan bolalar 2 marta uxlaydilar 1,5 yoshdan keyin esa bolalar bir marta uxlashga o‘tkaziladi.
   
3. 
   3 yoshga qadam qo‘ygan bolalar 1 ta rejimga o‘tadilar.
   

Ilk yoshdagi bolalarni ovqatlantirish. Ilk yoshdagi bolalar har 3-3,5 soatda gigienik sharoitda, belgilangan vaqtda ovqatlantiriladi. 2 yoshga qadam qo‘ygan bolalarni ovqatlantirishda ular kichik guruhlarga bo‘linadi. 3 yoshli bolalar esa ovqatlarni mustaqil va tartibli eyishga o‘rgatib boriladi.

Ilk yoshdagi bolalarda madaniy-gigienik ko‘nikmalarni tarbiyalash. Ilk yoshdagi bolalarda kiyinishga, yuvinishga, ovqatlanishga ijobiy munosabatlarni yaratish, o‘ziga-o‘zi xizmat qilish ko‘nikmalarini mustaqil harakatlarni shakllantirishga tayyorgarlik bo‘lib xizmat qiladi.

1,5-2 yoshli bola deyarli hamma kiyimlarini o‘zi echa oladi, taxlab qo‘yadi va kiyimlarini ayrimlarini kiya oladi. Bu yoshdagi bolalar o‘zlari yuvinadilar va artinadilar.

2-3 yoshli bolalar mustaqil ovqat eyishga kiyimlarini kiyib echishga o‘rganadilar.

Ilk yoshda jismoniy mashqlar va uqalash. Bola hayotining dastlabki yilida uqalash va gimnastika har kuni yakka tartibda o‘tkaziladi.

2 yoshga qadam qo‘ygan bolalar bilan mashg‘ulotlar o‘tkazayotganda yurishni, arqonga chiqishni, sakrashni, buyumni uloqtirishni, muvozanatni rivojlantirishga alohida e’tibor beriladi.