O‘zbekiston tarixi (IV asrdan XVI asrgacha)

Ulug‘bekning kichik o‘g‘li Abdulazizga qarshi Samarqand 
amirlarining noroziligi kuchayib, Ulug‘bek uni bartaraf qilishga 
majbur bo‘ladi.
Otasining qiyin ahvolda qolganini kuzatib turgan Abdullatif 
qulay fursatdan foydalanib, bosh ko‘taradi va Amudaryodan ke-
chib o‘tib, Termiz, Shahrisabz va Huzorni osongina zabt etadi. 
So‘ng 
ra Samarqandga qarab yo‘l oladi. 1449-yil oktabrda 
Damashq qishlog‘i yaqinida qattiq jang bo‘ladi va bu jangda 
Ulug‘bek yengiladi, Samarqand amiri Mironshoh Qavchin 
shahar darvozalarini berkittirib Ulug‘bekni ichkariga kirishga 
qo‘ymaydi. U Shohruxiyaga ham kirolmaydi va Abdullatifga 
taslim bo‘lishga majbur bo‘ladi. Shahar qozisi Shamsiddin 
Muhammad Miskinning qarshiligiga qaramasdan, Abdullatif 
jaholatparast ulamolarning yashirin fatvosini chiqartirib, 
otasining o‘ldirilishini uyushtiradi. 1449-yil Mirzo Ulug‘bek 
55 yoshida fojiali halok bo‘ladi.

---

137
Shunday qilib, Ulug‘bek Movarounnahrni qirq yil idora 
qildi. Bu davrda mamlakatning siyosiy hayotida keskin kurash 
davom etganligiga qaramay, davlatni mustahkamlashga, mam-
lakat bir li gini saqlab qolishga va madaniy hayotni ko‘tarishga, 
rivoj lan tirishga harakat qildi.
1. Ulug‘bekning Movarounnahr hukmdori bo‘lishi qan 
day yuz 
berdi?
2. Ulug‘bek nima uchun va qayerlarga harbiy yurishlar qildi?
3. Shohrux vafotidan keyin qanday voqealar sodir bo‘ldi?
4. Ulug‘bekning fojiali taqdiri haqida gapirib bering.
5. Ulug‘ bek 40 yillik hukmdorligida davlatni bosh qa rishda ni ma-
larga e’tibor qildi?
6. Padarkush Abdullatif haqida sizda qanday tasavvur hosil 
bo‘ldi?