Sanoat korxonalarida ishlab chiqarishni tashkil etish

Ko ‘rsatkichlar	Missiya
Maqsad
Vaqt omili	Istiqbolga yo ‘naltirilgan, lekin aniq vaqti belgilanmagan	Bajarish muddati aniq
Axborotning yo ‘naltirilganligi	Tashqi muhitga – iste’molchilarga, jamiyatga, ularning manfaatlariga, qadriyatlarga yo ‘naltiriladi	Ichki muhitga – korxona resurs va imkoniyatlaridan foydalanishni yaxshilashga yo ‘naltiriladi
Ifodalash xususiyatlari	Umumiy terminlar orqali ifodalanadi va korxona markazi, stili, hulqi, imidji yoritiladi	Korxona faoliyati natijasi aniq ifodalanadi
O ‘lchov	Sifat xarakteristikalari ustun	Miqdor jihatdan o ‘lchamga ega

12.3-chizma. Ishlab chiqarish potensialini strategik rejalashtirish.

Shunday qilib, uzoq muddatli rejada firmaning umumiy strategiyasi aks ettiriladi, kelgusidagi modeli yoritiladi. Firmaning rivojlanish yagona strategiyasi sifatida struktura, tizim, xodimlar, qobiliyatlar birligi, umumiy qadriyatlar kabi muhim ijtimoiy iqtisodiy omillarning o ‘zaro ta’sir mexanizmini ifodalaydi.

Ushbu barcha omillar o ‘zaro bog ‘langan bo ‘lib firmaning aniq reja-boshqaruv natijalariga kompleks ta’sir ko ‘rsatadi. Keltirilgan model strategiya rejalashtirishni ko ‘rsatkichlarini yuzaki shakllantirish jarayoni sifatidagina emas, balki barcha toifadagi xodimlar o ‘rtasidagi ijodiy hamkorlik va kelishuvchilik mexanizmi, ularning shaxsiy manfaatlarini korxona umumiy maqsadi bilan bog ‘lash asosi sifatida ham bog ‘lagan.
Korxonada rejalashtirish ishlarini tashkil etish uning o ‘lchami va turiga boliq bo ‘ladi.
Amaliyotda rejalarni tuzish ishlarini tashkil etishning 3 ta sxemasi qo ‘llaniladi:

• 
  yuqoridan pastga;
  
• 
  pastdan uqoriga;
  
• 
  aylanma usulda.
  

Yirik korxonalarda markazlashgan tashkiliy rejalar yuqoridan pastga tuziladi. Bunday yondashuvda rejaviy strategiyalar boshqarishning yuqori darajasida ishlab chiqiladi – maqsadlar aniqlanadi. Korxonani rivojlantirishning asosiy yo ‘nalishlari va bosh vazifalari belgilanadi, ularni amalga oshirish mexanizmi shakllantiriladi. So ‘ngra ushbu maqsadlar, vazifalar va ko ‘rsatkichlar quyi bo ‘inlarga harakatlanish davomida yana ham chuqurlashtirilgan va aniqlashtirilgan shaklda bo ‘linma rejalariga kiritiladi. Texnologik rejalashtirishning ushbu bosqichida barcha mahsulot turlari bo ‘yicha ishlab chiqarish hajmlari belgilanadi va o ‘zaro muvofiqlashtiriladi. Rejaviy vazifalarni aniq ijrochilar bilan kelishib ular korxona yuqori rahbariyati tomonidan tasdiqlanadi.
Rejalarni tuzish bo ‘yicha ishlarni pastdan yuqoriga sxemasi bo ‘yicha tashkil etishda rejalashtirish ish o ‘rinlari va bo ‘linmalaridan boshlanib, so ‘ngra umumlashtiriladi. Aylanma (qarama-qarshi) tuziladigan rejalar har ikki uslubni birlashtiradi. Bunda yuqoridan pastga rejalashtirish jarayonida bosh maqsadlar bo ‘yicha dastlabki rejalar tuziladi. Quyi bog ‘inlarda ularni aniqlashtiriladi. So ‘ngra rejalashtirish jarayonida quyidan yuqoriga harakat amalga oshiriladi. Bunda xususiy rejalar orasidagi farqlar bartaraf etiladi va yanada samaraliroq yechimlar qo ‘shib boriladi.
12.2 – jadval.