Sosial işin təşkili prosesində sosial işçinin rolu haqqında məlumat verin

Sosial təminat və sosial siyasəti şərh edin.

Sоsial təminat dövlət büdcəsinin bölgüsünü оnun sоsial yönümlülüyü və sоsial təminatın maliyyə əsaslarını sоsial sığоrta sistemi ilə dövlət gəlirləri hesabına ödəmələrin həcmini və perspektivini müəyyənləşdirir. Sоsial təminat hüququnun pоtensial həcmini, insan tələbatı оnun inkişaf di¬namikası təşkil etsə də, mövcud real iqtisadi və maliyyə vəziyyəti bu reallığı fоrmalaşdırır. Sоsial təminat sistemi dövlət, bələdiyyə və əhali resursla¬rının həcmi və оnların istifadəsi istiqamətləri ilə müəyyənləşir və prоqnоzlaşdırılır.

Sosial təminat hüququnun əsas məqsədi müasir transformasiya şəraitində hər bir vətəndaşın sosial kontingent kimi maddi və mənəvi tələbat sistemində real şərait yaratmaqla bu tələbatın ödənilməsi yollarını tənzimləməkdən ibarət olmalıdır. Ona görə də konstitusion hüquq predmeti olaraq hər bir vətəndaş sosial təminat hüququna malikdir. Belə ki, sosial tələbat cəmiyyətin əsas sosial vəzifələrini, onun əsas məqsədini və onun tənzimlənilməsinin konstitusion hüquqi əsaslarını yaradır. Konstitusion hüquq, ali məqsədlərə nail olmaq atributları, meyar və həmçinin resursları vasitələri ilə müəyyənləşir. Belə ki, Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyasına görə hər bir Azərbaycan vətəndaşı yaşamaq və zəruri olan maddi və mənəvi nemətlərə nail olmaq üçün əmək, pensiya, təhsil, sağlamlıq, seçib, seçilmək və həmçinin azadlıqlara uyğun hərəkət etmək hüquqlarına malikdir.

Sovet dövlətinin ilk illərindən əməkçilərin pulsuz səhiyyə, təhsil xidməti həyata keçirilmişdir. Sosial müdafiə sistemində vətəndaşların pulsuz səhiyyə təminatının və təhsilinin möhkəmlənməsi, Azərbaycan Respublikası Konstitusiyasının əsas aparıcı sosial təminat hüququnu təşkil edir. 1995-ci il Konstitusiyası sosial təminat sistemində əsaslı islahatların başlanmasının əsasını qoydu. Konstitusiyaya görə dövlət хeyriyyəçilik fəaliyyəti, könüllü sosial siğorta və sosial təminatın başqa növlərinin inkişafı üçün imkan yaratmaq öhdəliyini öz üzərinə götürmüşdür.

Sosial siyasət- cəmiyyətin bütün sosial qruplarının həyat mənafeyinin təmin olunmasına, sosial vəziyyətinin yaxşılaşdırılmasına, həyat standartlarının yüksəldilməsinə istiqamətlənmiş konkret tədbirlər sistemidir. Dövlətin siyasətinin bir hissəsi olan sosial siyasət insanların hansı ölkədə yaşamaqlarından asılı olmayaraq maraqlarına uyğun olmalı, cəmiyyətdə baş verə biləcək neqativ halların, sosial itkilərin qarşısını almalıdır. Sosial siyasət təhsil, səhiyyə, mədəniyyət sahələri, əhalinin əmtəə və xidmətlərlə təmin olunması, yaşayış şərtlərinin optimallaşdırılması, onların sonrakı inkişafı və maksimum əlçatan olmasını ehtiva edir.

Səhiyyə ilə bağlı dövlətin sosial siyasəti- dövlətin səhiyyə orqanları üçün cəlb etdiyi maliyyə vəsaitlərini artırmaq və bu vəsaitlərdən məqsədə uyğun şəkildə istifadə etməklə dövlət səhiyyə müəssələrinin inkişafını əldə etmək, bu müəssələrdə, həmçinin, maddi-texniki bazanı möhkəmləndirmək, dərman pereparatları ilə təmin edilməsini yaxşılaşdırmaqdır.

Təhsil ilə bağlı dövlətin sosial siyasəti – bir ölkənin iqtisadi inkişafında, iqtisadi artımında aktiv təsirə malik olan əhalinin intelektual potensialını artırmaq, elm və mədəniyyəti inkişaf etdirmək, təhsil-tərbiyə mərkəzlərində rasional şəbəkəni təşkil etmək, təhsil müəsissələrində maddi-texniki bazanı yeniləmək və genişləndirməkdir Bütün bunlarla çoxvariantlı peşəkar təhsil sisteminin inkişafına nail olunacaq.

Mədəniyyət sahəsində dövlətin sosial siyasəti- mədəniyyət sahələrində əhaliyə göstərilən xidmət səviyyəsini və keyfiyyətini artırmaq, mədəniyyət və incəsənət üçün təşkil edilmiş binalarda sadə əhalinin istifadə edə bilməsinə şərait yaratmaq, bu binalarda maddi-texniki bazanı yeniləmək və genişləndirməkdir.

Gənclərlə bağlı dövlətin sosial siyasəti- gənclərin təhsili və peşəkar hazırlığı istiqamətində tədbirlər görərək məşğulluq səviyyəsini artırmaq, yaşayış şərtlərini yaxşılaşdırmaq, təhsil alan tələbələrə, istedadlı gənclərə dəstək göstərmək və 30 yaşına kimi olan oğlan və qızların əmək fəaliyyətinə daxil olması üçün onları adaptasiya etməkdir.

28.