Uot 338: 04 Əliquliyev R. M

İnternet  və  siyasi  fəaliyyət.  İnternet-texnologiyaların  müasir  siyasi  proseslərdə  də  rolu 

sürətlə  artmaqdadır.  Müasir  informasiya  texnologiyaları,  xüsusən  İnternet  siyasi  partiyalara  və 

siyasi  liderlərə  aktiv  fəaliyyət  göstərmək  üçün  yeni  imkanlar  açır.  İnternetdən  istifadə 

səviyyəsinin  artması  vətəndaşlara  və  qruplara  siyasi  qərarların  hazırlanmasında  və  qəbulunda 

daha fəal iştirak etməyə şərait yaradır. Siyasi partiyalar İnternet texnologiyalardan həm də siyasi 

kommunikasiya vasitəsi kimi istifadə edirlər. Artıq siyasi aktivlik ənənəvi fəaliyyət məkanından 

çıxaraq, virtual mühitə keçməkdədir.

 

Cəmiyyət  təmsilçi,  nümayəndəli  demokratiyadan  birbaşa  demokratiyaya,  rəqəmsal 

demokratiyaya, həmçinin sərt demokratiyadan çevik demokratiyaya (məsələn, viki-demokratiya 

və  s.)  keçid  mərhələsini  yaşayır.  Mütəxəssislər  hesab  edirlər  ki,  ənənəvi  demokratiya  böhran 

həddinə gəlib çatıb. Yəni demokratik prosesləri ənənəvi üsullarla inkişaf etdirmək üçün artıq heç 

bir potensial qalmayıb. Ona görə də vəziyyətdən çıxış yolu kimi “elektron demokratiya” ideyası 

irəli sürülür. Qeyd edilir ki, hazırkı qloballaşma və siyasi transformasiyalar şəraitində İnternetin 

siyasi proseslərə təsirini nəzərə almamaq olmaz. İnternetin demokratiyanın inkişafına göstərdiyi 

təsirlə bağlı iki məqama diqqət yetirilir: birincisi, informasiyanın əlyetərliliyi, ikincisi, onu analiz 

edərək,  qərar  qəbul  etmək  qabiliyyəti.  Təbii  ki,  İnternet  informasiya  əldə  etmək  üçün  əvvəllər 

mümkün olmayan unikal imkanlar yaradır [4].

 

İnternet  bilavasitə  ictimai  rəyə  yönələrək,  vətəndaş  cəmiyyətinin  fəal  hissəsinin 

davranışlarını  formalaşdırır,  ictimai  şüura  təsir  edir.  İnternet  siyasi  liderlərin  və  partiyaların 

fəaliyyətlərinin informasiya mühitini formalaşdıraraq, siyasi kommunikasiyaların mühüm tərkib 

hissəsinə çevrilir. Qlobal şəbəkə siyasi partiyalar tərəfindən əhali ilə ünsiyyət üçün real interaktiv 

kanal, elektorata siyasi təsir vasitəsi kimi şıxış edir. 

Tarixən müxtəlif səviyyələrdə  mövcud olan və  fərqli adlarla ifadə edilən sosial  şəbəkələr 

İnternet  mühitinə  keçməklə  yeni  keyfiyyət  mərhələsinə  yüksəldi.  İnternet-texnologiyalar 

hesabına  ayrı-ayrı  sosial  qruplar  virtual  məkanda  operativlik,  çeviklik,  mobillik,  informativlik 

kimi  imkanlar  əldə  etməklə  cəmiyyətdə  mühüm  faktora  çevrilməkdədirlər.  Müxtəlif  maraqlar 

ətrafında  birləşən  insanların  yaratdığı  virtual  sosial  şəbəkələr  cəmiyyətin  ictimai-siyasi,  sosial-

iqtisadi və mədəni həyatının mühüm komponenti kimi çıxış etməkdədir.

 

İnternet  yer  kürəsini  əhatə  etməklə  yeni-yeni  şəbəkə  cəmiyyətləri  meydana  gətirir. 

Görkəmli  ispan  sosioloqu,  informasiya  cəmiyyətinin  tədqiqatçısı  M.Kastels  hesab  edir  ki, 

informasiya  əsrində  insanları,  təşkilatları  və  dövlətləri  bir-biri  ilə  birləşdirən  şəbəkələr  mühüm 

rol  oynayacaq.  Onun  fikrincə,  informasiya  cəmiyyətində  iqtisadiyyat,  əmək,  məşğulluq, 

mədəniyyət,  siyasət,  dövlət  təsisatları,  son  nəticədə  zaman  və  məkan  amilləri  transformasiyaya 

uğrayacaq [12].