Usmanova maxina anarboyevna “Geografiya darslarida ekskursiyani tashkil etish pedagogik muammo sifatida”

“Iqlim va odam”
Iqlimning odamga tasiri			Odamning iqlimga tasiri
Noqulay	Qulay		Salbiy	Ijobiy
Quruq, issiq shamollar, qattiq sovuqlar va chang boʼronlari, qurgʼoqchilik, ertalabki va kechki	Meʼyordagi harorat, namlik va havo bosimi, sovuq boʼlmaydigan kunlar, ayrim		Аtmosfera havosining fizikaviy, kimyoviy va biologik ifloslanishi va	Аtmosfera havosining fizikaviy, kimyoviy va biologik ifloslanishi

ayozlar, bahorgi va kuzgi sovuqlar, tasodifiy jalalar, kasallanish kabilar sodir boʼlishi va ularga oid misollar

kasalliklarni davolash, moʼl agroiqlim resurslari kabilar mavjudligi va ularga oid misollar

ularga oid misollar

oldini olish, mikroiqlim (mikromuhit) yaratilishi va ularga oid misollar

Ikkinchidan, quyidagi mustaqil ishlarni bajarishi lozim:
1. Oddiy meteorologik asbob-uskunalar (aktinometr – toʼgʼri Quyosh radiatsiyasini; anemometr – shamol tezligini; barometr – atmosfera bosimini; shamol koʼrsatkich konusi – shamol yoʼnalishi va taxminiy tezligini; gigrograf (gigrometr)
– havoning nisbiy namligini; nefelometr – suyuqlik va gazlarning loyqaliq (xiralik) darajasini; psixrometr – havo harorati va
namlini; snegomer (qor oʼlchagich) – qor qalinligi va zichligini; flyuger – shamol yoʼnalishini; osadkomer (yogʼin oʼlchagich) - atmosfera yogʼinlari miqdorini; termometr – havo, suv, tuproq haroratini oʼlchaydi) bilan tanishish va ulardan foydalanishni oʼrganish.
2. Oʼz joyida (tuman, shahar yoki viloyatda) iqlim hosil qiluvchi asosiy omillar va ularning ekologik ahamiyatini
aniqlash. Izoh: Quyi Аmudaryo iqlimi uning geografik oʼrni va u bilan bogʼliq holda Quyosh radiatsiyasi, atmosferada havo oqimlarining aylanishi, relʼefi, yer yuzasi holati, oʼsimliklar qoplami va iqlimga aholi xoʼjalik faoliyatining taʼsiri natijasida vujudga keladi.