Oqsil miqdorini biuret usuli yordamida aniqlash

---

5-LABORATORIYA MASHG’ULOTI 
OQSIL MIQDORINI BIURET USULI YORDAMIDA ANIQLASH. 
 
Darsning maqsadi: Oqsillarga xos biuret reaksiyalar yordamida oqsil miqdorini 
aniqlashni laboratoriya tajribalari asosida egallangan bilimlarni mustahkamlash, 
ko`nikmalarni hosil qilish. 
Nazariy qism: Oqsillarga xos rangli reaksiyalarni amalga oshira olish; oqsillar miqdorini 
Biuret va Louri uslublari bo’yicha aniqlay olish fermentlar faoliyatiga temperatura, 
substrat, pH ta’sirini aniqlash reaksiyalarini amalga oshira olish; nuklein kislotalarni 
ajratib, tarkibiy qismlariga hos sifat reaksiyalarni amalga oshira olish; mono-, di- va 
polisaxaridlarga xos sifat reaksiyalarni amalga oshira olish laboratoriya ishlarini amalga 
oshirishda zamonaviy asbob uskunalardan foydalana olishni bilish lozim. Ishqoriy muhitda 
mis ionlari oqsil molekulasining peptid bog’lari bilan reaktsiyaga kirishib, ko’k — 
binafsha rang beruvchi kompleks hosil qiladi. Rangning intensivligi oqsil miqdoriga 
to’g’ri proportsional bo’ladi. 
Kerakli asbob va reaktivlar: shtativ, pipetkalar, tuxum oqsilining 1% li eritmasi, natriy 
gidroksidning 10%li eritmasi mis (II)-sulfatning 1 % li eritmasi, alanin eritmasi, 
ningidrinning 0,5 % li eritmasi, tirozining 0,1 % li eritmasi, konsentrlangan nitrat kislota, 
fenolning 0,1 % li eritmasi, Millon rekativi, natriy gidroksidning 30 % li eritmasi, 
qo`rg`oshin asetatning 5 % li eritmasi, argininning 0,05 %li eritmasi, naftolning spirtdagi 
0,1 % li eritmasi natriy gipobromitning 2 % li eritmasi, triptofanning 0,05 % li eritmasi, 
muz – sirka kislota, konsentrlangan sulfat kislota. 
Ishning bajarilishi: Eritma tayyorlash. 
1.Oqsil (albumin, pepsin, kazein)ning 1%-li NaCI dagi standart eritmasi 10 
mg/ml.2. Biuret eritmasi; 0,15 g Si SO
4
.
5N
2
O va 0,6 g NaKS
4
N
4
O
6
.
4H
2
O (segnet tuzi) 50 
ml 1%-li NaOH qo’shib distillangan suv bilan 100 mlga keltiriladi. Eritma polietilen 
idishda saqlanadi.3. 1%-li NaC1. 
Kalibirlash egri chizig’ini tuzish. Buning uchun 10 ta probirkaga standart eritmadan 
1 — 10 — mg miqdorida qilib solinadi. Hamma probirkadagi eritma 1%-li NaC1 bilan 
1ml gacha keltirib, unga 8 mldan Biuret eritmasi qo’shiladi. Kontrol sifatida oqsil eritmasi 
o’rniga 1ml 1%-li NaC1 olinadi, aralashmalar chayqatib xona haroratida o’lchanadi. 
Olingan natijalar asosida grafik tuziladi. Bunda ordinata o’qiga 540 nm dagi SF 
ko’rsatkichi, abstsissa o’qiga esa oqsilniig mg/ml miqdori ko’yiladi. 
Oqsil miqdorini aniqlash. Tekshirilayotgan eritmada oqsilning miqdorini aniqlash 
uchun 1 ml oqsil eritmasiga 8 ml biuret reaktivi qo’shiladi va 30 minut xona sharoratida 
saqlangach optik zichligi aniqlanadi. Oqsil miqdori kalibrlash egri chizig’iga ko’ra 
topiladi. 
Uslubning kamchiligi unchalik sezgir va aniq emasligi bo’lib, shunga qaramay etirmada 
oqsil miqdori ko’p bo’lganda foydalanish mumkin. 
A.Mashg’ulot davomida olingan xulosalar: 
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________

---

_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________ 
B.Laboratoriya ishi bo’yicha nazorat savollari: 
1. Oqsil va aminokislotalarni aniqlashga oid sifat reaksiyalarini ayting va o’zaro ta’sir 
etish xususiyati qanaqa? 
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________ 
2. Oqsil tarkibidagi albumin va globulinni Ven diogrammasi yordamida taxlil qiling. 
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________ 
3. Biuret reaksiyasini amalga oshirish uchun kerakli asbob va reaktivlar qaysilar 
kiradi?Biuret reaksiyasida binafsha rangning hosil bo’lishi va rangning o’tkirligi 
o’rganilayotgan oqsilning qaysi xususiyatiga bog’liq? 
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________ 
4. Oqsinig miqdorini aniqlashda Biuret reaksiyasidan foydalanilganda ushbu uslubda qanday 
yutuq va kamchilik tomonlari mavjudligini aniqladingiz? 
_________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________ 
Talabaning ism familiyasi 
_____________________________________________________ 
Guruhi ___________________Sana: _____________________________