Yardılamaq, kömək ləmək

Qalqaç
9 
: qaranquş, kırlanqıç
1
, karluqaç
3
, karlıqaş
4,5
, 
kaldırqaç
6
, qalavaç
8
. 
 
Qalqamaq
4
: istəmək.
 
Qalqımaq
: qalmaq, dikəlmək.
 
Qallac
  : yalanqaç, yalınqaç, ğaltaman, basmaçı, 
talanqçı, qaraqçı, oğru.
 
Qalmaq 
: bağlanmaq, qapılmaq, dəğər vermək, 
baxmaq\ sən buna qalma\ pula qalsa\ xalqın 
sözünə qalma\ mənə qalsa\ cana qaldı\ nəyə qalıb\ 
boş gəlmək, alçaq gəlmək, qəbul etmək, boş 
vermək
 
Qalpaq  
: börk , börik, təlpək
8
, təpətəy, təbətəy
5
, 
qalpak, papak\ baş tükü <> gülpaq: gülbağ.
 
Qalpaq
 : bəbənin ilkin tükü.
 
Qalpıldamaq
: üşümək.
 
Qalpıldı
 : qağşamaq, sandıramaq, titrəmək.
 
Qalsa 
: < qar + sa. qarısa, baxsa, görə\ mənə 
qalsa < mənə qarısa.
 
Qalta
9 
: qıssa, yoğun, küt   
 
Qaltak  
: kantay, qarabet , qəhbə.  
 
Qaltalı 
: varlı, xaltalı
\ qaltalı
4:
 dövlətli, kalitə.
 
Qaltamaq:
 basmaçı, qarakçı, talançı, yolkəsən.
 
Qaltığa
  : yüngül ağac.
 
Qamaq
  : quru qalğan, quru ləngər.
 
Qamamaq
ka
: qayqımaq.
 
Qamandan
: başlıq.
 
Qamaşıq
: qarışıq, müxtəl.
 
Qamaşmaq
: 
küngülənmək 
Qamçı  
: qırbaç
9
, dövək (göndən yapılmış), kımınğı
12
 
Qamı 
: toplum, camaat.
 
Qamıç  
: qamış, kömçə.
 
Qamış 
: < qarmış < qaraq: göz. qarmış, qaramçıl, 
gözlü çöp,  çəllə
9
 
Qammaq
: qaqmaq (> qamıç ?). 
 
Qamruq
14
: daşşaq. 
Qamzə 
: zənək
9
, yanak çukurluğu.
 
Qan 
: cinayət, suç, cərimə, diyə, qanı nədi
 
Qana qan
: qısas 
 
Qana 
: < xana, ev, barınak.
 
Qanaat 
: < qanık. qanıklıq, qanış, yetərlik,yetinmək, 
yetinmə, artmaz, doyum, düşüncə, razılıq\ 
qanaatlanmaq: qanıtlanmaq\ qanığan: bir aza razı 
qalan, qanıxar, qanıtkar. 
Qanal 
: qursalı, qarınlı. 
Qanax 
: qanaxlıq, ğina\ çabuk aldanan.
 
Qanaxlıq
: ğina, qanax.
 
Qanat   
: qol, bölük, tikə, parça, qab,  baydaq, fürsət, 
buta.
 
Qanat  
: budax, bölük, ayrık, qol,  baldak
8,
 
pərdə, 
tikə, parça
\ qanat bükmə
k: bir amaca doğru 
qaçmaq inmək.
 
Qanat 
: < qol + at?
 
Qanatlamaq: 
budamak, butamak, tikələmək, bölük - 
bölük etmək, qol - qol etmək, bala - bula etmək, 
balacamak.
 
Qanbanq
4
: qurumuş tikan, kanbaq.
 
Qancarmaq
: az qanamaq.
 
Qancarmaq
: qanamaq.
 
Qancığa
: bağ, zin, əfzar.
 
Qancık
  : < qın. qıncıq. 
Qancık 
: qasık
3
, urqası
4
, urqaçı.
 
Qandal 
: qandalan, buxov, zəncir.
 
Qandalan
: buxov.
 
Qandar
 : qatil.
 
Qandız 
: qanqal kimi.
 
Qandız
 : yamız , iki qıçın ortasının iç üzü.
 
Qane' 
: işəngən
5
.
6
, inanan, razı.
 
Qanığan
: bir aza razı qalan, qanıxar, qanıtkar.
 
Qanığan
: razı qalan, qanığan, qanıxar, qanıtkar 
 
Qanıxar
: qanığan, bir aza razı qalan, qanıtkar.
 
Qanık  
: > qənaat, razılıq, qanıklıq, yetərlik, yetinmə, 
artmaz, doyum, qanış, düşüncə\  qanıtlanmaq, 

 
sözün özü 
 
 
106
yetinmək\  qanığan: bir aza razı qalan, qanıxar, 
qanıtkar. 
Qanıkar 
: qanıxar, qanıgar, qanıkdıran, doyurucu. 
Qanıkdırmaq
: usandırmaq, alışdırmaq. 
Qanıklı 
: usullu, məntiqi
 
Qanıksamak
: bezikmək , 
berçikmək, doymaq, 
soğumaq, usanmaq, bıkmaq, könikləmək
6.9
, 
könüqü
5 
Qanıq  
: qılışık,  qılış, rizayət, ödəşim, ötüşüm, 
uzulış, usulış, usuş   usuş, ötüş, üzüş,
 
Qanıq 
: koyu, tüd.
 
Qanıqarlıq
9
: doyurucu, qanıkar, qanıxar, qanıgar, 
qanıkdıran.
 
Qanılmaz
: gömürtük, naməfhum
 
Qanıt
   : dəlalət
:
, könük, göstəriş, tanqış, illət, ayğak, 
niqiz, danak, dayanıç, yerli,
 
suyənçik
6
, tiuqavuç, tirək 
 
Qanıt 
: könük, göstəriş, tanqış, dəlalət, illət, ayğak, 
niqiz
 
Qanıtkar
: qanığan, razı qalan, qanıxar.
 
Qanıtlanmaq
: yetinmək. 
Qanqal kimi:
 qandız 
 
Qanqal:
 çanqal, caynaq, qanal, qanqal, ğanqıraq, 
qullab < qap, qaplaq, qappaq qanal. çənqal, 
qayqan: əyri. qayqanlık: sıx çalılık. 
Qanqılız
10
: alala. 
Alala : 
qanqılız
10
:  
Qanqıraq
: əyri.
 
Qanqıramaq
: susamaq.
 
Qanqırmaq
: qaramak, karmaq, qarmaq, almaq, ələ 
tutmaq.
 
Qanqulu
: üç təkərli daşqa.
 
Qanqιr
8
: dınqır, dınqıl, az dəyərli pul, qara pul.
 
Qanmak:
 alqılamaq, yerləşdirmək, sığışdırmaq, 
qapmaq, qablamaq.
 
Qanoraq
4
: çanqal, qanal, caynaq, qanqal, askı.
 
Qanşar 
: 
-1)
 < qarşı < qar. qarşı yaka, qarşιlιk(qonşu)\ 
- 2 ) 
< qayşar, qarşar, yamac....
 
Qanucaq
8
: savaşçıl
 
Qanun  :
 düzən, tor, yasa, zanğ
4
.
5
 
Qanuni  
: yaraşlı, düz, düzgün, zakonli, 
zakonğa(qanılın ...?? )
 
Qanιnq
6
: məfhum, mə'na. 
 
Qanιt 
: bəlgə, sənəd.
 
Qap  
: dosyə, puşə < bürkə. kaptama, kapsla, 
papka, qovluq. üz, dış, örtü, duvar: qabqιrğa
 
Qap 
: 
1) 
xəfə ! ğapıl !\ örən, bətər, qatı 
2) 
 bərkitən, 
gücləndirən ön ək : qap qara.
 
Qapa 
: mahasirə, qurşa
 
Qapak
5 
: < kov. oyuk, qazıntı, çukur, dərin dərə\ 
küpək, örtük.
 
Qapaklı  
: kaplanğan, qapalı, yapık, örtülü, 
kaplanğan.
 
Qapalğan
: örtülü, qapklı.
 
Qapalı  
: kaplanğan, qapaklı, yapık, örtülü, 
kaplanğan.
 
Qapalι :
 bulanık, alasarmıq, bəlirsiz , qarmaşık, 
mübhəm.
 
Qapamaq
: bikləmək, bitirmək, tuqləmək, xafamak, 
xəfələmək. qapamaq, sarmaq.
 
Qapan 
: < qab. 
1)
 topluğu ; çokluğu göstərir. bir 
şeyin dağıtım mərkəzi\ yağqapanı. unqapanı, 
odunqapanı  
- 2) 
Qapan:
 < qab. malı içinə alan 
qaplı tarazı bu çoxluğu dartmağa yarayan tərəzı.
 
Qapan 
: qapıp tutan araç, cələ, duzaq, tələ, tələ - 
tozak, qapqan, kakpan\ qapan qurmaq: duzaq 
qurmaq.
 
Qapanmaq
: çiyrimək, kəsilmək, bağlanmaq, doymaq, 
düyünlənmək.
 
Qaparıq
: qoparqu
9,
 qaldırac, mancanaq.
 
Qapas 
: isli, qoxulu, dımıq, ğabsal olma.
 
Qapaz 
: qarama, qarpama, sərkuft.
 
Qapcak
9
: torba
4
, bastıq
5
, sumka
8
, suma
7
, muksa
3
, 
dağarcık.
 
Qapcık 
: geniş\ qapcık ağızlı: geniş ağızlı
 
Qapcuklanma
q: soyulmak\ qapcımaq: 
qabıksızlamak.
 
Qapçık 
: yuva, kovan.
 
Qapdal
8 
: böyür, yan baş
8
, yan, qabırğa.
 
Qapdırma
: çarpdırma, çapdırma, çaldırma.
 
Qapı  
: basağa
8
, astana, başlanqıc, giriş, eşik, 
dışarı, sokak, qalğa, hikumət, məhkəmə 
 
Qapı sakçısı: 
qaravçı, qapıçı, qaravulçu, gözətçi, 
eşik ağa, eşik görücü. 
 
Qapıçı  
: qapı sakçısı, eşik ağa, eşik görücü, 
qaravçı, qaravsi, qaravulçu, gözətçi.
 
Qapıklı 
: həyəcanli
 
Qapılmış
: azğın, daşmış, aşmış.
 
Qapırqa
: iskilet.
 
Qapışmaq
5
: yapışmaq\ qapış: yannama\ qol qapış: 
yardım.
 
Qapqaç
: çəngər, vilgə.
 
Qapqan 
: duzaq.
 
Qaplama:
 xuruş, üzlük
9
, 
tuzluq
14, 
əkmək qatığı, 
dışlama, örtüm, örtük, örtmə, bürkəş
9, 
örtmək
 
Qaplamaq
6
: bağlamaq.
 
Qapma 
: yağma, çapıl, qəsb.
 
Qapmaq
: 
- 1)
 örtmək 
- 2)
 içinə almaq.
 
Qapşık 
: torba.
 
Qapşırmaq
: qınaltmaq, yapışmaq, yapışdırmaq, iki 
şeyi yanab süyəp qoymaq, dayamaq, mizahimət 
etmək, ğabzamaq: pəskəlçilik, namümkün etmək\ 
qapışdı: daşa dəydi, 
 
Qapu 
: tapu\ allah qapusunda: ibadətdə.
 
Qapuq 
: qabığ, şişmiş, qabın dış görünüşü, qapı.
 
Qapuz 
: iki dağ arası, sık orman.
 
Qar tamusu
: qar cəhənnimi
 
Qar 
: ( tut, bax, qan...) qarmaq: balık tutma ipligi
 
Qar 
: > ğar. qurp
8
, kəvilən(kövülən) oyulan, 
kovuk yer, in, çunq, genq, çuxur: dəhliz.
 
Qar 
: gör < qarmaq, qaramaq, baxmaq, məşqul 
olmaq (işqar, işgör , avqar)
 
Qar
4
 
: güc.
 
Qara ayak
: boyasız qab\ Qara basma
:
 kabus < 
qapış, basalak\ Qara baş
:
 içi boş, çürük\ Qara baş: 
qız uşaqı\ Qara baş: siyah zəxm\ Qara baş: 
1) 
tək 
başına, yekə başına, yekə - yekə, yalnız 
2) 
kəniz, 
otaqçı(odaçı
2
) 
\ 
Qara bibər
: qara borıs
3
, qara 
burəs
4
, qara murç
5
, qaramuç
9
\ 
Qara ciyər
: yügürük 

 
sözün özü 
 
 
107
idmanlı at ; səğirtci ; yerici ; yarak ; yaranmış at\ 
Qara doru
9
: daha qoru doru\ Qara düzən: 
düzənsizlik, gəlişi  gözəl, hərkihərki, əsgi biçim, 
köhnə biçim\ Qara
 
gözlük
: tütsülü gözlük\ Qara
 
iş
:
 
ağır iş, qın iş\ Qara
 
quşlı
: sər', tutnaqlı, qaqğınlı, 
qarqışlı, kötü ruh, qara ruh, qaqğınlı  albastı, 
alvastı
9
, cinli, qəşşili, tutqayli\ Qara
 
ruh
:
 qara quşli, 
albastı, alvastı
9
, kötü ruh, cinli, qəşşili, tutqayli, 
qaqğınlı\ Qara
 
yağı
:
 tünd olmayan ; buğdaydan tüt, 
səmiz\ Qara
 yazι
: kor bakıt
\ 
Qara
8
:
 yaban\ qara 
arι
8
: yaban arι
1
\ 
Qaraba
 
qaraba
: iz bə iz, sayə bə 
sayə\ Qarabaş: papas, evlənməmiş təkbaş, kişiş\
 
Qarabet
: qəhbə, kaltak, kantay\
 
Qaracık
 
: 
qarartı, kölgə\ Qaraçı
:
 zirək\ Qaraç
:
 göz, qaraq, 
deşik
\ 
Qarartı
:
 qaraltı, karanğ
5, 
şəvlə
3
(şövlə)\ 
Qarasöz
: nəsr\ 
 
Qara 
: göz\ ac göz: ac qara\ quruqluq, quruluq, 
quru, toprak. qara yer: quru yer. qara ərik: ərik 
qurus\ çəm qara, çuv qara, qat, tüt, bət, qır, xalis, 
xam (nepit)
. 
Qaraar
12
: əllə
 
Qaraca  
: elik, ceyran, cüyür, yüyür, yayran, kır 
kəzəsi, kıralay, kır keçisi, keyik, tağ öçki .
 
Qaraç  
: göz, qaraq, deşik
 
Qaraçav:
 qaraçıv, iskilet, xərçub, xərək, pay bəst, 
sarmaşık.
 
Qaraçı 
: görən, kərəçi
12,
 şahit, 
 
Qaraçoxalιk
: kuyanιş, xoşbəxlik.
 
Qaraçι 
: yayav, piyada
 
Qarağac
: < ərağac: arkək ağac: yemişsiz ağac.
 
Qarağanda: b
axanda,...görə,...nisbətən\  keçən ilə 
qarağanda: 
 
baxanda, görə, nisbətən.
 
Qarakçı
: qaltamaq, basmaçı, talançı, yolkəsən , 
əşqiya
 
Qarakdırmaq: 
baxdırmaq 
 
Qaraksız
: qararsız, güdümsüz 
 
Qaraq 
: <=> bakak: 
met
 qabaq, göz, qaraç, deşik
 
Qaraq 
: intizar, güdək
 
Qaraqay
: qaraçam.
 
Qaraqulak
: qaraqol.
 
Qaralama
: əl yazma
 
Qaralı  
: qarıta
9,
  qarıla, görə, ilgili, yönəlik, doğru\ 
mənə qarıla: görə.
 
Qaralığı atma
q: görünüşü ; rəngi atmaq, başqa 
rəngə girmək.
 
Qaralmaq
: kədərlənmək, canı sıkılmaq.
 
Qaraltı 
: < qara ; qaramağa bakmağa konu olan, 
qalıb, cəsət, kalbud. qarartı, karanğ
5, 
şəvlə
3
(şövlə)
 
Qarama 
: bakış
 
Qaramaq:
 baxmaq, sormaq, gözləmək, tikşirmək
7
, 
aramaq, karmaq: almaq, ələ tutmaq, qarmaq, 
qanqırmaq.
 
Qaramaq
: qorumaq, qurmaq.  
Qaramaq
: baxmaq, səritmək, bağu, qarau, tiktö\ 
davranmaq\ ölçmək\ üzmək, xor görmək.
 
Qaramal:
 qaramaq işi: baxıb görmək, huş eləmək, 
düşünmək, bazrəsi\ böyük baş heyvan
 
Qaramalı
: baxmalı, diqqət etməli, əsəvan etməli, 
gözləməli, sər etməli.
 
Qaraman
: rağmən 
 
Qaramayaq
: okusuz, savadsız.
 
Qaramazdan: 
gərçi
 
Qaramıq:
 abilə mürqan. 
 
Qaramıq
: bulutlu ; ümürlü hava.
 
Qaramluq
14
: aşıqlıq 
Qaramtıl
: əsmər 
 
Qaranda
: görə.
 
Qaranğ
5 
: qaraltı, qarartı, şəvlə
3
(şövlə) 
 
Qaranquş
: kırlanqıç
1
, karluqaç
3
, karlıqaş
4
, karlıqaç
5
, 
kaldırqaç
6
, qalavaç
8
, kalqaç
9. 
Qaranlıq
: <> qonğırık\ qonğırmaq: tütləşmək.
 
Qarantı 
: işəniş
3
, işəniç
7
 
Qarapay
: yönəkey, sadə 
 
Qarar  
: bitim, antlaşma.
 
Qarar vermək:
 küylənmək, fikirləşmək, düşünmək, 
xayallanmaq, niyyətlənmək
 
Qarar 
: qaralamaq, nişanlamaq, göz öynünə 
almaq, qarav: güdülən, saklav, qaraltı, görüş, 
qaralan, qarğı\ göz qararı: göz görüşüynən 
ayarlanan, göz çəkimiylə ; ölçüsüylə.
 
Qararlı  
: adanmış, müşəxxəs  
 
Qararsız:
 ağımçı
9
, ağma
9
, tutumsuz, davamsız, 
kaypak, kəsinsiz, qaçak, qaraksız, güdümsüz
 
Qaraş  
: qarşıdaş, atandaş
5
,
 
atnaş, dənqdəş, 
dəngəş, tingəş, tinqdəş
7
, bəsdəş
8
, bəsəş, bəsiş, 
yarıştaş, yaraş, rəqib, qaraşlıq, ilişkin, ilişik, bağlı, 
burc, boğun, düyün, taxıntı, tutuk, məsələ, mərbut  
 
Qaraş 
: gözlə ! gözət ! bax ! hüdə ! 
 
Qaraşa 
: fitnə
 
Qaraşdırmaq:
 
-  
1) 
< qaramaq: baxmaq: araşdırmaq, 
izləmək, aramaq 
-
 
2)
 < kar: əl: qarışdırmaq, 
ələşdirmək.         
      
Qaraşıq etmə
k: yalqamaq, bağışlamaq
 
Qaraşıq
: qaraş, bağlılıq, bağlantı, ilgi, ilişik, 
münasibət: qaraşıq, irtibat 
 
Qaraşıq
: sağınmaq, intizar, ğaraşmaq
 
Qaraşılmadıq yerdən
: gözlənilməz.
 
Qaraşlı 
: müqəllid, izəri, tabe'. mütəqabil
 
Qaraşlıq:
 qaraş, ilişkin, ilişik, bağlı, burc, boğun, 
düyün, taxıntı, tutuk, məsələ, mərbut  
 
Qaraşmaq
8
: bəkləmək\ axşama dənğəç qaraşdım
 
Qaraşsız
8
: qaravsız
6
, baş - başdak, öz başına, 
ağasız
6
, bağsız, ərkinçə, irikli, ərkin, ərkənə, 
ərikkən, eygin, irkin, azad, müstəqil.
 
Qaraştırış
: araşdırış.
 
Qaratay
12
: qarayan, görən
 
Qarav 
: qarşılık, qaytavıl
\ qarav
4:
 görə.
 
Qaravaş
: < qarabaş < qara (qaramaq: baxmaq\ 
qaravıl..........), elti.
 
Qaravçı: 
pərəstar. 
 
Qaravçı
: < qaramaq. qapıçı, qaravulçu, gözətçi, eşik 
ağa, eşik görücü, qapı sakçısı.
 
Qaravçı
15
: çalışqan, oyanık, diqqətli, qərarlı.
 
Qaravıl 
: qoruqçu, cığırçı, sınırçı.
 
Qaravolçu:
 qaravçı, qapıçı, gözətçi, eşik ağa, eşik 
görücü, qapı sakçısı.
 
Qaravsız
6
: qaraşsız
8
, baş - başdak, öz başına, 
ağasız
6
, bağsız, ərkinçə, irikli, ərkin, ərkənə, 

 
sözün özü 
 
 
108
ərikkən, eygin, irkin, azad, müstəqil.
 
Qaravul 
: 
- 1 ) 
< qara + gör > qara + qur > qaraqul > 
qaravul 
-
 
2)
 < qaraqlı, qurqaluv < 
met 
quravul.
 
Qaray
5
 
: tərəf .
 
Qarayan
: qaratay
12
, görən
 
Qarayilə
: < gərəkilə, qara. qaramilə ( baxmağilə) 
 
Qarayında
: < gərərində, görüşə uyğun.
 
Qarayında
: < qara + yında, görüşə uyğun
 
Qarayış
: gərəyiş, intizar, gözləyiş    
 
Qarbalamaq
: dürçələmək, gəzəkmək, barmaqla 
qurdalamaq, aktarmaq
 
Qarcaşdırmaq
: qatışdırmaq, qoşdurmaq
 
Qarcaşıq
: qarışıq.
 
Qarcaşmaq
14
: qarışıq ixtilaf düşmək.  
Qardaş 
(
çiçik
)
: sinqil
3
.
7
.
9
, sinqili
3
.
7
, ciqi
8
, kusti
3
, ini, 
ükə
5
, uka
9
.
 
Qardaş
(böyük)
 
: ərdoğan, doğan # ini, kusti
3 
(
küçük).
 
 
Qardı 
: qarışdırdı, bulaşdırdı.
 
Qarğanaq
: ucu əyri ; iti  qullab.
 
Qarğanmaq
: kösənmək, gücənmək, çətinlikdə 
yaşamaq.
 
Qarğı 
(qamış)
: < qarğalı < qara: göz. qarağlı ; gözlü 
çöp, içi boş çöp.      
 
Qarğı
 : 
qamış.
 
Qarğı 
: qarqı, kuraq
4
, komus
9
 
Qarğıdalı
: qonaq
9
, məkə\ qonaklıq
9
: məkəlik\  
qarğadalı < qarğının dalı, qamışın dalı   
 
Qarı 
: < quru. suyu çəkilmiş, gəmpir\ qarıyıb 
quruyub, qatı, qaq.
 
Qarıb 
: qatılan
 
Qarıca 
: qarışqa
 
Qarılmaq
14
: qarşmaq, qatılmaq. 
Qarım qatım:
 bulam bucar: çolaşık, dolaşık, bulaşık.
 
Qarımaq
: qatımaq, küykəmək, kirimək, yığışmaq, 
bürüşmək\ küykirib oturmaq: bükülüb oturmaq.
 
Qarın - qasık sa
lmaq: göbək bağlamaq, şişmək.
 
Qarın  
: yoğun, bövən, kisə < giysə qabıq) kov, 
kovsak, qursak. qara qursak.
 
Qarın 
: 
-
 
1) 
< kavın, kovın, kovun, koyun  < kov. 
oyuq, boşluk 
-
  
2)  
< qapınq  
-
 
3)  met
 (r 
=
 z) 
< qazınq\ 
aş qazan.
 
Qarınca
: qarışqa, kımırısqa, kurmursqa, kımısqa, 
morqol
11.
 
Qarınqulu
: yebtoymaz
6
, obur
1
.
3
.
4
, opkur
9
, boğaz
9
, 
askirnə
3
.