B. Klarkdin’ ekonomikalıq teoriyası. V. Paretonin’ ulıwma ekonomikalıq teń salmaqlılıq kontseptsiyası Reje

B. Klarkdin’ ekonomikalıq teoriyası .V. Paretonin’ ulıwma ekonomikalıq teń salmaqlılıq kontseptsiyası
Reje:
Kirisiw
1. B. Klark hám v. Pareto turmısı hám ekonomikaǵa qosqan úlesi
2. B. Klarkdin’ ekonomikalıq teoriyası
3. V. Paretonin’ ulıwma ekonomikalıq teń salmaqlılıq kontseptsiyası
Juwmaq
Paydalanilg’an a’debiyatlar


Kirisiw
Ekonomikalıq teoriyaler ekonomikalar qanday islewi hám resursların bólistiriw haqqındaǵı túsinikmizni qáliplestiriwde sheshiwshi rol oynaydı. Bul ózbetinshe jumısımızda biz eki abıraylı ekonomist B. Klark hám v. Pareto tárepinen ilgeri surilgan ekonomikalıq teoriyalerdi tereń úyrenemiz. Tiykarǵı itibar Klarkdin’ isbilermenlik hám dinamikalıq ózgerislerdiń rolin aytıp otetuǵın ekonomikalıq teoriyasın úyreniw hám salıstırıwlawǵa qaratıladı hám Paretonin’ bazar teń salmaqlılıqı hám natiyjeliligine qaratılǵan ulıwma ekonomikalıq teń salmaqlılıq kontseptsiyası menen salıstırıwlanadı. Olardıń teoriyalerin analiz etip, biz ekonomikalıq hádiyseler hám olardıń ekonomikalıq analizge tásiri haqqında túrlishe qarawlar haqqında túsinikke ıyelewdi maqset etkenmiz.
B. Klarkdin’ ekonomikalıq teoriyası :
Amerikalıq ekonomist B. Klark 19 -ásir aqırı hám 20 -ásir baslarında ekonomikalıq pikirge úlken úles qosdı. Onıń ekonomikalıq teoriyası ekonomikalıq ósiw hám rawajlanıwdı támiyinleytuǵın isbilermenlik hám dinamikalıq ózgerislerdiń rolin aytıp otedi.
Isbilermenlik hám innovatsiyalar : Klark ekonomikalıq rawajlanıwdıń háreketlendiriwshi kúshi retinde isbilermenliktiń zárúrligini aytıp ótdi. Onıń atap ótiwishe, isbilermenler texnologiyalıq rawajlanıw hám ekonomikalıq ósiwge alıp keletuǵın múmkinshiliklerdi anıqlaw, táwekel qılıw hám innovatsiyalardı engiziwde sheshiwshi rol oynaydı.
Marjinal jemisdorlik teoriyası : Klarkdin’ marjinal jemisdorlik teoriyası tiykarǵı itibardı faktor qosımshaları (miynet hám kapital sıyaqlı ) hám olardıń óndiriske qosqan úlesi ortasındaǵı munasábetlerge qaratadı. Ol faktor kirgiziw ma`nisi onıń marjinal jemisdorligi menen belgilenedi, dep aytıp ótdi, yaǵnıy bul kirisiwdiń qosımsha birligi tárepinen islep shıǵarılǵan qosımsha ónim.

Dáramat bólistiriwi: Klarkdin’ teoriyası dáramat bólistiriwine de tásir etedi. Ol básekige shıdamlı bazarlarda islep shıǵarıw faktorları óndiriske qosqan marjinal úlesine qaray sıylıq aladı (mıynet haqı, payda hám renta), dep aytıp ótdi. Sol sebepli dáramat bólistiriwi túrli faktorlardıń salıstırmalı tańsıqlıǵı hám ónimliligi menen belgilenedi.

v. Paretonin’ ulıwma ekonomikalıq teń salmaqlılıq kontseptsiyası :
Italiyalıq ekonomist v. Pareto zamanagóy neoklassik ekonomikanıń tiykarın quraytuǵın ulıwma ekonomikalıq teń salmaqlılıq kontseptsiyasın islep shıqtı. Onıń kontseptsiyası bazarlar teń salmaqlılıq jaǵdayına erisedi, ol jaǵdayda talap usınısqa teń boladı hám resurslar nátiyjeli bólistiriledi.
Ulıwma ekonomikalıq teń salmaqlılıq : Pareto kontseptsiyası barlıq tovarlar, xızmetler hám islep shıǵarıw faktorları bazarları bir waqtıniń ózinde teń salmaqlılıqta bolǵanda ekonomika ulıwma ekonomikalıq teń salmaqlılıqta boladı, dep aytıp otedi. Bul sonı ańlatadıki, usınıs hár bir bazarda talapǵa sáykes keledi, nátiyjede teń salmaqlılıq jaǵdayı hám basqa ózgerisler yamasa uyqaspawshılıq bolmaydı.
Bazar teń salmaqlılıqı : Paretonin’ ulıwma ekonomikalıq teń salmaqlılıq túsinigi bazar teń salmaqlılıqı túsinigine tayanadi. Bazar teń salmaqlılıqı talap muǵdarı málim bir bahada usınıs etilgen muǵdarǵa teń bolǵanda júzege keledi. Bul teń salmaqlılıq bahası hám muǵdarı básekige shıdamlı bazarda qarıydarlar hám satıwshılar ortasındaǵı teń salmaqlılıq noqatın ańlatadı.
Pareto optimallıǵı : Pareto Pareto optimallıǵı kontseptsiyasın kirgizdi, bul bolsa resurslar sonday bólistirilgen jaǵdaynı ańlatadıki, basqa birovnin’ jaǵdayın jamanlashtirmasdan, bir kisiniń jaǵdayın jaqsılaw múmkin emes. Pareto boyınsha optimal bólistiriwler nátiyjeli esaplanadı, sebebi basqa birovnin’ párawanlıǵına unamsız tásir kórsetpesten basqa jaqsılanishlarni ámelge asırıw múmkin emes.