171
Aholining pul daromadlari ko'rsatkichi - daromadlarni
makro darajada
o'lchashga xizmat qiladi va aholi daromadlari balansi va xarajatlari balansi
ma'lumotlari asosida hisoblanadi. Fuqarolarning daromadlarini to'liqroq o'rganish
uchun ularning ba'zilari e'tiborga olinishi kerak.
Aralash iqtisodiyot – turli xil shakllarda bo‘lib, bozor iqtisodiyoti va
davlatning iqtisodiy jarayonlarni tartibga solishdagi ishtirokining uyg‘unlashuvi
bilan tavsiflanadi.
Bozor iqtisodiyoti – tadbirkorlik faoliyati, xo‘jalik hisob-kitoblari, tovar va
xizmatlarni
ayirboshlashga, talab va taklif o‘rtasida tartibga solinuvchi nisbatga
asoslangan iqtisodiyotdir. Uni ba‘zida erkin tadbirkorlik tizimi deb ham atashadi.
Davlat byudjeti — davlatning muayyan vaqt (odatda bir yil) uchun moʻljal-
langan pul daromadlari va harajatlari majmui. D.b.
davlat ixtiyoridagi pul
fondlarining taqsimlanishini bildirib, u davlat moliyasining bosh boʻgʻini
hisoblanadi. D.b. tarkiban umumdavlat (yoki markaziy) byudjet i (mamlakat
miqyosidagi umumiy daromadlar va harajatlar yigʻindisi) vamahalliy (munitsipal)
byudjet (hududiy tuzilmalar — oʻlka, viloyat, tuman va h.k. doirasidagi pul daro-
madlari va harajatlari)ga boʻlinadi. Ikki turdagi byudjetlar
nisbati mamlakatning
ichki sharoitiga bogʻliq boʻladi.
Davlat daromadlari siyosati "ularning daromadlari va ijtimoiy nafaqalarini
oluvchilarning turli guruhlarini differentsial soliqqa tortish yo'li bilan ularni davlat
byudjeti orqali qayta taqsimlash" deb ta'riflanadi.
Daromad - bu "ishlab chiqarilgan mahsulotning,
unda ishtirok etishiga
qarab ishlab chiqarish ishtirokchisi tomonidan olinadigan qismi". A.S.ning
so'zlariga ko'ra. Bulatov,
daromad - "uy xo'jaliklari tomonidan ma'lum vaqt
davomida olingan yoki ishlab chiqarilgan pul va moddiy boyliklar miqdori".
Chepurin M.N. ga tegishli
aholi daromadlari "Har bir sinf,
ijtimoiy guruh yoki
shaxsning ishlab chiqarilgan mahsulotdagi ulushi va ularga biriktirilgan."
Dostları ilə paylaş: 
