Backup of Uz Qabigi

§14.2. Yer qrupu planetlər

Merkuri. Günəşdən orta məsafəsi

r=57 909 000 km=0.387 a.v., ekvatorial radiusu

R=2439 km=0.382R_e,

kütləsi

M=3.30»10²⁶q=0.056 M_e ,

orta sıxlığı

p=5.43 q/sm³=0.987p_e, səthində qravitasiya təcili

g=372 q/sm²=0.389 g_e,

orta orbital sürəti

u_orb=47.9 km/s,

parabolik sürət

u_p=4.25 km/s=0.38 u_e ,

sinodik dolanma dövrü

S=115.88 orta Günəş günü, siderik dolanma dövrü

T=88 orta Günəş günü.

Merkurinin öz oxu ətrafında fırlanması Günəş ətrafında dolanma istiqamətində 58.6 günə baş verir (düz fırlanma). Merkurinin fırlanma oxu ekliptika müstəvisinə təxminən per-pendikulyardır. Ona görə də Merkuridə fəsillər olmur.

Merkuri 1974-cü ildə amerikan kosmik aparatı "Mari-ner-10"-nun köməyilə ətraflı tədqiq olunmuşdur. Merkurinin səthində temperatur (ekvatorda) günorta 700 K, gecə isə 100 К olur.

Merkurinin atmosferi çox seyrəkdir. Onun səthində sıx-lıq Yer atmosferinin 700 km hündürlüyündəki sıxlıq qədərdir. Məxsusi maqnit sahəsi çox kiçikdir. Peyki yoxdur.

Merkurinin səthində diametri 50-200 km olan kraterlər, dərinliyi 2-3 km olan uçurumlar, hündürlüyü 3-4 km olan dağlar, çoxlu sayda çatlar aşkar edilmişdir. Merkuridə Ayda-kına bənzər "dənizlər" müşahidə olunmamışdır.