Backup of Uz Qabigi
ƏLÄVƏLƏR I Riyazi sabithr
Yüklə 3,95 Mb.
|
|
ƏLÄVƏLƏR
I Riyazi sabithr p = 3.1415926536 e = 1.7724538509 1 radian = 57°.2957795131 = 3437274677078 = 206264".80625 1°= 0.0174532925 radian 1'= 0.0002908882 radian 1 "= 0.0000048481 radian II Fiziki sabithr
III Astronomiya sabithri ь. а а *> İ *> -2 g а ь. а '£ ■« а :£< а
Kitabın içindəkilər Ön söz 3 Giriş 5
və əsas inkişaf mərhələləri 6
I FƏSİL. GÖY SFERİ § 1.1. Coğrafi koordinatlar 11 § 1.2.Yerin iqlim qurşaqları 14 § 1.3. Göy sferinin əsas elementləri 15 § 1.4. Göy sferinin fırlanması 18 § 1.5. Cöy cisimlərinin doğması və batması 20 § 1.6. Göy cisimlərinin kulminasiyası 21
§ 2.1. Üfüqi koordinat sistemi 23 § 2.2. Ekvatorial koordinat sistemi 25 § 2.3. Ekliptik koordinat sistemi 29 § 2.4. Qalaktik koordinat sistemi 30 § 2.5. Dünyanın şimal qütbünün üfüqdən hündürlüyü 31 § 2.6.Göy cisimlərinin doğmamazlıq və batmamazlıq şərti 33 § 2.7. Göy sferinin əsas nöqtələrinin koordinatları . . . 36 § 2.8. Koordinat sistemlərinin çevrilməsi 36 III FƏSİL. GÜNƏŞİN HƏRƏKƏTİ § 3.1. Günəş haqqında ümumi məlumat 41 § 3.2. Günəşin günlük hərəkəti 42 § 3.3. Günəşin illik hərəkəti 42 § 3.4. Günəşin illik hərəkətinin bərabərsürətli olmaması 47 § 3.5.Ekliptikanın meylinin təyini 48 § 3.6.Müxtəlif en dairələrində Günəşin hərəkəti 49
§ 4.1. Astronomiyada zaman vahidləri 53 § 4.2. Ulduz vaxtı 54 § 4.3. Həqiqi Günəş vaxtı 55 § 4.4. Orta Günəş vaxtı 57 § 4.5. Vaxt tənliyi 58 § 4.6. Vaxt hesablama sistemləri 60 § 4.7. Ulduz və orta Günəş vaxtları arasında əlaqə 62 § 4.8 Atom vaxtı 63 § 4.9. Efemerid vaxtı 64 § 4.10. Yuli günləri 64 § 4.11. Tarixin dəyişmə xətti 65 § 4.12. Astronoimiya təqvimləri 66 § 4.13. Günəş təqvimləri 68 § 4.14. Ay təqvimləri 72 § 4.15. Yeni təqvim layihələri 74 § 4.16. Təqvim ilinin başlanğıcı və eralar 75 § 4.17. Tsiklik təqvimlər 78
§ 5.1. Atmosfer refraksiyası 81 § 5.2. Atmosfer refraksiyasının üfüqi koordinatlara təsiri 82 § 5.3. Atmosfer refraksiyasının ekvatorial koordinatlara təsiri 84 § 5.4. Atmosfer refraksiyasının təzahürləri 85 § 5.5. Günlük parallaks 85 § 5.6.Göy cisimlərinin doğma və batma vaxt anlarının təyini 88 § 5.7. Göy cisimlərinin doğma və batma anlarında azimutlarının təyini 91 § 5.8. Alaqaranlıq və bəyaz gecələr 93
§ 6.1. Planetlərin görünən hərəkəti 95 § 6.2. Dünyanın geosentrik sistemi 96 § 6.3. Dünyanın heliosentrik sistemi 99 § 6.4. Planetlərin konfiqurasiyaları 100 § 6.5. Heliosentrik sistemə görə planetlərin düz və tərs hərəkətlərinin izahı 102 § 6.6. Sinodik hərəkət tənliyi 103 § 6.7. Planetlərin hərəkət qanunları 105 § 6.8. Planetlərin orbit elementləri 109 § 6.9. Kepler tənliyi 112 §6.10. Planetlərin polyar koordinatlarının təyini. . . . 114 VII FƏSİL. YERİN HƏRƏKƏTİ § 7.1. Yer haqqında qısa məlumat 117 § 7.2. Yerin forma və ölçüləri 117 §7.3. Yerin öz oxu ətrafında fırlanması 120 §7.4. Yerin Günəş ətrafında hərəkəti 122 §7.5. Fəsillərin əmələ gəlməsi 127 §7.6. Yerin qütblərinin hərəkəti 130 §7.7.Yerin öz oxu ətrafında fırlanma dövrünün dəyişgənliyi 132 §7.8. Yer oxunun presessiyası 133 §7.9. Yer oxunun nutasiyası 135 §7.10. Presessiyanın təzahürləri 136 VIII FƏSİL. AYIN HƏRƏKƏTİ § 8.1. Ay haqqında qısa məlumat 139 § 8.2. Ayın öz oxu ətrafında fırlanması 139 § 8.3. Ayın Yer ətrafında dolanması 141 § 8.4. Ayın fazaları 143 § 8.5. Ay düyünlərinin hərəkəti 145 § 8.6. Ayın dolanma dövrləri 148 § 8.7. Ayın librasiyaları 150 IX FƏSİL . GÜNƏŞ VƏ AY TUTULMALARI § 9.1. Günəş tutulmaları 153 § 9.2. Günəş tutulmasının fazası 157 § 9.3. Günəş tutulmalarının baş vermə şərti 159 § 9.4. Ay tutulmaları 163 § 9.5. Ay tutulmalarının baş vermə şərti 164 § 9.6. Saros 165
§10.1. Günlük parallaksa görə Günəş sistemi cisimlərinin geosentrik məsafələrinin təyini 168 §10.2. Radiolokasiya üsulu 169 §10.3. Günəşin radiolokasiyası 170
§10.5. Günəşin günlük parallaksının təyini 173 §10.6. İllik parallaks və ulduzlara qədər məsafənin təyini 175 §10.7. İllik parallaksın təyini 176 §10.8. Astronomiyada uzunluq vahidləri 177 §10.9. Göy cisimlərinin bucaq ölçülərinə görə xətti ölçülərinin təyini 179 XI FƏSİL. ÜMUMDÜNYA CAZİBƏ QANUNU VƏ KEPLER QANUNLARININ DƏQİQLƏŞDİRİLMƏSİ § 11.1. Ağırlıq və cazibə qüvvələrinin eyniliyi 182 § 11.2. Ümumdünya cazibə qanunu 184 § 11.3. Nisbi təcil 186 § 11.4. Cazibə qüvvələrinin özəllikləri 189 §11.5. İki cisim məsələsi. Enerji inteqralı 190 §11.6. Trayektoriyanm başlanğıc sürətdən asılılığı . . 194 §11.7. Kerler qanunlarının ümumiləşdirilməsi və dəqiqləşdirilməsi 197 §11.8. Keplerin II ümumiləşmiş qanunu 198 §11.9. Keplerin I ümumiləşmiş qanunu 200 §11.10. Keplerin III ümumiləşmiş qanunu 202
§ 12.1. Sarsıntıların növləri 205 § 12.2. Sarsıdıcı qüvvə və sarsıdıcı təcil 206 § 12.3. Ay hərəkətinin Günəş tərəfindən sarsınması . 208 §12.4. Qabarma və çəkilmələr 210 §12.5. Günəşin qabarma və çəkilmə təsiri 213 § 12.6. Qabarma və çəkilmənin təzahürləri 215 § 12.7. Üç cisim məsələsi və Neptunun kəşfi 216 § 12.8. Göy cisimlərinin kütləsinin təyini və sarsıntılar nəzəriyyəsi 217 XIII FƏSİL. YERİN SÜNİ PEYKLƏRİ §13.1. Süni peyklərin buraxılması 221 §13.2. Təsir sferi 222 §13.3. Süni peykin elliptik orbiti 225 §13.4. Roş limiti 227 §13.5. Birinci kosmik sürət 229 §13.6. İkinci kosmik sürət 230 §13.7. Üçüncü kosmik sürət 233 XIV FƏSİL. GÜNƏŞ SİSTEMİNİN QURULUŞU §14.1. Günəş sisteminin üzvləri 236 §14.2. Yer qrupu planetləri 239 §14.3. Yer və Ay 243 §14.4. Nəhəng planetlər 246 §14.5. Asteroidlər 248 §14.6. Kometlər 251 § 14.7. Meteorlar 253 §14.8. Meteoritlər 255
§15.1. Bizim Qalaktikanın quruluşu 258 §15.2. Bizim Qalaktikanın üzvləri 261 §15.3. Qalaktikanın fırlanması 262 §15.4. Qalaktikada ulduzların pekulyar sürətləri . . . . 264 §15.5. Qalaktik dumanlıqlar 265 §15.6. Kosmik şüalar 268 §15.7. Başqa qalaktikaların təsnifatı 269 §15.8. Fəal nüvəli qalaktikalar 271 §15.9. Kvazarlar 272 §15.10. Kainatın genişlənməsi 273 ƏLAVƏLƏR I. Riyazi sabitlər 277 II. Fiziki sabitlər 277 III. Astronomiya sabitləri 278
VI. Zaman vahidləri arasında əlaqə 280 VII. Kütlə vahidləri arasında əlaqə 280 VIII. Planetlərin orbit elementləri 281 IX. Planetlərin fiziki xassələri 282 X. Planetlərin peykləri 283 Yüklə 3,95 Mb. Dostları ilə paylaş:
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||