Bağışlayan və mərhəmətli Allahın adı ilə. Oldurən sən, dirildən sən, saxlayan sənsən, həkim



Yüklə 0,55 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə7/7
tarix21.04.2017
ölçüsü0,55 Mb.
#15172
1   2   3   4   5   6   7

  ْمُھَلْثِم

 

 41 

10.Mülk ayə 19    (yəqbidnə)

       

 

 َن ْضِبْقَيَو                             

 

                         İmalə                 

İmalə sözü “meyl etmək “mənasındadır. Qurani–Kərimdə  

iki yerdə “Hud” surəsinin    41-ci ayəsində:            

 ِﱠﷲ  ِمْسِب  اَھيِف  اوُبَكْرا  َلاَقَو



 

اَھاَر ْجَم

 

  ٌروُفَغَل  يﱢبَر  ﱠنِإ  ۚ اَھاَسْرُمَو



ميِح َر

 

məcrihə” sözü  “mecrihə” kimi səslənir.Yəni “ə” səsi “e” 

səsi ilə əvəz edilir.  

  

 َلا َكَل اَم اَناَبَأ اَي اوُلاَق



 

اﱠنَمْأَت

 

 َنوُحِصاَنَل ُهَل اﱠنِإَو  َفُسوُي  ٰىَلَع



          

Bir də“Yusuf” surəsi 11-ci ayədə ”tə`əmənnə” kəlməsi 

“tə`əmennə”  kimi səslənir. Burada da “ə”səsi “”e” səsi ilə 

əvəz edilir. 

                          Vacibi səcdə ayələri. 

  Qurani-Kərimdə bir çox səcdə ayələri vardır ki, bu da 

“səcdə” işarəsi ilə  işarələnmişdir. Bunlardan əlavə dörd 

ədəd də vacib “səcdə” ayələri vardır ki, bu ayələri 

oxuyarkən mütləq səcdə etmək lazımdır. 

1.Nəcm surəsi 62-ci ayə. 

2.Səcdə surəsi 15-ci ayə. 

3.Fussilət surəsi 37-ci ayə. 

 4.Ələq surəsi 19-cu ayə. 

Səcdə edildiyi zaman bu zikrlərdən hər hansını 

istəsəniz demək olar və ayələrin sonunda “səcdə 

əlaməti”ni 

۩

 bildirən işarə yazılır. 



Lə ilahə illəllahu haqqan, haqqa. 

Lə ilahə illəllahu ubudiyyətən variqan. 

Lə ilahə illəllah imanən və təsdiqan. 

Lə mustənkifən və lə mustəkbiran. 

Səcədtu ləkə ya Rəbbə təəbbudən və riqqan. 

Bəl ənə əbdun zəlilun xaifun mustəcirun 

 

                                   



                                           Səktələr 

Qurani-Kərimin 11 yerində  vəqfi-səktə vatdır. Bu  o 

deməkdir ki, aşağıda qeyd edilmiş 11 kəlmədən sonra 

 42 

sanki bir az dayanıb, lakin nəfəsi almadan, nəfəsi 

dəyişmədən oxumağa davam etmək lazımdır. 

Bu kəlmələrin 7-si “Fatihə” surəsindədir. 

1.Əlhəmdu (səktə) lilləhi, 

2.Lilləhi (səktə)rabbil-aləmin, 

3.Məliki (səktə) youmiddin, 

4.İyyəkə (səktə) nə`budu, 

5.Və iyyəkə (səktə)nəstəin, 

6.Ənəmtə (səktə)əleyhim, 

7.Ğeyril məğdubu (səktə)əlüyhim vələddallin. 

Qalan dörd səktə aşağıdakılardır. 

1. Kəhf surəsi ayə 2-ivacən (səktə)qayyimən. 

2.Yasin surəsi 52 ayə-Mimmərqadinə(səktə) həzə   

məvə`ədər rahmənu. 

3.Qiyamət surəsi ayə 27- Mən(səktə) raq. 

4. Muttəfifin surəsi ayə 14-Bəl (səktə)ranə.                

  

Fatihə surəsinin tərcüməsi və səktə ilə yazılışı 

                       ِميِحﱠرلا ِن َٰمْحﱠرلا ِ ﱠﷲ ِمْسِب 



 1.Mərhəmətli, Rəhmli Allahın adı ilə! 

                          

 ِّب َر

 

اَنيِمَلاَعْلا



 

 

Səktə



  

 َِّ ِ


 

Səktə


 

 ُدْم َحْلا

      

                                 



 

 

2.

Həmd (şükür və  tərif)

 

olsun Allaha (və ya: 



Həmd məxsusdur Allaha) – aləmlərin

 

Rəbbinə, 



                                                  

 ِن َٰمْحﱠرلا

 

 ِميِحﱠرلا



 

Rəhman və

 

rəhim, 


3.

(Bu dünyada hamıya) mərhəmətli ,

 

(axirətdə 



isə ancaq möminlərə) rəhmli olana, 

                                                            

 ِم ْوَي

 

 ِنيِّدلا



   

Səktə


 

 ِكِلاَم


 

4.

Haqq-hesab (qiyamət)

 

gününün


 

sahibinə. 

                                   

 ُنيِعَت ْسَن

  

Səktə


  

 ُدُب ْعَن

 

 َكاَّيِإ َو



 

 

Səktə



  

 َّيِإ


 َكا  

  

 



5.

Biz


 

yalnız Sənə

 

ibadət edirik



 

 



yalnız 

Səndən


 

kömək diləyirik! 

                                       

اَنِدْھا


 

 َميِقَتْسُمْلا َطاَرِّصلا

 

6.

Bizi


 

doğru (düz) yola

 

yönəlt!


 

 َطا َر ِص

 

 ْمِھْيَلَع  َتْمَعْنَأ  َنيِذَّلا



 

Səktə


 

 ِبوُض ْغَمْلا  ِرْيَغ

 

 ْمِھْيَلَع



 

 َنيِّلاَّضلا  َلا َو

 

 


 43 

7.

Nemət verdiyin kəslərin

 yoluna!

 

Qəzəbə düçar 



olmuşların

 

və (haqdan) azmışların



 

yoluna


 

yox! 

 

 

                              



Kövsər surəsi 

                         ِميِحﱠرلا ِن َٰمْحﱠرلا ِ ﱠﷲ ِمْسِب                                     

1

 

                                      



            

 َرَث ْوَكْلا

 

 ِإن

ا

 

 َكاَنْيَطْعَأ

  

2

 



(Ya Peyğəmbər!) 

Həqiqətən, Biz

 

sənə

 

Kövsər 

(Cənnətdəki 

Kövsər irmağını və ya bol nemət, Quran, Peyğəmbərlik) 

bəxş 

etdik!

                              



 

                                                       



 ْر َحْناَو

 

 ﱢلَصَف



 

 َكﱢبَرِل

  

           

 

Ona görə  də (bu nemətlərə  şükür edərək

) Rəbbin üçün

namaz qıl

 

və qurban kəs!

                

                                                       



 ﱠنِإ

 

 َكَئِناَش

 َوُھ

 

 َتْبَ ْلأا

 ُر

   


3

 

(Ya Peyğəmbər! Oğlun Qasım, yaxud İbrahim vəfat etdiy



zaman sənə sonsuz, arxası kəsik, nəsli kəsilmiş)

əbtər dedilər

Doğrusu

  

o özü

 

(As  ibn Vailin)

 sonsuzdur!  (nəsli kəsiləcək)

 

(Sənin   nəslin  qiyamətə qədər törəyib   artacaq,    adına isə   

 həmişə rəhmət oxunacaqdır!) 

               

            

         Müqəttə  hərfləri haqqında qısa məlumat 

 

əş-Şura-1-3-And olsun bu hərflərə(müqəttəə  hərflərinə) 

Göylərdə və yerdə olanlar Allah üçündür. Allahın şəni uca 

 və böyükdür.O, qələbə çalan və hikmətlə iş görəndir. 

    Qurani-Kərimin 114 surəsindən 29 surəsi müqttəə adla- 

nan  hərflər  ilə başlayır. Müqttəə hərfləri  ərəb əlifbasında  

olan 28 hərfin 14-ü ilə səslənir. Bu hərflərin tələffüzü za 

manı, hərf öz adı ilə ayrı-ayrılıqda tələffüz olunur. Bu 

hərflərə Allahın xüsusi rəmzləri deyilir. Bu haqda Hz.Əli 

belə buyurur:-Allahı çağıranda belə deyin:-Yə, Kəf, Nun, 

Əyın, Sad, və ya Yə, Nun, Mim,Əyin, Sin, Qaf. 

Bəziləri deyirlər ki, bu rəmzlər Allah ilə Peyğəmbər arasın- 

da olan rəmzlərdir ki, başqaları bunları bilməsinlər. 

 44 

Məsələn:-Əlif, Ləm, Ra və yaxud,Ta, Nun və yaxud da, Yə,  

Sin və sair bu kimi hərflər. 

Quranın nazil olmasından 14 əsr vaxt keçməsinə baxmayaraq, 

müasir  elm  hələ də  bu hərflərin hikmət və mənalarını öyrə- 

nə  bilməmişdir. Ümumiyyətlə ərəb  hərflərinin  hər  biri  

çox  müqəddəsdir  və  bu  hərflərin  hər  birinin  özünəməx- 

sus  tələffüzü,  hikmətləri, rəqəmləri,  rəmzi işarələri vardır 

 və  hər hərf Allahın  İsmi  şəriflərini bildirir.Peyğəmbərimiz 

tərəfindən  söylənilən  hədislərdə bu   hərflərin   öyrənilməsi  

və  onların  hikmətləri  haqqında,  həmçinin  bu  hərflərin  

bu  dunyadakı  savab  və  xeyrləri,  axirət  üçün  isə  bir  

əlamətlər və  işarələr  olduğu  bildirilir. Bu dünyada öyrən- 

diyimiz  hər  bir  hərfin  bizə  nə  qədər  köməyi  və savabı  

olduğunu  bilsək, bu  hərfləri  öyrənib, əzbərləyib, düzgün 

tələffüz edərək faydalanarıq. 

Ərəb  əlifbasını  təşkil edən 28 hərf qədimdən  bəri  ədədləri 

işarə  etmək  üçün  də   işlənir. Ədədləri  bildirən   ərəb hərf- 

ləri müasir  əlifba  sırası ilə  deyil,  qədimdə  qəbul  olunmuş  

əlifba sirası ilə  işlədilir ki, bunlara“Əbcəd”hərfləri deyilir.

Əbcəd  hərflərini  yadda saxlamaq  üçün 8 kəlmədən istifadə 

olunur. 

1)Əbcəd-başladı,   2) Həvvəz-Birləşdirdi,  3) Hütti- xəbərdar 

oldu, 4) Kələmən-Sözə gəldi (danışdı) 5) Səfəs-Tez öyrəndi, 6)

Qaraşət-Səliqəyə saldı,7) Səxiz-Baxdı, 8) Zəziq-Tanış etdi

(başa çatdırdı).                                                                                 

“Əbcəd hərfləri” adlanan  qədim  Ərəb əlifbası ilə hər hərfin  

öz rəqəmi vardır:

 ّ◌


 

 

1- 

 ا

2- 

 

ب

3- 

 

ج



 

4-

د 

  5

 - ـھ

   


6-

 و

   7-

 

ز

  8- 

 

ح



  9 -

 

ط

    


10- 

ي

  

20 -

 

ك

 30- 

ل

   40-

 

م

  

 50-

 

ن

 

 60-



 

س

 70

 

ع

  



80

-

 



ف

 

  90

-

 

ص

 

100-

 

ق

  200-

 

ر

    300-

 

ش

 

 400-

 

ت

 

 500-

 

ث



 600

 

خ

 



 700-

 

ذ

  

800-



  

 ِض

 900-

 

ظ

  

 1000- 

غ 

Müasir ərəb yazısında əbcəd hərflərindən xüsusən sadala- 

ma məqsədi üçün də istifadə olunur. 

1) 

 ا

2) 

 

ب

3) 

 

ج



4) 

د 

  5

) ـھ

   


6)

 و

  7)

 

ز

  8) 

 

ح



  9)

 

ط

    


10) 

ي

             

 45 

Hədis:Rəsulullah (s.ə.s.) buyurdu: -Həqiqətən,   bu   Quran     

Allahın  ipi,  aşkar  nur  və  faydalı  dərmandır. Ona görə də 

özünüzü  Quran  oxumaqla   məşğul  edin. Çünki  Allah hər 

oxuduğunuz bir hərfə görə sizi  on  yaxşı  əməlin  savabı ilə 

mükafatlandırar. (Biharul Ənvar, c.92, s.17)                                

                                 Rəqəmlər 

1

 

Ərəb dilində İki qraqmatik cins, müzəkkər(kişi)i)  



və müənnəs(qadın)cinsi vardır. 

müzəkkər(kişi) –                            müənnəs(qadın) 

 

Sıfır-                        



٠

 

1-Vahidun                

١

               Vahidətun 

2-İsnəni                     

٢

  

             İsnətəni 

3-Sələsətun               

٣ 

               Sələtun 

4-Ərbəətun               

٤

                Ərbəun 

5-Xəmsətun               

٥ 

              Xəmsun 

6-Sittətun                   

٦

               Sittun 

7-Səbətun                  

 ٧

               Səb`un 

8-Səməniyətun          

 ٨

               Səmənin 

9-Tisətun                  

 

 ٩



             

Tisun 

10-Aşratun                 

١٠

             Aşrun 

11-Əhədə aşara         

 ١١

             İhdə aştarun 

12-İsnə aşara              

١٢

  

           İsnətə aştarun 

13-Sələsətə aşara        

١٣

              Sələtə aştarun 

14-Ərbəətə aşara        

١٤

             Ərbəə aştarun 

15-Xəmsətə aşara      

 ١٥

             Xəmsə aştarun 

16-Sittətə aşara           

١٦

             Sittə aştarun 

17-Səbətə aşara          

 ١٧

             Səb`ə aştarun aştarun 

18-Səməniyətə aşara   

١٨ 

            Səməniyə  aştarun 

19-Tisətə aşara            

١٩

            Tis`ə aştarun 

20-İşrunə aşara            

٢٠

 

                              

Ərəb   ölkələrində  “Hicri-Qəməri” təqvimindən   istifadə  

olunur.  Hicri–Qəməri  tarixi   Muhəmməd    Peyğəmbrin  

Məkkədən   Mədinəyə    getdiyi  (hicrət etdiyi)    tarixdən  

Miladı 622-ci il 16 iyunundan başlanır.”Hicri-Qəməri” (ay) 

ilində 354 gün olur. 

 

 46 

Hicri Qəməri ayları aşağıdakılardır. 

1. Məhərrəm (haram aydır)  2. Səfər,  

3. Rəbiul-əvvəl,  4. Rəbius-sani, 

5. Cəmədiul-əvvəl, 6. Cəmədius-sani  

7. Rəcəb(həm mübarək, həm də haram aydır) 

8. Şaban, 9. Ramazan (mübarək aylar)10. Şəvval 

11.Zilqadə, 12.Zilhəccə (haram aylar) 

    Ərəb dilinin qramatikasl haqqında qısa məlumat. 

  Ərəb dilində İki qraqmatik cins, müzəkkər (kişi) müənnəs 

(qadın) cinsi  vardır. Müzəkkər (kişi)  isimlərin  xüsusi şəkli 

əlamətləri olmadığı    halda, müənnəs qramatık cins bildirən 

bir sıra şəkilçılər vardır ki, bunlardan ən çoxu təmərnutadır. 

Ərəb dilində adlıq, yiyəlik və təsirlik olmaqla, üç halı vardır. 

Adlıq-nə? -------      darun- ev,               

Yiyəlik-nəyin?------ darin- evin,            

Təsirlik-nəyi? ------ darən –evi,             

 

                            Şəxs  əvəzlikləri. 

ənə-------------mən 

əntə------------sən (k)-------ənti(q) 

Huvə-----------O(k)---------hiyə(q) 

Zəlikə----------O(k)-------- tilkə(q) 

Nəhnu----------------------  biz 

Əntum (k)----------------- siz -----------əntə(q))                   

Hum (k)------------------- onlar-------- hunnə(q) 

     Həulai--------------bunla 

     Ulaikə-------------onlar. 

İsimlərin müəyyənlik əlaməti onun qarşısındakı 

ل ا

 

 

artikuludur (işarəsidir). 

Qeyri -müəyyənlik əlaməti isə tənvinlər,”nun” dur.  

Söz birləşmələri cinsə, hal, kəmiyyət və müəyyənlik və      

qeyru–müəyyənliklərinə görə uzlaşırlar. 

                         Ön qoşmalar 

Ərəb dilində 50-dən artıq  əsl və düzəltmə ön qoşmaları 

vardır.Ön qoşmalar yiyəlik halda olur və iki qismə bölünür. 

1.İdarə etdikləri sözlərdən ayrı işlədilən ön qoşmalar. 

 47 

2.İdarə etdikləri sözlərlə birlikdə işlədilən ön qoşmaları. 

ən, an--------  haqqında,  

fihi-----------   da-də  

min-----------dan-dən   

alə-------------üzərində     

əməmə------- qabağında, 

vəraə--------- arxasında 

munzu--------dan-dən ,bəri 

ilə-------------a,ə,ya,yə 

həttə-----------dək,qədər. 

b

i

 --------------ilə,də,da 



kə--------------kimi  Li--------------ın,in, un, ün, a, ə, ya,yə. 

                                 İşarə əvəzlikləri 

Həzə(kişi)-----------bu 

Həzihi(qadın)------ bu 

Zəkə(k)--------------O       Təkə(q)--------------O 

Zəlikə (k)----------- O       Tilkə(q)-------------O  

                                  Sual  əvəzlikləri 

Əytə(k)------------  hansı?-------əyyətun(q)  

Keyfə(k)------------- necə?--------əytə(q) 

Sual zərfi----------Kəm---- (vardır mənasındadır) 

                                    Sual adatları 

Məzə----------------nə?  Mən-----------------kim? 

Həl------------------mı, mi, mu, mü. 

Nəam----------------  bəli 

Lə----------------------xeyr. 

Kəllə----------------  heç yox. 

 

                     



İşarə əvəzlikləri. 

Yaxın məsafəni göstərən işarə əvəzliyi: 

Həzə (kişi)  - bu-   həzihi (qadın) 

Oata məsafəni göstərəm işarə əvəzliyi: 

Zəkə (kişi) - o –təkə (qadın) 

Uzaq məsafədə olan əşyanı göstərən işarə əvəzliyi: 

Zəlikə (kişi) –o- tilkə (qadın) 

 İşarə əvəzliklərinin cəmi 

 48 

Həuləi –bunlar 

Uləikə-  onlar.                    

                         Şəxs əvəzlikləri 

Hiyə(kişi)       - o  -        huvə                    

Hunnə(kişi)  -onlar-  hum (qadın) 

               Şəxs əvəzliklərinin cəmi 

Nəhnu(kişi)  -    biz   -əntunnə (qadın) 

Əntum (kişi) -    siz    - əntə(qadın)                   

Hum (kişi)  - onlar - hunnə (müənnəs) 

Ərəb dilində yalnız adlıq, yiyəlik və təsirlik halları,  

üç hal vardır:məsələn: darun- ev,  darin- evin,  darən –evi. 

İdəratun-idarə, idəratin- idarənin,  idəratən-idarəni.  

                                      Son söz 

Quran oxumağı öyrənənin mükâfatı Hz.Muhəmmədin (s.ə.s.)

şəfaətidir. Bilin ki,  Muhəmməd  Mustafa (s.ə.s.) ən üstün 

Peyğəmbərdir, Allahın Rəsuludur. Allahın yerüzündə

yaratmış olduğu bəndələrinin ən  fəzilətlisidir və ilk yaratdığı 

ruhdur. Uca Allahdan istədiyin hər diləyinin  əvvəlində onu 

an, onu şəfaətçi et ki, zülüm və  təcavüzdən qurtarasan.

Unutma ki, Muhəmməd Mustafanın (s.ə.s.) Meracda Allah-

dan istədiyi yeganə diləyi bizlərin, biz ümmətin o Cəhənnəm 

odundan xilası olmuşdur. Bu yolda, biz ümmətin  yolunda 

onun  Əhli-Beyti də öz canlarını qurban 

etmişdir

. Hər gün, 

hər an və hər nəfəs aldıqca o seçilmiş  bəndəyə, Muhəmməd 

(s.ə.s.) və onun Əhli -Beytinə  salavat göndər. Çünki “Məşhər 

günü”Allahın pak-pakizə etdiyi, Peyğəmbərimizin bərk-bərk 

tapşıraraq  əmanət etdiyi, onları sevməyi bizə tövsiyə etdiyi, 

biz ümmətin uğrunda,  İslam dini uğrunda özlərinin və

balalarının canlarından belə keçən Peyğəmbər (s.ə.s.) 

övladlarına münasibətə görə mütləq cavab verəcəyik. 

Qurani-Kərim əş-Şura surəsi 23-cü ayədə belə buyurulur:        

“Ya Peyğəmbər! Allaha iman gətirib yaxşı  əməllər edən 

bəndələrinə bununla müjdə verib, de ki:-Mən sizdən Allahın  

risalətini təbliğ etməyimin müqabilində qohumluq (Əhli-

Beytə) məhəbbətindən başqa bir şey istəmirəm. Kim bir yaxşı 

iş görsə onun yaxşılığının  savabını, mükafatını artırarıq!” 

 49 

  Bu haqda bir çox səhih hədislər vardır: 

Hədis:-Rəsuli  Əkrəm (s.ə.s.) buyurur:-Ümmətimin arasında 

Əhli-beytimin məsəli Nuhun məsəli kimidir.Hər kəs o gəmiyə 

minsə, nicat tapar və hər kəs ondan üz döndərsə həlak olar. 

(Biharil-ənvar 27.113.) 

Hədis:-Rəsuli-əkrəm (s.ə.s.) buyurur:-Öz övladlarınızı üç 

şeylə  tərbiyə edin:-Peyğəmbərimizə  məhəbbətlə, onun Əhli-

beytinə sevgi, istəklə və Quran oxumaqla(Cameus-səgər 1.14) 

Əhməd bin Hənbəl “Müsnəd”də, Təbərani “Əvsət” də  Şafei 

Fəqihi İbni Məğazili “Mənaqib”də, Süleyman Bəlxi əl-Hənəfi 

“Yənabiul-Məvəddət”də, daha başqa böyük alimlərin   kitab-         

larında Rəsulallahın (s.ə.s.) belə buyurduğunu nəql edirlər: 

“Əli Quranla və Quran da Əli ilədir. Bunlar hovuzun 

başında, mənə qovuşacağlarına qədər  əsla bir-birlərindən 

ayrılmazlar.  Əli məndəndir, mən də  Əlidənəm. Kim onun 

haqqında pis söz söylərsə,  şübhəsiz mənə aid olur və kim 

mənim haqqımda demişsə, şübhəsiz Allaha aid edilmişdir”.  

ən-Nəhl -84-Qiyamət günündə biz hər tayfadan şahid 

qaldırarıq və onların Peyğəmbəri etdikləri  əməllərə 

şəhadət verər.        

Daha kafirlərə danışmağa imkan verilməyəcək və 

üzrləri qəbul  olunmayacaq.                                                                                       

əl-Mursəlat-11-Peyğəmbərlərə öz ümmətlərinə şahidlik 

etmək üçün bir qədər möhlət veriləcək,onların hamısını 

gətirib bir yerdə saxlayacağı zaman.Belə soruşacaqdır: 

“Bunlara hansı günə  qədər möhlət verilmişdir? Həmin 

suala cavab olaraq deyiləcəkdir: ”Haqla batilin ayrd 

ediləcəyi günə qədər!  

 Sadaqallahu Aliyyul Azim! Güc və qüvvət yalnız Allaha 

məxsusdur.                   

 

İstifadə olunan ədəbiyyat:  Ə.C. Məmmədov”Ərəb 

dilinin qısa kursu” 

 

                          



 

Yüklə 0,55 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin