Bajardi: Maxfiraliyev Dilyorbek Tekshirdi: Toshkent — 2023 Mavzu: Multidasturlash va multiprotsessorlash

Toshkent axborot texnologiyalari universiteti

AKT sohasida kasbiy ta’lim fakulteti
651_20 guruh talabalari
Maxfiraliyev Dilyorbekning
“”
fanidan bajargan
MUSTAQIL ISH


Bajardi: Maxfiraliyev Dilyorbek
Tekshirdi:
Toshkent — 2023
Mavzu: Multidasturlash va multiprotsessorlash
Reja:

1. 
   Multidasturlash va multiprotsessorlash haqidaa ma’lumotlar
   
2. 
   
3. 
   Xulosa
   
4. 
   Foydalanilgan adabiyotlar
   

Multidasturlash va multiprotsessorlash

Dastur - bu buyruqlar ketma-ketligi. Protsessor bir vaqtning o'zida faqat bitta buyruqni bajarishi mumkin.
Multiprotsessing shuni anglatadiki, bir nechta jarayonlar bir vaqtda bajarilishi mumkin, ya'ni istalgan vaqtda bir nechta jarayonlar bajarilishi mumkin. Bitta protsessor tizimida bu mumkin emas, chunki protsessor bir vaqtning o'zida faqat bitta buyruqni bajarishi mumkin. Va bu buyruqni faqat bitta jarayon bilan bog'lash mumkin, shuning uchun bu erda siz bir vaqtning o'zida ishlaydigan bitta jarayon bilan taqqoslashingiz mumkin.
Ko'p vazifalar bir vaqtning o'zida ikki yoki undan ortiq jarayonni bajarishga qodir bo'lishni anglatadi.
Sizda bitta protsessor tizimi bor deb taxmin qilaylik. Bir vaqtning o'zida bir nechta fayllarni yuklashni va muharriringizda dastur yozishni xohlaysiz. Shunday qilib, yuklash mexanizmi va sizning muharriringiz ikkita alohida jarayondir. Ammo protsessor bir vaqtning o'zida faqat bitta jarayonning buyrug'ini bajarishi mumkin. Shunday qilib, u ikkita jarayon o'rtasidagi o'tishni qo'llab-quvvatlaydi va faqat bitta jarayon har qanday vaqtda amalda ishlaydi. Shunday qilib, ikkita jarayon bir vaqtning o'zida ishlayotganga o'xshaydi, ammo bunday emas. Shuning uchun bu erda ko'p ishlov berish amalga oshiriladi, ko'p ishlov berish emas.
Endi aytaylik, sizda ko'p protsessorli tizim mavjud. Shunday qilib, yuklab olish jarayoni bitta protsessorda va faylingizni tahrirlash jarayoni boshqa protsessorda amalga oshirilishi mumkin. Bunday holda, ikkala jarayon ham bir vaqtning o'zida amalga oshiriladi va shuning uchun ko'p ishlov berish haqida gapirish mumkin.


Multiprogrammalash (multi... va programma) — turli masalalarga taalluqli bir necha dastur (programma) ni raqamli hisoblash mashinasi (RHM) da bir vaqtda bajarish usuli. Koʻp dasturli rejimda RHM xotirasida bir yoʻla bir necha masala dasturi boʻladi. Bir dastur tugashi bilan (yoki bir dasturni bajarish kechiksa) M. 2das-turga oʻtishga imkon beradi. Agar RHM bir vaqtda bir necha abonentning dasturi bilan band boʻlsa, u koʻp dasturli rejimda, bir abonentning dasturi bilan band bulsa, bir dasturli rejimda ishlayotgan hisoblanadi. M.dan asosiy maksad — RHM qurilmalarining boʻsh turib qolishiga yoʻl qoʻymaslik, ish unumdorligini oshirish. Boshkaruvchi dastur (monitor) bir dastur tugashi bilan 2dasturning bajarilishini taʼminlaydi. M. apparat va dastur vositalari bilan amalga oshiriladi. Apparat vositalariga xotira muhofazasi va toʻxtatishlarni tashkil qilish kiradi. Dastur vositalari dispetcherdasturlar va programmalash tillaridan iborat.
Multiprocessing:
Multiprocessing ikki yoki bir nechta protsessorga ega bo'lgan tizimdir. Bunda tizimning hisoblash tezligini oshirish uchun protsessorlar qo'shiladi. Multiprocessing tufayli bir vaqtning o'zida bajariladigan ko'plab jarayonlar mavjud. Ko'p ishlov berish yana ikkita toifaga bo'linadi: simmetrik ko'p ishlov berish, assimetrik ko'p ishlov berish.
Multiprogramming:
Ko'p dasturlash bir vaqtning o'zida bajariladigan bir nechta jarayon bo'lib, protsessorda har doim bajarilishi kerak bo'lgan vazifalarni (kod va ma'lumotlar) tashkil qilish orqali protsessordan foydalanishni oshiradi. Buning maqsadi bir nechta ishlarni asosiy xotirada saqlashdir. Agar bitta ish kirish/chiqarish bilan band bo'lsa, CPU boshqa ishga tayinlanishi mumkin.

4. 
   Xulosa
   

Umuman olganda, biz kompyuterlarni kompyuterlarni talab qiladigan, undan foyda ko'radigan yoki yaratadigan har qanday maqsadga yo'naltirilgan faoliyatni anglatishi mumkin. Shunday qilib, hisoblash texnikasi keng maqsadlar uchun apparat va dasturiy ta'minot tizimlarini loyihalashtirish va qurishni o'z ichiga oladi; har xil turdagi ma'lumotlarni qayta ishlash, tuzish va boshqarish; kompyuterlardan foydalangan holda ilmiy tadqiqotlar o'tkazish; kompyuter tizimlarini aqlli tutishini ta'minlash; aloqa va ko'ngil ochish vositalarini yaratish va ulardan foydalanish; har qanday aniq maqsadga muvofiq ma'lumotlarni topish va to'plash va boshqalar. Ro'yxat deyarli cheksiz va imkoniyatlar juda katta.

Adabiyotlar ro’yxati:

1. 
   Каримов И.А. Ўзбекистон келажаги буюк давлат. “Ўзбекистон”, 1992
   
2. 
   Каримов И.А. Ислоҳотларни амалга оширишда қатъиятли бўлайлик. “Ўзбекистон”, 1996
   
3. 
   «Иқтисодий информатика» С.С.Ғуломов ва бошқалар С.С.Ғуломовнинг умумий тахрири остида.-Т.: «Шарқ», 1999.- 546 б
   
4. 
   “Ахборот тизимлари ва технологиялари”: Олий ўқув юртлари талабалари учун дарслик//Муаллифлар жамоаси: С.С.Ғуломов, Р.Х.Алимов, Х.С.Лутфуллаев ва бошк./; С.С.Ғуломовнинг умумий тахрири остида.-Т.: «Шарқ», 2000.- 592 б.
   
5. 
   https://www.w3schools.in/operating-system-tutorial/process-management/
   
6. 
   https://www.learncomputerscienceonline.com/operating-system/