Psixika materiya evolyusiyasining natijasi sifatida.Psixikaning
paydo
bo`lishi
materiyaning uzoq taraqqiyoti bilan tushuntiriladi. Jamiki materiya, jonsiz anorganiq
materiyadan tortib, to materiyaning yuksak hamda murakkab shakli - inson miyasigacha
moddiy olamning umumiy xususiyati bulmish aks ettirish xususiyatiga, ya`ni ta`sirlarga javob
qaytarish qobiliyatiga ega. Aks ettirish shakllari materiyaning yashash shakllariga bog`liqdir.
Jonsiz tabiatda harakat jism yoki moddalarning o`zaro mexaniq, fizik yoki ximiyaviy
munosabatlari tarzida nomoyon bo`lishi mumkin. Masalan, suvning daryo qirg`oqlarini,
qoyalarni yuvishi va emirishi, quyosh nurining oynadan aks etishi (sinib qaytishi).
Tirik materiyaga o`tishda harakatning shakllari sifat jihatdan o`zgaradi. Tirik materiyaga aks
ettirishning biologik shakllari xosdir. Tirik materiyada aks ettirishning yangi shakli - psixik aks
ettirish paydo bo`ladi.
Materiyaning evoltsiyasida jonsiz materiyadan jonli materiyaga o`tishni turli nazariyalar turlicha
tushuntiradilar.
Shular orasidan akademik A.I.Oparin tomonidan ilgari surilgan nazariyani ko`rsatib o`tish
mumkin. Oparin gipotezasiga muvofiq, bundan taxminan 2
milliard yillar muqaddam
atmosferada kislorod ajralib chiqqan. Bu organiq moddalarda fotoximik reaktsiya va fotosintez
jaray