Bakı-2012 Elbrus Şahmar «Qusar beşiyim mənim»

‘Elbrus Ş a h m
a r ____________
2 5 8
ömür  yolları  və  ailə  həyatı  ilə  bağlı  sorğularımı  cavab­
landırdı  Şərqiyyə  xanım.  Gəlin  onun  ürək  çırpıntıları, 
könül  harayı  ilə  tanış  olaq:  «Ailəmiz çox  böyük  olsa  da, 
mehriban dolanırdıq.  Yaxşı  oxuyurduq.  Təsərrüfat  və  ev' 
işlərində  valideynlərimizə  kömək  göstərirdik.  Atam 
bizimlə  fəxr  eləyirdi.  O,  elmə  və  təhsilə  böyük  önəm 
verirdi.  Deyirdi  ki,  uşaqlıq  və  gənclik  illərim  müharibə 
dövrünə  düşdü,  bir  tikə  çörək  dalınca  dəridən-qabıqdan 
çıxmışıq,  oxumaq  imkanımız  olmayıb,  heç  olmasa,  siz 
oxuyun. O,  hər şeydən əvvəl, dərslərimizlə bağlı çalışqan- 
lığımızı  qiymətləndirirdi.  Kasıb  dolanmağımıza  baxma­
yaraq  biz  xoşbəxt  idik.  Ata-anamız  həmişə  bizimlə  idi. 
Onlar  bir-birlərini  çox  sevirdilər.  Anamın  atama  olan 
böyük  ehtiramı  bizə  də  siyarət  etmişdi.  Atam  mənim 
gözümdə  əsil  kişi  idi.  O,  evimizin  böyüyü,  başçısı  idi. 
Anam çox cazibədar qadın  olub.  Onun oturuşundan,  du­
ruşundan,  yerişindən  əsil-nəcabətlilik,  xanımlıq  yağardı. 
O,  özünə hörmət qoyan  və hörmət  uman qadın  idi.  Ata­
ma çox sadiq  idi.  Onun hər sözü,  hər hərəkəti  biz qızlara 
bir örnək, bir nümunə idi.
Ailəmizdə  hər  kəsin  öz  yeri,  öz  vəzifəsi  var  idi.  Bö­
yüklər  kiçiklərə  hamilik  edir,  dərslərində  köməklik  gös­
tərirdi.  Böyük  bacımın  bizə  danışdığı  nağılları  dinləyə- 
dinləyə yuxulayardıq.  Hər birimiz mütaliəni çox sevirdik. 
Uzun  qış  gecələrində  ailəmiz  soba  ətrafına  yığışar, 
atamın  danışdığı  hekayət  və  rəvayətlərə  qulaq  asardıq. 
Və  yaxud  bizlərdən  birimizə  kitab  oxutdurar,  kiçiklərə 
tərcümə  və  izah  eləyərdi.  Beləcə,  mən  hələ  uşaq  ikən 
kitabı  sevdim  və mütaliəyə  böyük  həvəs  göstərdim.  Hələ 
kiçik  yaşlarımdan  yaxşı  oxu  qabiliyyətim  var  idi.  Ona 
görə də, axşamlar ailə bir yerə yığışanda  oxumaq  vəzifəsi
____________________ ______ ______ Qusar beşiyim nanim
2 5 9

---

Tlbrus Şafum r
mənə  keçdi.  O  vaxt  televizorumuz  yox  idi.  Dahi  Niza­
minin  «Xəmsə»si,  Şota  Rustavellinin  «Pələng  dərisi  gey­
miş  pəhləvan»ı,  bir  çox  romanlar  və  başqa-başqa  əsərlər 
bizdə  sevilə-sevilə  oxunur  və  dinlənilirdi.  Həyatda  ilk 
müəllimim atam olub.  Hələ məktəbə getməmişdən o, mə­
nə  yazmağı,  oxumağı,  mütaliə  edib  fikir  yürütməyi 
öyrətmişdi.
1967-ci  ildə  Hil  Sirt  kənd  səkkizillik  məktəbinin 
birinci  sinfinə  getmişəm.  Məktəbdə  əlaçı  idim.  Müəllim 
sarıdan  da  bəxtim  yaman  gətirib.  İbtidai  siniflərdə  bizə 
Camal  müəllim  dərs  deyirdi.  Camal  müəllim  çox 
humanist,  xeyirxah  və  sadə  bir  insan  idi.  O  sözün  əsl 
mənasında  müəllim  idi.  Onun  həyatımda  mühüm  rolu 
olub.  Peşəsini dərindən sevməsi məni də müəllim peşəsini 
seçməyə həvəsləndirdi. Ona Allahdan rəhmət diləyirəm!
Sonralar  da,  istər  orta  məktəbdə,  istərsə  də  ali  mək­
təbdə  oxuyanda  tale  rastıma  gözəl  müəllimlər  çıxartdı. 
Dahilərdən birinin fikrincə, insanın bəxti üç şeydə gətirir: 
əsilli,  nəcabətli  ailədə  doğulur,  gözəl  müəllimlərdən  dərs 
alır  və sədaqətli  həyat  yoldaşı  ilə  ömür  sürür.  O  mənada 
bəxtim gətirib deyərdim.
Beşinci  sinifi  Hil  Sirt səkkizillik  məktəbində  bitirdik­
dən  sonra,  Qusar  şəhər  internat  məktəbin  altıncı  sinfinə 
daxil  olmuşam.  O  zaman  məktəbin  direktoru  Çələbov 
Zeynəddin  Ramazan  oğlu  idi.  O,  bizə  tarixdən  dərs  de­
yirdi.  Uşaqlar onu çox  sevirdi.  Dərsi o qədər maraqlı  ke­
çirdi  ki,  zəngin  tənəffüsə  çıxmaq  üçün  nə  vaxt  çalın­
mağından  xəbərimiz  olmazdı.  Heç  vaxt,  heç  kimə  «2» 
qiymət  verməzdi.  Deyərdi  ki,  sizin  Zeynəddin  müəllimin 
dərsini  dinləməyiniz  artıq  «3»-ə  layiqdir.  Dərsə  girən 
kimi,  məni  çağırıb  dərsi  soruşardı.  Ondan  həmişə  «5» 
260
alırdım.  Ən  zəif  oxuyan  şagirdlər  belə  ondan  yaxşı  qiy­
mət  almaq  üçün,  dərsini  mütləq  öyrənərdi.  Onun  mək­
təbə  hər  gəlişi  uşaqları  sevindirərdi.  Maşınının  yanma 
qaçar, onu dövrəyə alardılar.  Hamı çalışardı  ki, ona daha 
yaxın  olsun,  onunla  danışsın.  Uşaqların  əhatəsində  o 
zəhmli  direktordan  əsər-əlamət  qalmazdı.  Birinin  başını 
tumarlayar,  o  birindən  hal-əhval  tutardı.  Həmişə  uşaq­
lardan  ac  qalıb-qalmadıqlarını,  nədən  şikayətləndiklərini 
soruşardı. Vaxtının çoxunu məktəbdə uşaqlarla  keçirirdi. 
Dərsi  tez  oxuyub  öyrənən  şagirdlərlə  dama  və  şahmat 
oynayardı.  Əksər  uşaqları  üzdən,  adbaad  tanıyardı. 
Onun  hər  uşağın  ailə vəziyyəti  barədə də  yaxşı  məlumatı 
vardı.  Qışda  gecələr  gözünə yuxu  getməzdi.  Hərdən  gecə 
yarısı,  ocaqçının  yatıb-yatmadığını  yoxlamaq  üçün 
məktəbdə  də  olardı.  Zeynəddin  müəllim  şagirdlərin  gün­
dəlik  yeməklərinə  ciddi  nəzarət  edərdi.  Uşaqların  yemə­
yindən kəsən aşpazı işdə saxlamazdı.
Yüzlərlə  uşağın  qayğısı  ona  övladsızlıq  dərdini 
unutdurmuşdu.  Bəlkə  də,  bu  barədə  onun  düşünməyə 
belə vaxtı  olmazdı.  İllər bir-birini qovduqca,  qayğıları  da 
çoxalırdı.  O  böyük  bir  çalışqanlılıqla  məktəbin  yardımçı 
təsərrüfatını  da  yarada  bildi.  İnternatın  150-dən  çox  arı 
ailəsi  olan  arıxanası,  xeyli  sayda  qoyun  sürüsü  oldu. 
Uşaqlar  təzə  balla,  ətlə,  meyvə  -  tərəvəzlə,  bostan  məh­
sulları  ilə  təmin  olundu.  Şəxsən  həmin  təsərrüfatda  əlləri 
qabar  olunca  özü  də  işləyirdi.  Beləliklə,  Qusar  şəhər 
internat  məktəbi  respublikada  nümunəvi  yardımçı 
təsərrüfatı  və  yüksək  təlim-tərbiyəsi  olan  bir  məktəbə 
çevrildi.  Düz  24  ilə  yaxın  beləcə  yorulmadan  çalışdı 
Zeynəddin müəllim  həmin vəzifədə.
_________________________________