Baki qizlar universiteti

BAKI QIZLAR UNIVERSITETI

• 
  AD: ZƏHRA
  
• 
  SOYAD: İSMİYEVA
  
• 
  GRUP: R1-22
  
• 
  FƏNN: MÜLKİ MÜDAFİƏ
  
• 
  FAKULTƏ: SOSİAL-PEDAQOJİ
  
• 
  MÜƏLLİM: F.ŞAMİYEVA
  
• 
  İXTİSAS: RİYAZİYYAT VƏ İNFORMATİKA
  
• 
  MÖVZU: İŞĞALDAN AZAD OLUNMUŞ QARABAĞ;
  

AZƏRBAYCAN MÜLKİ MÜDAFİƏSİNİN QƏLƏBƏSİ


Qarabağ Azərbaycandır!
İŞĞALDAN AZAD OLUNMUŞ QARABAĞ

Qarabağ tarix boyu etnik və mədəni müxtəlifliyi ilə tanınan bölgə olub. Lakin Sovet İttifaqının dağılması ilə Qarabağ problemi daha da dərinləşdi və bölgə münaqişələr meydanına çevrildi. 1988-ci ildə Dağlıq Qarabağ Muxtar Vilayəti Azərbaycandan ayrılaraq Ermənistana birləşmək istədiyini bəyan edib. Bu addım Azərbaycanla Ermənistan arasında uzanan münaqişənin başlamasına səbəb oldu.

1992-1994-cü illər müharibəsində Dağlıq Qarabağ və onun ətrafındakı yeddi Azərbaycan rayonu Ermənistan silahlı qüvvələri tərəfindən işğal olunub. Minlərlə insan həyatını itirdi, yüz minlərlə insan didərgin düşdü, bir çox mədəniyyət abidələri dağıdıldı. Bu vəziyyət regionda böyük insan faciəsi yaradıb və Qarabağ məsələsini beynəlxalq prioritet məsələsinə çevirib.
Dağlıq Qarabağın işğalı Azərbaycanın ərazi bütövlüyünə və beynəlxalq hüquqa ziddir. Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Təhlükəsizlik Şurasının 822, 853, 874 və 884 saylı qətnamələri ilə regionun Azərbaycana məxsus olduğu təsdiqlənib. Bundan başqa, Avropada Təhlükəsizlik və Əməkdaşlıq Təşkilatının (ATƏT) Minsk Qrupunun həmsədrləri olan ABŞ, Rusiya və Fransa da regionun Azərbaycanın suverenliyi altında olduğunu etiraf edir.
Müxtəlif beynəlxalq platformalarda sülhü təmin etmək üçün uzun illər davam edən danışıqlar aparılıb. Lakin bu danışıqlar nəticəsiz qaldı və Qarabağ problemi həll olunmaz görünürdü. Lakin təxminən 30 il sonra 2020-ci ildə baş verən hadisələr Qarabağda yeni ümid işığını doğurdu.

2020-ci il sentyabrın 29-da Azərbaycan işğal olunmuş ərazilərini geri qaytarmaq məqsədilə Qarabağa qarşı hərbi əməliyyata başlayıb. Azərbaycan ordusu gərgin toqquşmalar və strateji əməliyyatlarla erməni qüvvələrinə qarşı irəliləməyə başladı. Bu əməliyyatlar nəticəsində Azərbaycan ordusu bir sıra strateji məntəqələri geri alıb və işğal olunmuş ərazilərə nəzarəti bərpa edib.

Bu müddətdə o, Rusiya, Azərbaycan və Ermənistan arasında vasitəçi kimi çıxış edib. Toqquşmalar 9 noyabr 2020-ci ildə Moskvada imzalanan atəşkəs razılaşması ilə başa çatıb. Müqavilə işğal olunmuş ərazilərin Azərbaycana qaytarılmasını və mülki köçkünlərin geri qaytarılmasını nəzərdə tuturdu. Bu razılaşma Qarabağ münaqişəsinin sülh yolu ilə həlli üçün mühüm addım idi.
Qarabağın işğaldan azad edilməsi Azərbaycanın qələbəsi demək idi. İllərdir davam edən iztirab və münaqişələrdən sonra Azərbaycan xalqının çoxdan gözlədiyi arzusu gerçəkləşdi. İşğal olunmuş ərazilərin geri qaytarılması Azərbaycanın ərazi bütövlüyünün bərpası və məcburi köçkünlərin öz yurd-yuvalarına qayıtması ümidi demək idi.

Qarabağın azad edilməsi təkcə hərbi qələbə deyil, həm də ədalət demək idi. İşğal olunmuş rayonlarda yaşayan azərbaycanlılar illər boyu ağır şəraitdə yaşamalı olublar. Onlar öz yurdlarından, torpaqlarından, tarixlərindən ayrılıblar. Lakin Qarabağın işğaldan azad edilməsi ilə bu insanlar yenidən ümidlərini bərpa etdilər. Yenidənqurma prosesinə başlanıldı və köçkünlər öz evlərinə qayıtmağa başladılar.

Qarabağın işğaldan azad edilməsi həm də regionda sabitliyin və əmin-amanlığın bərpasına imkan yaratdı. İllərlə davam edən münaqişə bölgədə etnik və siyasi gərginliyi daha da dərinləşdirdi. Amma indi tərəflər arasında barışıq və əməkdaşlığa çağırışlar yüksəlir. Qarabağın işğaldan azad edilməsi ilə bölgədəki digər problemlərin həllinə də yeni təkan yarandı.

Milli və beynəlxalq səviyyədə Qarabağın işğaldan azad edilməsinin böyük əks-sədası oldu. Bir çox ölkələr bu qələbəni Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü dəstəkləyərək, Qarabağ münaqişəsinin sülh yolu ilə həllinə çağıraraq qeyd etdilər. Eyni zamanda, Qarabağın işğaldan azad edilməsi regiondakı digər münaqişələrin də sülh yolu ilə həllinə ümidləri artırdı.

Lakin Qarabağın işğaldan azad edilməsi ilə mühüm bir məsuliyyət də ortaya çıxdı. İşğal olunmuş torpaqları bərpa etmək, köçkünlər geri qayıtmaq, uzun sürən münaqişənin yaralarını sağaltmaq lazımdır.
Bu proses yalnız Azərbaycan hökumətinin və beynəlxalq ictimaiyyətin dəstəyi ilə uğur qazana bilər. Yenidənqurma prosesi infrastruktur, mənzil, səhiyyə, təhsil kimi bir çox sahələrdə geniş iş tələb edir. İşğal olunmuş ərazilərdə dağıdılmış mədəni irsin bərpası, tarixi abidələrin qorunması da vacibdir. Bu, bölgənin insanlarını və mədəni kimliyini geri qaytarmaq və canlandırmaq imkanı verəcəkdir.
Qarabağın işğaldan azad edilməsi ilə bölgədə başqa çətinliklər də ortaya çıxdı. İşğal dövründə didərgin düşmüş ermənilərin vəziyyəti də həlli vacib olan məsələdir. Bu prosesdə insani dəyərlərə hörmət etmək və ədaləti təmin etmək vacibdir. Davamlı sülhün bərqərar olması üçün tərəflər arasında dialoqu saxlamaq və barışıq yollarını axtarmaq lazımdır. Eyni zamanda, regionda etimad quruculuğu tədbirlərinin və regional əməkdaşlığın dəstəklənməsi sabitliyin təmin olunmasında mühüm rol oynayacaq.
Qarabağın işğaldan azad edilməsi təkcə region üçün deyil, həm də beynəlxalq hüquq və ədalət üçün mühüm dönüş nöqtəsidir. İşğalın başa çatması ilə beynəlxalq ictimaiyyətin işğal vəziyyətini tanımamaq və Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü dəstəkləmək öhdəliyi daha da əhəmiyyət kəsb edib. Bu vəziyyət oxşar münaqişələrin sülh yolu ilə həlli üçün nümunədir.
Yekun olaraq, Qarabağın işğaldan azad edilməsi Azərbaycan xalqının uzun mübarizədən sonra qazandığı qələbədir. Bununla belə, daimi sülhü təmin etmək üçün hələ də mühüm addımlar atılmalıdır. Regiondakı bütün tərəflərin anlaşması, əməkdaşlığı və istəyi Qarabağın gələcəyi üçün çox vacibdir. Ümid edirik ki, bu qələbə regionun sabitliyini və rifahını təmin edən sülh dövrünün başlanğıcı olacaq.

AZƏRBAYCAN MÜLKİ MÜDAFİƏSİNİN QƏLƏBƏSİ

Azərbaycan tarixi boyu çox çətin dövrlərdən keçmiş ölkədir. Təbii fəlakətlər, münaqişələr və terror hücumları kimi fəlakətlərlə üzləşmiş ölkədi. Bu çətinliklərin öhdəsindən gəlmək və vətəndaşlarının təhlükəsizliyini təmin etmək üçün Azərbaycan Mülki Müdafiəsi böyük əhəmiyyət kəsb edir. Son illərdə baş verən hadisələr və proseslər Azərbaycan Mülki Müdafiəsinin uğur və qələbəsini ortaya qoymuşdu.
Azərbaycan Mülki Müdafiə dövlətin və xalqın təhlükəsizliyini təmin etmək, təbii fəlakətlərin , fövqəladə halların aradan qaldırılması və cəmiyyətin fəlakətlərə hazır olmasını təmin etmək məqsədi ilə fəaliyyət göstərən qurumdur. Bu qurum mülki müdafiə planlarının yaradılması, fəlakətlərdən əvvəl, zamanı və sonrasında təlim və məlumatlandırma tədbirlərinin aparılması, fəlakətlər zamanı sürətli və effektiv cavab tədbirləri kimi vəzifələri yerinə yetirir.