Teqvim2013. pdf

Ə d ə b i y y a t

Kərimov, Ç. Ələkbər Rzaquliyevin ağlı-qaralı dünyası [Mətn] /Ç.Kərimov 

//525-ci qəzet.- 2009.- 26 sentyabr.- S.19.

www. adam.az 

www. az.wikipedia.org

31

Memar

Rəssam

---

14

Teatr.Kino

Ülvi Rəcəb

1903-1938    

Y

ANV

AR

 Ülvi Rəcəb Molla oğlu Şaşıqzadə 

1903-cü il yanvar ayının 9-da Ba-

tum (Batumi) yaxınlığındakı Canivri 

kəndində anadan olmuşdur. 

Milliyyətcə acar olan Ülvi Rəcəb ro-

mantik və realist aktyor məktəblərinin 

poetika səciyyələrini inamla zənginləş-

dirən sənətkarlardan biridir. Otuz beş 

illik ömründə və Milli Dram teatrında 

on üç illik fəaliyyəti dövründə zəngin 

yaradıcılıq irsi qoyub getmişdir. 

1918-ci ildə, müharibə qurtaran-

da Batuma qayıtmışdır. Həmin il 

Hüseyn  Ərəblinski geniş repertu-

arla Batumda qastrolda olmuşdur. 

Ülvi “Otello” tamaşasına baxmış  və 

Ərəblinskinin  Otellosu onu məftun 

etmişdir. O, Azərbaycandan gəlmiş 

aktyorlarla yaxından tanış olmuş, on-

ların göstərdikləri bir neçə tamaşada 

epizodik rollar oynamışdır. Gənc te-

atr həvəskarı  hətta “Arşın mal alan” 

operettasında, xəstələnən aktyorun 

əvəzinə, Soltan bəy rolunda səhnəyə 

çıxmışdır. O vaxtdan Ülvi Rəcəb Ba-

tumdakı teatrın kollektivinə daxil ol-

muş, 1922-ci ildə həmin teatrla Tiflisə 

qastrola gəlmişdir. 

1924-cü ilin yayında Tiflis Azər-

baycan Teatrının baş rejissoru Alek-

sandr Tuqanov hökumətin dəvətilə 

Bakıya, Milli Dram Teatrına çağırıl-

mışdır. Ülvi Rəcəbin istedad və yaradı-

cılıq imkanlarına böyük ümid bəsləyən 

Tuqanov onu da Bakıya dəvət etmiş, 

Ülvi 1925-ci ildən Azərbaycan Milli 

Dram Teatrında işləməyə başlamışdır. 

Azərbaycan aktyorları arasında “psi-

xoloji teatr” sənətinin bünövrəsini qo-

yan ilkinlərdən biri və onun formalaş-

masında misilsiz xidmətlər göstərən, 

yüksək nailiyyətlər qazanan Ülvi 

Rəcəb olmuşdur. 

Ülvi Rəcəb Azərbaycan Milli Dram 

Teatrının aktyoru kimi dəvətlə Tiflisdə 

Şeyx Sənan, Yaşar, Yarovay rollarını 

oynamışdır. 

1931-ci ildə Bakı Türk İşçi Teat-

rının hazırladığı “Sevil” tamaşasın-

da Ülvi Rəcəb Balaş rolunu yüksək 

sənətkarlıqla oynamışdır. 

 Teatr sahəsindəki xidmətlərinə 

görə 25 aprel 1933-cü ildə Ülvi Rəcəbə 

Azərbaycan Respublikasının Əməkdar 

artisti fəxri adı verilmişdir. 

“Həyat” (rejissor Ədil İsgəndərov) 

tamaşasında oynadığı Süleyman rolu 

Ülvi Rəcəbin Akademik teatrda son 

işi və son qələbəsi olmuşdu. Aktyor 

ictimai-sosial tutumlu, mürəkkəb psi-

xoloji əsaslı, ikili xarakterli obraz ya-

ratmışdı. Bu tamaşanın premyerasın-

dan xeyli müddət sonra Ülvi Rəcəb 

1937-ci ildə “vətən xaini” damğası ilə 

tutulmuş, 1938-ci ilin yanvarında Ba-

kıda güllələnmişdir.