Basketbol o’yini rivojlanish tarixi hamda o’yin qoidalari Umidjon
1892 yil 11 martda mana shu qoidalar asosida birinchi marta tomoshabinlar xuzurida o’yin o’tkazilib, uni tomosha qilish uchun 200 kishi to’plandi. Talabalar o’z o’qituvchilari bilan o’ynaydilar va 5:1 hisobida g’olib chiqtilar. Shunday keyin o’yin keng miqyosida rivojlanib ketdi va xuddi 1892 yilning o’zida Meksikada ham basketbol o’ynala boshladi. Oradan biroz vaqt o’tgach Lyu Allen Xartford shahrida noqo’lay savatchalarni – shaftoli terishga mo’ljallangan ushbu savatlarni simdan to’qilgan silindr shaklidagi og’ir savatchalar bilan almashtirdi.
1892 yil 11 martda mana shu qoidalar asosida birinchi marta tomoshabinlar xuzurida o’yin o’tkazilib, uni tomosha qilish uchun 200 kishi to’plandi. Talabalar o’z o’qituvchilari bilan o’ynaydilar va 5:1 hisobida g’olib chiqtilar. Shunday keyin o’yin keng miqyosida rivojlanib ketdi va xuddi 1892 yilning o’zida Meksikada ham basketbol o’ynala boshladi. Oradan biroz vaqt o’tgach Lyu Allen Xartford shahrida noqo’lay savatchalarni – shaftoli terishga mo’ljallangan ushbu savatlarni simdan to’qilgan silindr shaklidagi og’ir savatchalar bilan almashtirdi.
O’yin yildan-yilga rivojlanib borib, uning qoidalari ham ancha takomillashtirildi. Chunonchi, 1893 yilda birinchi marta o’chitga tegib qaytadigan va to’pni tomoshabinlar orasiga borib tushishdan saqlaydigan qurilma va unga to’r xalta biriktirilgan temir halqa o’rnatildi. Shitning kattaligi 3,6x1,8 m bo’lgan. Oradan bir yil o’tgach, to’pning kattaligi oshirilib aylanasining uzunligi 30-32 dyuymga (76,2-81,8 sm)ga etkazildi. 1895 yilga kelib o’yin qoidalariga jarima to’pi tashlash kiritildi. Jarima to’pi 15 fut (5,25 sm) masofadan turib tashlanar edi.
Oradan ko’p o’tmay savatcha hozirgi zamon shaklini oladi , lekin shit esa o’zining hozirgi kattaligiga 1895 yilda erishadi. Ayni maxalda shitni oq rangga bo’yab qo’yganlar, 1909 yilga kelib esa shitni yaltiroq plastinadan tayyorlay boshlaganlar. Maydonda to’pni olib yurish qoidasi 1896 yilda kiritilgan. To’pni tortib olish ham unga qiyin emas edi. Oradan uch yil o’tgach, basketbolda foydalanilayotgan futbol to’pi maxsus tarzda tayyorlangan basketbol to’piga almashtirildi.
