Fяxrяddиn mustafayev

 
 
Qarayev Zakir Ömər oğlu  
(1941) 
 

---

 
72 
Məşhur  və  tanınmış  Azərbaycan  alimi,  mikrobioloq,  tibb  elmləri  doktoru, 
Azərbaycan  Tibb  Universitetinin  «Tibbi  mikrobiologiya  və  immunologiya» 
kafedrasının  müdiri,  professor  Qarayev  Zakir  Ömər  oğlunun  milli  mikrobiolo-
giya  elmimizin  inkişafında  çox  böyük  xidmətləri  olmuşdur.  O,  1968-ci  ildə 
«Polien  antibiotiklərinin  immunogenezə  təsiri»  mövzusunda  namizədlik,  1974-
cü ildə isə «Antibiotiklərin orqanizmin immunoreaktivliyinə təsir mexanizminin 
öyrənilməsi»  mövzusunda  doktorluq  dissertasiyası  müdafiə  edərək  tibb  elmləri 
doktoru  alimlik  dərəcəsinə  layiq  görülmüşdür.  Alimin  yaradıcılığının  əsas 
prioritet  istiqamətini  mikrobiologiya,  mikologiya,  immunologiya,  dərin 
mikozlar,  assosiativ  (müxtəlif  infeksion  agentlər  tərəfindən  törədilən  qarışıq) 
infeksiyalar, patogen mikroorqanizmlərin genetikası, dəyişkənliyi, antibiotiklərə 
həssaslığı,  davamlılığı,  nozokomial  infeksiyaların  öyrənilməsi  sahəsində 
aparılan fundamental-tətbiqi xarakterli elmi tədqiqat işləri təşkil edir. Elmi araş-
dırmalar nəticəsində alim qeyd olunan infeksion agentlərin bioloji, epidemioloji, 
patogenetik,  genetik  xüsusiyyətlərini,  patogenlik  və  virulentlik  dərəcəsini, 
yayılma  arealını  və  s.  ətraflı  öyrənmiş,  mikrobiologiya,  immunologiya  və 
mikroorqanizmlərin  genetikası  sahəsində  elmi-praktiki  cəhətdən  çox  böyük 
əhəmiyyət  kəsb  edən  elmi  yeniliklər  aşkar  etmişdir.  O,  1968-1969-cu  illərdə 
ATU-nun Mərkəzi Elmi Tədqiqat laboratoriyasının müdiri, 1974-1975-ci illərdə 
Sankt-Peterburq  Dövlət  Həkimləri  Təkmilləşdirmə  İnstitutunun  Elmi-Tədqiqat 
Laboratoriyasının baş elmi işçisi, 1975-1982-ci illərdə direktoru, 1982-1993-cü 
illərdə  sabiq  SSRİ  Səhiyyə  Nazirliyinin  və  ÜST-ün  Mikologiya  və  Dərin 
Mikozlar  Elmi  Mərkəzinin  direktoru,  1993-1994-cü  illərdə  Azərbaycan  Elmi-
Tədqiqat  Mikrobiologiya  və  İmmunologiya  İnstitutunun  direktoru  vəzifəsində 
işləmişdir. Alim 1998-2001-ci illərdə İstambul Universitetinin Tibb fakültəsində 
«Mikrobiologiya  və  immunologiya»  kafedrasının  professoru  olmuş,  2004-cü 
ildən  etibarən  isə  ATU-nin  «Tibbi  mikrobiologiya  və  immunologiya» 
kafedrasına  rəhbərlik  edir.  O,  2009-cu  ildə  Bakıda  keçirilən  «3-cü  Avrasiya 
Klinik  Mikrobiologiya,  İmmunologiya  və  İnfeksion  xəstəliklər»  Beynəlxalq 
Konqresinin  Prezidenti  olmuşdur.  Z.Qarayevin  rəhbərliyi  ilə  41  nəfər  elmlər 
namizədi  və  29  nəfər  elmlər  doktoru  hazırlanmış,  hazırda  isə  xeyli  dissertasiya 
işlərinə  rəhbərlik  edir.  O,  300-dən  artıq  elmi  məqalə  və  əsərin,  tədris-metodiki 
və  dərs  vəsaitlərinin,  o  cümlədən  «Tibbi  mikrobiologiya  və  immunologiya» 
(2010), «Tibbi mikrobiologiya, immunologiya və klinik mikrobiologiya» (2011) 
adlı  fundamental  ali  məktəb  dərsliklərinin  müəllifidir.  Z.Qarayev  hazırda 
yaradıcılığının ən çiçəklənən, məhsuldar mərhələsini yaşayaraq, mikrobiologiya 
elminin qlobal əhəmiyyətli prioritetləri üzrə elmi-tədqiqat işlərini davam etdirir 
və daha geniş diapozonlu axtarışlar aparır.