Baza modulu üzrə Təlim Materialı

Formal və qeyri-formal qruplar

Demək olar  ki,  hər  bir  təşkilatda  şərti  riayət  edilməsinə  baxmayaraq, 

rəsmi struktur mövcuddur. Bir çox təşkilatlarda, həmçinin qeyri-formal 

struktur  da  fəaliyyət  göstərir.  Elə  məqamlar  olur  ki,  formal  və  qeyri-

formal  struktur  bir-biri  ilə  ziddiyyət  təşkil  edir.  Buna  görə  də,  hər  iki 

struktur növünün təfərrüatlarını başa düşmək vacibdir.  

Formal  struktur  ilk  nöbvədə  rəhbərlik  və  tabelilərin  qarşılıqlı 

əlaqələrini  əks  etdirir.  Tipik  təşkilati  struktur  sxemi  təşkilatda  və  ya 

Şəkil 3.1. Qruplar 

---

41 

onun  müəyyən  hissəsində  iş  yerinə  aid  formal  strukturu  göstərir.  İyerarxik  strukturlu  təşkilatda  ən 

yuxarı  pillədə  ən  yüksəkrütbəli  rəhbər,  daha  sonra  tabe  menecerlər  və  onlara  tabe  olan  işçilər 

dayanır. Təşkilati struktur sxeminin hər bir həlqəsi ayrılıqda vəzifə adlarını, maliyyə öhdəliklərini və 

səlahiyyətləri özündə birləşdirir. 

Qeyri-formal  strukturlar  adətən  sosial  və  layihə  qrupları  ətrafında  formalaşır.  Çünki,  bu 

strukturlar yoldaşlıq münasibətlərinə əsaslanır. Burada adətən ayrı-ayrı şəxslərdən daha tez 

cavab əldə etmək mümkündür. Bu, insanların vaxtına və səylərinə qənaət etməsinə kömək 

edir və beləliklə, qeyri-formal strukturda işləməyi daha da asanlaşdırır. Formal struktur artıq 

effektiv olmadıqda, insanlar qeyri-formal struktura etibar edirlər, belə ki, bu, adətən təşkilat 

böyüdükdə  və  ya  dəyişdikdə  baş  verir,  lakin  iyerarxiya  və  ya  iş  qrupları  yenidən 

qiymətləndirilmir. 

