Rəyasət Heyətinin iclasında qəbul
olunmuşdur.
Tədbirdə
AMEA-nın
prezi-
denti, akademik Akif Əlizadə
çıxış edərək mükafatların əhə-
miyyətindən danışmış və bildir-
mişdir ki, onların təsis olunmasın-
da məqsəd elmin inkişafında mü-
hüm nailiyyətlər qazanan alimləri
daha yüksək səviyyəli tədqiqatlar
aparmağa
həvəsləndirmək,
həm çinin Azərbaycanın gör-
kəm li
alimlərinin
xatirəsini
əbədiləşdirməkdir.
Akademik Cəlal Əliyev və
AMEA-nın müxbir üzvü İradə
Hüseynova
kənd
təsərrüfatı
sahəsində fundamental təd qiqat-
ları və nailiyyətlərinə gö rə Həsən
bəy Zərdabi adına mükafatla
təltif olunmuşlar. Akademik Çin-
giz Qacar fizika elmi sahəsində
fundamental
tədqiqatları
və
nailiyyətlərinə görə Nəsirəddin
Tusi adına mükafata layiq görül-
müşdür. Akademik Ömər Elda-
rov Azərbaycan mədəniyyətinin
və monumental heykəltəraşlıq
sənətinin inkişafındakı xid mət-
lərinə görə akademik Üzeyir
Hacı bəyli adına, akademik Bö-
yükkişi Ağayev səhiyyənin və
tibb elminin fundamental, tətbiqi
sahələrinin inkişafındakı çoxillik
xidmətlərinə və nailiyyətlərə görə
akademik Mirəsədulla Mirqası-
mov adına, akademik Məhərrəm
Məmmədyarov xüsusi texnika
üçün vacib olan sintetik yağların
yaradılması və kimya sahəsində
əldə etdiyi nailiyyətlərə görə
akademik Yusif Məmmədəliyev
adına,
geologiya-mineralogo-
ya elmləri doktoru Fərid Dada-
şov isə geologiya sahəsində
fundamental
tədqiqatları
və
nailiyyətlərinə görə akademik
Musa Əliyev adına mükafatlara
layiq görülmüşlər.
u 1950-ci ildən bəri hər il aprel ayının 7-də ümumdünya Sağlamlıq
Günü qeyd edilir.
Hər il Ümumdünya Sağlamlıq
Gününün mövzusu ÜST üçün pri-
oritet sayılan bir problemi diqqət
mərkəzinə
gətirir.
Ümumdünya
Sağlamlıq Günü diqqəti səhiyyə
sahəsində beynəlxalq ictimaiyyətə
təsir göstərən başlıca problemlərə
yönəltmək üçün dünya səviyyəsində
bir imkandır. Ümumdünya Sağ-
lamlıq Günü 7 apreldən sonra belə
davam edən uzunmüddətli ictimai
maarifləndirmə proqramlarının baş-
lanması ilə səciyyələnir.
Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı (ÜST) bu il Ümumdünya Sağlam-
lıq Gününü “kiçik sancma, böyük təhlükə” devizi altında keçirir.
Dünya əhalisinin yarıdan çox hissəsi ağcaqanadlar, milçəklər,
gənələr, su ilbizləri və digər keçiricilərlə ötürülən xəstəliklərlə riskə
məruz qalır. Hər il bir milyarddan çox insan transmissiv xəstəliyə
yoluxur və bir milyondan artıq şəxs bu xəstəliklərdən həyatını itirir.
ÜST qeyd edir ki, bu xəstəliklərdən qurtulmağın və yoluxmaların
qarşısının alınması mümkündür.
Bu “xəstəlik keçiricilərinə qarşı nəzarətə üstünlük verən qlobal
sağlamlıq planı” ilə həyata keçirilə bilər.
ÜST-ün Baş direktoru Dr.Marqarit qeyd edir ki, “XXI əsrdə heç
kəs milçəyin, ağcaqanadın, gənənin sancması nəticəsində vəfat
etməməlidir”
2014-cü il Dünya Sağlamliq Günündə ÜST xəstəlik keçiricilərinə
diqqəti artırmağa, təhlükəsiz su, sanitariya və gigiyena təchizatını
yaxşılaşdırmağa çağırır.
ÜST-ün Azərbaycandakı Nümayəndəliyi öz tərəfdaşları ilə birgə
2014-cü il Ümumdünya Səhiyyə Günü ilə əlaqədar silsilə görüşlər
və ictimaiyyəti məlumatlandırmaq məqsədi ilə tədbirlər təşkil edir.
u Beynəlxalq elmi Araşdırmalar nəticəsində Avropanın ən gənc ensik-
lopediyaçısı məlum olmuşdur. Bu siyahıya Azərbaycanın ilk ensiklopedik
saytı olan Azens.az-ın yaradıcısı və rəhbəri 23 yaşlı Jalə Orucova başçılıq
edir.
Azens.az-dan AzərTAc-a bildirmişlər ki, 2012-ci ildə YAP Gənclər
Təşkilatı tərəfindən yaradılmış bu internet resursunun oxucuları dünya-
nın 29 ölkəsini əhatə edir.
Jalə Orucova 2015-ci ildə “Dünyanın ən gənc ensiklopediyaçısı” adı
uğrunda mübarizə aparacaqdır.
Azərbaycan Milli Elmlər
Akademiyasının 7 alimi adlı
mükafatlara layiq görülmüşdür
7 aprel – Ümumdünya Sağlamlıq
Günüdür
Avropanın ən gənc ensiklopediyaçısı
23 yaşlı azərbaycanlıdır
u
Aprelin 12-də paytax-
tın Binəqədi rayonunda-
kı Heydər Əliyev adına
mədəniyyət və istirahət
parkında 6 aprel –Dünya
Fiziki Aktivlik Günü ilə
bağlı “Sağlamlığını qoru”
mədəni-kütləvi aksiya ke-
çirilib.
Azərbaycan da daxil olmaqla,
dünyanın bir sıra ölkələrində
insanlar daha çox oturaq həyat
tərzi keçirir ki, bu da nəticədə
qeyri-infeksion xəstəliklərin in-
kişafına və ümumilikdə dünya
əhalisinin sağlamlığına təsir
edir.
Gənclər və İdman Nazirliyinin
mətbuat xidmətindən AzərTAc-a
bildirmişlər ki, Azərbaycan Res-
publikası Prezidentinin 2011-
ci il 7 iyul tarixli Sərəncamı ilə
təsdiq edilmiş “Azərbaycan
gəncliyi 2011-2015-ci illərdə”
Dövlət Proqramı”nın həyata
keçirilməsi üzrə Tədbirlər Pla-
nına uyğun olaraq Gənclər və
İdman Nazirliyinin,
Binəqədi
Rayon
İcra Hakimiyyətinin,
Səhiyyə
Nazir-
liyinin
İctimai
Səhiyyə və İsla-
hatlar Mərkəzinin,
Binəqədi
Rayon
Gənclər və İdman
İdarəsinin və “İnkişaf naminə
idman” İctimai Birliyinin birgə
təşkilatçılığı
ilə
keçiriləcək
mədəni-kütləvi
aksiyanın
məqsədi məhz əhali, xüsusilə
də məktəblilər arasında fiziki
aktivliyi və sağlam həyat tərzini
təbliğ etməkdir.
Fləşmobla başlayacaq tədbirin
rəsmi açılışından sonra estafet
(kisələrlə tarazlıq, vitamin, fut-
bol, xokkey, tennis və basketbol)
və ailəvi (ata, ana və uşaq) ya-
rışlar keçirilib.
Eləcə də fiziki aktivliklə bağlı
bir sıra müsabiqələr keçirilib.
Müsabiqələrdə orta məktəb
şagirdləri ilə bərabər, sağlamlıq
imkanları məhdud olan uşaqlar,
gənc ailələr də iştirak edib.
Bədii
musiqili
hissədə
müğənnilərin,
akrobatların
nümunəvi çıxışları və s. təşkil
olunub.
Sonda iştirak edən bütün
məktəb şagirdləri sertifikat və
medallarla təltif olunub.
Birinci, ikinci və üçüncü yerləri
tutan məktəblər isə diplom, ku-
bok və digər hədiyyələrlə müka-
fatlandırıldı.
Festival çərçivəsində, həmçinin
əhalinin fiziki aktivliklə bağlı
maarifləndirilməsi
məqsədilə
təşkilatçılar tərəfindən hazır-
lanmış və çap edilmiş stolüstü
təqvim, dəftərçə paylanıldı.
“Sağlamlığını qoru” mədəni-
kütləvi aksiya təşkil olunmuşdur
http://www.amu.edu.az
15 aprel 2014-ъц ил
I müalicə-profilaktika fakültəsinin VI kurs, 41
b
qrup tələbəsi Babayev Tərlan
Abdurahman oğlunun adına verilmiş qiymət kitabçası itdiyi üçün etibarsız sayılır.
Hərbi tibb fakültəsinin III kurs, 1130
b
qrup tələbəsi Seyidov Yusif Abdulla
oğlunun adına verilmiş tələbə bileti itdiyi üçün etibarsız sayılır.
I müalicə-profilaktika fakültəsinin V kurs, 7
b
qrup tələbəsi Məmmədli Natiq Elyar
oğlunun adına verilmiş qiymət kitabçası itdiyi üçün etibarsız sayılır.
Əhmədova Hədiyyə Mehti qızına 1991- ci ildə Azərbaycan Tibb Universiteti
tərəfindən pediatriya ixtisası üzrə verilmiş internatura vəsiqəsi itdiyi üçün etibarsız
sayılır.
I müalicə-profilaktika fakültəsinin VI kurs, 41
b
qrup tələbəsi Ağamalıyev Uğur
Qubad oğlunun adına verilmiş tələbə bileti və qiymət kitabçası itdiyi üçün etibarsız
sayılır.
II müalicə-profilaktika
fakültəsinin III kurs, 338
b
qrup tələbəsi Manafov İftixar
Vüqar oğlunun adına verilmiş tələbə bileti itdiyi üçün etibarsız sayılır.
ATU-nun ağız və üz-çənə cərrahiyyəsi ixtisası üzrə həkim-rezident Yusibov
Əhməd Elşad oğlunun adına verilmiş rezidentura vəsiqəsi itdiyi üçün etibarsız sayılır.
II müalicə-profilaktika fakültəsinin I kurs, 295
b
qrup tələbəsi Muhisen Arin İssam
qızına Azərbaycan Respublikasının ərazisində müvəqqəti yaşamaq üçün verilmiş
icazə vəsiqəsi itdiyi üçün etibarsız sayılır.
II müalicə-profilaktika fakültəsinin II kurs, 320
c
qrup tələbəsi İsmayılova Jalə
Nazim qızının adına verilmiş tələbə bileti itdiyi üçün etibarsız sayılır.
I müalicə-profilaktika fakültəsinin I kurs, 78
a
qrup tələbəsi Yusifzadə Əlisahib
Çingiz oğlunun adına verilmiş tələbə bileti itdiyi üçün etibarsız sayılır.
Áàø ðåäàêòîð
ÅËÄÀÐ ÈÑÌÀÉÛË
Ìüÿëëèôëÿðëÿ ðåäàêñèéàíûí
ìþâãåéè üñò-üñòÿ äüøìÿéÿ áèëÿð.
ßëéàçìàëàð ýåðè ãàéòàðûëìûð.
Qəzet “Òÿáèá” ãÿze òè íèí
êîìïyuòåð ìÿð êÿ zèíäÿ éûğûëûð,
ñÿùè ôÿ ëÿíèð, “Áÿõòèéàð-4” ÈÊØ-äÿ
÷àï îëóíóð
.
Ц Н В А Н Ы М Ы З:
Мярданов гардашлары - 100
2-ъи мяртябя,
тел.: 595-24-97
tabibqazeti@gmail.com
Ëèñåíçèéà Н - 022633
Èíäåêñ -0269
Ñàéû 4000
Ñèôàðèø: 147
Kafedraların professorları (elmləri doktorları,
professorlar):
- Onkologiya kafedrası - 1 yer (0,5 vahid)
- Epidemiologiya kafedrası - 1 yer
- I mamalıq və ginekologiya kafedrası - 1 yer
Kafedraların dosentləri (fəlsəfə doktorları):
- Terapevtik və pediatrik propedevtika kafedrası - 1 yer (0,75 vahid)
- Terapevtik və pediatrik propedevtika kafedrası - 1 yer
- Bioloji kimya kafedrası - 1 yer
- Xarici dillər kafedrası - 1 yer (0,75 vahid)
- Mikrobiologiya və immunologiya kafedrası - 1 yer
- Məhkəmə təbabəti kafedrası - 1 yer
Kafedraların baş müəllimləri:
- Bioloji kimya kafedrası - 1 yer
- Bioloji kimya kafedrası - 1 yer (0,5 vahid)
- Latın dili kafedrası - 1 yer
- İctimai sağlamlıq və səhiyyənin təşkili kafedrası - 2 yer
Kafedraların assistentləri:
- Nevrologiya və tibbi genetika kafedrası - 1 yer (0,5 vahid)
- Nevrologiya və tibbi genetika kafedrası - 1 yer (0,5 vahid)
- II daxili xəstəliklər kafedrası - 1 yer (0,5 vahid)
- İnsan anatomiyası kafedrası - 1 yer
- Patoloji fiziologiya kafedrası - 1 yer
- I uşaq xəstəlikləri kafedrası - 1 yer
- Uşaq yoluxucu xəstəlikləri kafedrası - 1 yer
- Uşaq cərrahlığı kafedrası - 1 yer
- Pediatriya fak. daxili xəstəliklər kafedrası - 1 yer
- Pediatriya fak. daxili xəstəliklər kafedrası - 1 yer (0,5 vahid)
- Neonatologiya kafedrası - 1 yer (0,75 vahid)
- Uşaq stomatologiyası kafedrası - 2 yer
- Uşaq stomtaologiyası kafedrası - 1 yer (0,5 vahid)
- Qulaq, burun, boğaz xəstəlikləri kafedrası - 2 yer
- Mikrobiologiya və immunologiya kafedrası - 1 yer (0,5 vahid)
- Neyrocərrahlıq kafedrası - 1 yer
- Farmakoqnoziya və botanika kafedrası - 1 yer
- II cərrahi xəstəliklər kafedrası - 1 yer (0,5 vahid)
Müsabiqədə iştirak etmək üçün sənədlərin təqdim olunma müddəti
elan qəzetdə («Təbib» qəzeti 15 aprel 2014-cü il) dərc olunduğu
gündən 30 gün keçənədəkdir. Sənədlər rektorun adına yazılmış ərizə
ilə birlikdə aşağıdakı ünvana təqdim edilməlidir:
Bakı şəhəri- Az 1022, Bakıxanov küçəsi 23. Telefon: 597-10-08
AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI SƏHİYYƏ NAZİRLİYİ
AZƏRBAYCAN TİBB UNİVERSİTETİ
ÊÀ ÔÅÄ RÀ ËÀR üZRƏ
ÀŞÀ ĞÛ ÄÀ ÊÛ ÉÅRËƏRİ ÒÓÒÌÀà ü×üN
ÌÜÑÀ ÁÈÃß ÅËÀN ÅÄÈR
u Xorultu yuxu arteriyasının divarlarının qa-
lınlaşma riskini piylənmədən, siqaret çəkməkdən
və ya yüksək xolesterin səviyyəsindən də çox
artıra bilər. Bu barədə Henri Ford adına Detroyt
Xəstəxanasından tədqiqatçılar xəbər verir. Onların
aşkar etdiyinə görə, beyinə oksigenlə zəngin qanı
ötürən damarların bu cür anomaliyası ateroskleroz
(arteriyaların daralması) barədə xəbər verir.
Tədqiqatçılar əmindirlər ki, bu səbəbdən xo-
rultuya əhəmiyyət verməmək olmaz, - həkimə
müraciət etmək lazımdır. Onlar yuxuda xorulda-
yan (hətta apnoedən əziyyət çəkməyən) insanla-
rın yuxu arteriyasında dəyişikliklər aşkar ediblər.
Tədqiqatçıların fikrinə görə, bu dəyişikliklər, gö-
rünür ki, xorultunun vibrasiyalarına görə əmələ
gələn travma və iltihabi prosesin nəticəsidir. Ap-
noe ənənəvi olaraq ÜDX və bir sıra digər ciddi
sağlamlıq problemləriylə əlaqələndirilir. Lakin
həkimlər əmindirlər ki, ürək-damar xəstəliklərinin
riski xorultuya görə və apnoenin əmələ
gəlməsindən xeyli əvvəl yüksəlməyə başlaya
bilər.
Uzun illər aparılan tədqiqatda apnoeyə düçar
olan 18-50 yaş arası insanlar iştirak edib. Yuxuda
xoruldayanların yuxu arteriyasının intima-medial
seqmentinin qalınlığı (ateroskleroz proqresinin
qiymətləndirmə göstəricisi) xoruldamayan insan-
lardan fərqli olaraq daha çox olub.
u Skripps tədqiqat institutunun alimlərinin yaratdı-
ğı maddələrin istifadəsiylə müəyyən fermentin yatırıl-
ması ürək hüceyrələrini və ətraf toxumaları infarktdan
sonra qan dövranının bərpası (reperfuziya) zamanı güclü
zədələrdən qoruyur.
İnfarkt zamanı qan təminatı kəskin məhdudlaşır, ürəyin
və ətraf toxumaların hüceyrələrinə oksigen çatmır və bu
səbəbdən onlara bir neçə dəqiqə ərzində mühüm dərəcədə
zərər toxuna bilər. “İşemik kaskad” adlanan hal əmələ gəlir
– oksigensiz şəraitdə metabolik tullantıların kəskin xaric
edilməsi baş verir və nəticədə hüceyrə membranları və mi-
toxondriyalar zədələnir. Reperfuziya zamanı hüceyrələrə
hücum edərək onları zədələyən azad radikalların və oksige-
nin aktiv növlərinin güclənmiş istehsalı baş verir.
C-Jun-N-terminal Kinazanın (JNK) yatırılması laborator
siçovulları işemik-reperfuzion zədələrdən qoruyub: toxuma-
ların ümumi ölüm həcmi 34% qədər azalıb. Oksigenin aktiv
növlərinin səviyyəsi və mitoxondriyaların fəaliyyətinin pozul-
ması mühüm dərəcədə azalmışdır.
Əvvəlki tədqiqatlarda aşkarlanmışdır ki, oksidativ stres za-
manı JNK mitoxondriyalara köçür. Bu köçməni JNK aktiva-
siyasıyla birlikdə qaraciyər zədələnməsi, neyronların ölümü
və s. kimi bir sıra ciddi problemlərlə bağlayırlar. Alimlərin ya-
ratdığı peptid və aşağı molekulyar çəkili birləşmə dağılma-
nın qarşısını alır və nəticədə proqramlaşmış ölümdən məhv
olan hüceyrələrin sayı dörd dəfə az olur.
Xorultu ürək-damar
xəstəliklərinin xəbərçisi ola bilər
Ürəyin hüceyrələrini infarkt
zamanı və ondan sonra
qoruyan maddə yaradılıb
u Gürcüstan azərbaycanlılarının
yığcam yaşadıqları Kvemo Kart-
li-Borçalı bölgəsinin Tetrisxaro
(Ağbulaq) rayonundakı Kosalar
kənd sakini, “maqnit adam” adı ilə
məşhur olan etibar Budaqlı Gin-
nesin rekordlar kitabına düşmüş-
dür. Bu günlərdə daha bir soydaşı-
mızın qeyri-adi gücə - bioenerjiyə
malik olduğu aşkara çıxmışdır.
AzərTAc xəbər verir ki, o, Dma-
nisi rayonunun Ermənistanla
sərhəddə yerləşən Yırğançay
kəndinin sakini 42 yaşlı İs-
mayıl Kazımovdur. İ.Kazımov
bədənində 160 kiloqram dəmir
əşyanı saxlaya bilir. Bundan
əlavə, o, 13 nəfərin əyləşdiyi
“Ford” markalı minik avtomobilini
(təxminən 3 ton ağırlıqda) çəkə
bilmişdir.
İ.Kazımov öz qeyri adi ba-
carığını nümayiş etdirmək
üçün Rusiyadan dəvət al-
mışdır. Lakin, Dmanisi Ra-
yon İcra Hakimiyyəti ona
istedadını doğma vətənində
nümayiş etdirməyi təklif
etdiyindən İ.Kazımov Rusi-
yaya səfərini təxirə salmış-
dır.
İ.Kazımov cəmi üç ay öncə
qeyri-adi gücə malik olduğunu
hiss etmişdir və ilk dəfə Tbilisidə
çıxış etmişdir.
Gürcüstanda yaşayan daha bir azərbaycanlı
öz qeyri-adi bacarığı ilə diqqəti cəlb etmişdir
uGündən-günə inkişaf edən Azər baycanımızda
bütün sahələrlə yanaşı, təhsildə də sürətli inkişaf
müşahidə edilməkdədir. Təhsilin inkişafında bir
sıra islahatlar həyata keçirilir.
Ali təhsil müəssisələrində “Boloniya” sisteminin
tətbiqi, “Xaricdə təhsil” proqramları, auditoriyaların
müasir elektron avadanlıqlarla təchizi, dünayanın
inkişaf etmiş ölkələrinin universitetlərində dərs
deyən professor-müəllimlərin bizim universitetlərdə
mühazirələrinin təşkili və s. yeniliklər Azərbaycan
təhsilinin dünyəviləşməsinin bariz nümunəsidir. Elə bu
islahatlardan biridir ki, Amerika Birləşmiş Ştatlarının
Viskonsin-La Kross Universitetinin “Səhiyyə təhsili və
sağlamlığın möhkəmləndirilməsi” kafedrasının (De-
partment of Health Education and Health Promotion)
ictimai sağlamlıq üzrə mütəxəssisi, Fulbrayt proqramı
təqaüdçüsü Robert Ceklin Azərbaycan Tibb Universi-
tetinin “Uşaq və yeniyetmələr gigiyenası” kafedrasında
professor-müəllim heyəti və tələbələr üçün “Uşaq və
yeniyetmələrin sağlam inkişafı və fiziki aktivliyi” mövzu-
sunda mühazirə oxudu. Mühazirədə ABŞ və dünyada
uşaq və yeniyetmələrin sağlam inkişafı və fiziki aktivliyi
sahəsində mövcud olan aktual problemlər və bunun
nəticəsində yaranan xəstəliklərin profilaktikası haqqında
məlumatlar verildi. Fikir mübadiləsi aparılaraq mühazirə
iştirakçılarının sualları cavablandırıldı. Mühazirə interak-
tiv olaraq çox maraqlı keçdi. Mən öz adımdan və tələbə
yoldaşlarım adından belə mühazirə təşkil etdikləri
üçün universitetimizin xarici əlaqələr şöbəsinin müdiri,
dosent Rəhimə Qabulova, tibbi-profilaktika fakültəsinin
tədris üzrə məsləhətçisi dosent Şəhla Balayeva, uşaq
və yeniyetmələr gigiyenası kafedrasının müdiri dosent
S.Gürzəliyevə təşəkkür və minnətdarlığımı bildirirəm.
İngilis dilində oxunan mühazirənin dinləyicilər tərəfindən
tam dolğunluğu ilə mənimsənilməsində tərcümə edən
rezident Emin Məmmədovun da xüsusi rolunu qeyd
etmək istəyirəm. Umid edirəm ki, belə mühazirələr
davamlı olacaq və bu mühazirələr Azərbaycan təhsilinə
öz tövhəsini verəcəkdir.
Səxavət Xəlilli,
IV kurs, 625
b
qrup tələbəsi
Amerikalı alim ATU-da mühazirə oxudu